Σαν σήμερα 13 Ιουλίου – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

100 π.χ.

Γεννιέται ο Ιούλιος Καίσαρ, Ρωμαίος πολιτικός και στρατιωτικός.

Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία - Ιούλιος Καίσαρας
Προτομή του Ιούλιου Καίσαρα

1558

Στη μάχη του Γκραβελίν (Γαλλία), οι Ισπανικές δυνάμεις με επικεφαλής τον Λάμοραλ, κόμη του Έγκμοντ, νικούν τις γαλλικές δυνάμεις.

1793

Δολοφονείται η ηγετική μορφή της Γαλλικής αστικής Επανάστασης Ζαν Πολ Μαρά (Jean-Paul Marat).

Γαλλική επανάσταση - Ζαν Πολ Μαρά
Προσωπογραφία του Ζαν Πολ Μαρά

Γιατρός στο επάγγελμα, ασχολήθηκε με την πολιτική και στο τέλος και με τη δημοσιογραφία.

Υπήρξε από τους πιο ανυποχώρητους ηγέτες της Επανάστασης και από εκείνους που επέμεναν ότι η Επανάσταση δε θα πρέπει να σταματήσει μόνον επειδή αποκατέστησε την αστική τάξη στην εξουσία μετά την πτώση της φεουδαρχίας και της μοναρχίας.

Γι’ αυτό ήρθε σε σύγκρουση με αρκετούς από τους αστούς επαναστάτες που υποστήριζαν μια περιορισμένη αλλαγή μέσα από τις επαναστατικές ανατροπές που επέφερε η Επανάσταση.

Πολιτισμός - Ζωγραφική - Ζακ-Λουί Νταβίντ
Ο θάνατος του Μαρά

Ο Μαρά με την εφημερίδα του πίεζε στο να προχωρήσει η Επανάσταση και στη λύση των κοινωνικών ζητημάτων που έθεταν οι λαϊκές μάζες. Γνωστός για την αδιαλλαξία του στην υπεράσπιση των θέσεών του, ο Μαρά κατηγορήθηκε για τυφλή βία εναντίον των εχθρών της Επανάστασης. Μπήκε στο μάτι της αντίδρασης και αυτή τον εξόντωσε. Στις 13 Ιούλη 1793 η Σαρλότ Κορντέ, όργανο των αριστοκρατών, δολοφόνησε τον Μαρά κατά τη διάρκεια της λουτροθεραπείας του.

Πηγή: Ριζοσπάστης

1794

Οι γαλλικές δυνάμεις νικούν τις δυνάμεις της Πρωσίας και της Αυστρίας στα Βόσγια όρη.

1814

Ιδρύεται το Σώμα των Καραμπινιέρων, η εθνική χωροφυλακή της Ιταλίας.

1822

Η στρατιά του Δράμαλη μπαίνει στο Άργος, ενώ γύρω της κλείνει οριστικά η λαβίδα του Θόδωρου Κολοκοτρώνη.

Ελληνική Επανάσταση 1821 - Μάχη των Δερβενακίων
Η στρατιά του Δράμαλη στην Αργολική πεδιάδα

1841

Οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις υπογράφουν συνθήκη για την εδαφική ακεραιότητα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (Συνθήκη του Λονδίνου).

Ευρωπαϊκές Δυνάμεις - Οθωμανική Αυτοκρατορία - Συνθήκη του Λονδίνου, 1841
Πίνακας που αναπαριστά την υπογραφή της Συνθήκης του Λονδίνου

Με την ίδια συνθήκη απαγορεύτηκε στα πολεμικά πλοία να περνούν τα στενά του Βοσπόρου και τα Δαρδανέλια σε καιρό ειρήνης.

1841

Γεννιέται ο Ότο ή Όττο Βάγκνερ (Otto Wagner), αρχιτέκτονας αυστριακής καταγωγής.

Ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς καλλιτέχνες που συναντάμε στη Βιέννη περί τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα.

Επιστήμες - Αρχιτεκτονική - Όττο Βάγκνερ
Έργο του Όττο Βάγκνερ

1863

Υπογράφεται στο Λονδίνο σύμβαση ανάμεσα στη Ρωσία, τη Γαλλία, τη Μεγάλη Βρετανία και τη Δανία για την παραχώρηση του ελληνικού θρόνου στον Δανό πρίγκιπα Γεώργιο.

Ελλάδα - βασιλεία - Γεώργιος ο Α’
Ο Γεώργιος ο Α’

1878

Υπογράφεται η Συνθήκη του Βερολίνου. Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις επαναπροσδιορίζουν τον χάρτη των Βαλκανίων.

Βαλκάνια - Επαναχάραξη συνόρων - Συνθήκη του Βερολίνου, 1878
Πίνακας που αναπαριστά την υπογραφή της Συνθήκης του Βερολίνου

Η Σερβία, το Μαυροβούνιο και η Ρουμανία ανεξαρτητοποιούνται πλήρως από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Βαλκάνια - Επαναχάραξη συνόρων - Συνθήκη του Βερολίνου, 1878
Ο χάρτης των Βαλκανίων μετά τη Συνθήκη του Βερολίνου

1908

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Λονδίνου γίνονται οι πρώτοι όπου επιτρέπεται η συμμετοχή γυναικών.

1913

Οι ελληνικές δυνάμεις καταλαμβάνουν την Ξάνθη, κατά τη διάρκεια του Β’ Βαλκανικού Πολέμου.

1916

Γεννιέται η ηθοποιός Δέσπω Διαμαντίδου.

Πολιτισμός - Θέατρο - Κινηματογράφος - Δέσπω Διαμαντίδου
Η Δέσπω Διαμαντίδου

Οι γονείς της ήταν καλλιεργημένοι και είχαν ρωσική καταγωγή. Έβγαλε το Δημοτικό και το Γυμνάσιο της Γερμανικής Σχολής.

Θυμόταν ότι έγινε «πρωταθλήτρια Ελλάδος, παιδικής κατηγορίας», με τη βοήθεια του Εβραίου δασκάλου της στη Γυμναστική, τον οποίο έκαψαν οι ναζί στους φούρνους του Νταχάου.

Έγινε ηθοποιός, όχι μόνο γιατί η μητέρα της αγαπούσε το θέατρο και δεν έχανε καμιά παράσταση, αλλά και γιατί υπήρχε ελευθερία στην οικογένειά της.

Μετά τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου έπαιξε (1942) στο Χορό της ευριπίδειας «Μήδειας».

O πρώτος σημαντικός ρόλος της ήταν η «λαίδη Καρολίνα» στο έργο του Τζέιμς Μπάρι «Δε φταίει το αστέρι μας», στο «Θέατρο Τέχνης», σε σκηνοθεσία του Κάρολου Κουν. Στη συνέχεια, συνεργάστηκε με πολλούς θιάσους (Μουσούρη, Κ. Ανδρεάδη, Μανωλίδου – Αρώνη, Δ. Χορν). Από το 1946 έως το 1950 ήταν βασικό στέλεχος του Εθνικού Θεάτρου και το 1949 η κορυφαία του Χορού στην αισχυλική «Ορέστεια», που παρουσιάστηκε στο Ηρώδειο, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Ροντήρη.

Με το Εθνικό ξανασυνεργάστηκε από το 1954 -1963, παίζοντας, μεταξύ άλλων, την κορυφαία στην «Εκάβη», στον τσεχοφικό «Γλάρο», στις αριστοφανικές «Εκκλησιάζουσες» (στο ρόλο του Κήρυκα).

Η πρώτη της ταινία ήταν «Τα παιδιά της Αθήνας» (1947). Η μεγάλη της υποκριτική επιτυχία (αρχικά θεατρική, έπειτα κινηματογραφική) ήταν «Τα κόκκινα φανάρια». Η διεθνής κινηματογραφική καριέρα της ξεκίνησε στη δεκαετία του ’60. Το 1965 εμφανίζεται στην ταινία «No, my Jonson», σε σκηνοθεσία Γρηγόρη Γρηγορίου και παραγωγή του Ελληνοαμερικάνου Τζέιμς Πάρις.

Λόγω της δικτατορίας το 1967 έφυγε για τις HΠA, όπου ανέπτυξε αντιδικτατορική δράση και όπου παρέμεινε μέχρι τη μεταπολίτευση. H διαμονή της στις ΗΠΑ συνοδεύτηκε με παραπέρα καλλιτεχνική εξέλιξή της, πλάι στους αδελφικούς φίλους της Μελίνα Μερκούρη (από τα νιάτα τους ήταν στενές φίλες) και Ζυλ Ντασσέν. Πλάι στην Μελίνα Μερκούρη πρωταγωνίστησε στο έργο του Ζυλ Ντασσέν «Ιλια Ντάρλινγκ», το οποίο σημείωσε μεγάλη επιτυχία στο θέατρο «Μαρκ Χέλιντζερ» του Μπρόντγουεϊ. Επρόκειτο για θεατρική διασκευή της ταινίας του Ντασσέν «Ποτέ την Κυριακή», ταινία – σταθμό στην καριέρα της Δέσπως Διαμαντίδου.

Μεγάλος σταθμός στη θεατρική της πορεία ήταν ο ρόλος της φράου Φράιντερ στο «Καμπαρέ», όταν αντικατέστησε την κορυφαία μαθήτρια, ηθοποιό – τραγουδίστρια έργων του Μπρεχτ, Λότε Λένια. Την ίδια περίοδο έπαιξε τη μητέρα του Γούντι Άλεν στην ταινία του «Ειρηνοποιός». Στα «Μαύρα τριαντάφυλλα για τη νύφη», σε σκηνοθεσία Χαλ Πρινς, ξεχώρισε ερμηνευτικά, όπως και στην «Υπόσχεση την αυγή με φόντο το Παρίσι» του Ζυλ Ντασσέν. Επίσης, έπαιξε στους «Καβαλάρηδες» του Φρανκεχάιμερ, που γυρίστηκε στην Ισπανία. Το 1991 πήρε το κρατικό βραβείο β΄ γυναικείου ρόλου. Στο ενεργητικό της είχε περισσότερες από 40 ταινίες. Η τελευταία ταινία της, για την οποία απέσπασε τιμητική μνεία, ήταν η μικρού μήκους «Skipper Straad» της Ειρήνης Βαχλιώτη.

1925

Ο δικτάτορας στρατηγός Θεόδωρος Πάγκαλος καταργεί την ελευθεροτυπία.

1929

Στο Μεσολόγγι οι 15 φυλακισμένοι καπνεργάτες απ’ το Αγρίνιο κηρύσσουν απεργία πείνας ζητώντας την αποφυλάκισή τους.

Η απεργία τους κράτησε μέχρι τις 22 του μήνα, όποτε η κυβέρνηση αναγκάστηκε να τους αποφυλακίσει.

Εργατικό κίνημα - Απεργία καπνεργατών, 1929 - "Ριζοσπάστης"
Το πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη» για την απεργία πείνας των καπνεργατών

1930

Η Ασφάλεια εισβάλλει για μια ακόμη φορά στα τυπογραφεία του Ριζοσπάστη, συλλαμβάνοντας πάνω από 24 εργαζόμενους, μέλη και στελέχη του Κόμματος.

Ελλάδα - Ασφάλεια - εισβολή στο τυπογραφείο του "Ρ",1930 - "Ριζοσπάστης"
Το πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη» την επομένη της εισβολής των χαφιέδων της ασφάλειας στο τυπογραφίο

Από την επομένη ο Ριζοσπάστης αναγκάστηκε να βγαίνει δισέλιδος.

1930

Ξεκινά στο Μοντεβίδεο της Ουρουγουάης η πρώτη διοργάνωση για το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου με τη συμμετοχή 13 χωρών.

Αθλητισμός - Ποδόσφαιρο - Παγκόσμιο Κύπελο
Η αφίσα της διοργάνωσης του Α’ Παγκοσμίου Κυπέλου

1931

Δυνάμεις της αστυνομίας με επικεφαλής τον Εισαγγελέα διενεργούν επιδρομή στα γραφεία των συνδικάτων της πρωτεύουσας και συλλαμβάνουν δεκάδες συνδικαλιστές που συνεδρίαζαν. Οι αστυνομικοί έσπασαν τις πόρτες της Ενωτικής ΓΣΕΕ, κατέστρεψαν έπιπλα και αρχεία, ενώ 81 συνδικαλιστές παραπέμφθηκαν σε δίκη με το βενιζελικό Ιδιώνυμο.

1944

Γεννιέται ο Ούγγρος εφευρέτης και αρχιτέκτονας Έρνε Ρούμπικ, γνωστός και για τον «κύβο του Ρούμπικ».

Παιχνίδια - Κύβος του Ρούμπικ
Ο κύβος του Ρούμπικ

1951

Πεθαίνει ο Άρνολντ Σένμπεργκ (Arnold Schönberg), αυστριακός συνθέτης, «πατέρας» του Δωδεκαφθογγισμού.

Πολιτισμός - Μουσική - Άρνολντ Σένμπεργκ
Ο Άρνολντ Σένμπεργκ

1954

Πεθαίνει η Μεξικανή ζωγράφος Φρίντα Κάλο (Magdalena Carmen Frida Kahlo Calderón).

Πολιτισμός - Ζωγραφική - Φρίντα Κάλο
Η Φρίντα Κάλο

Το έργο της ήταν επηρεασμένο από τη βασανιστική της ζωή, καθώς το σώμα της είχε πληγεί ανεπανόρθωτα ύστερα από ένα δυστύχημα με λεωφορείο στα 15 της που την είχε αφήσει σχεδόν παράλυτη και της προκαλούσε ανυπόφορους πόνους και από τον προβληματικό γάμο της με τον διάσημο Μεξικάνο ζωγράφο Ντιέγκο Ριβέρα.

Πολιτισμός - Ζωγραφική - Φρίντα Κάλο
Φρίντα Κάλο -Το δέντρο της ελπίδας

Έτσι, η Κάλο ανακάλυψε τη σουρεαλιστική έκφραση μέσα από βιωματικές καταστάσεις και η ιδιότροπη τέχνη της, από ζωντανά σχέδια και χρώματα, είχε ένα χαρακτήρα ανακουφιστικό, σχεδόν εκτονωτικό.

Πολιτισμός - Ζωγραφική - Φρίντα Κάλο
Αυτοπροσωπογραφία της Φρίντα Κάλο

1965

Πεθαίνει ο λογοτέχνης και ζωγράφος Φώτης Κόντογλου.

Φώτης Κόντογλου
Ο Φώτης Κόντογλου

Γεννήθηκε στο Αϊβαλί της Μ. Ασίας. Τα παιδικά του χρόνια τα έζησε στο μετόχι της Αγίας Παρασκευής.

Τις εγκύκλιες σπουδές του τις έκανε στο Αϊβαλί. Από τότε είχε συγγραφική ευχέρεια. Έβγαζε με τους συμμαθητές του Στρατή Δούκα και Πάνο Βαλσαμάκη το περιοδικό «Μέλισσα», διακοσμημένο με σχέδιά του. Το 1913 εισήχθη στη Σχολή Καλών Τεχνών στο Πολυτεχνείο.

Με την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Τούρκοι ξεσπούν σε βιαιότητες εναντίον των Ελλήνων της Ιωνίας και καταστρέφουν το Αϊβαλί (1914-1917). Τότε πηγαίνει στη Γαλλία, το Βέλγιο και την Ισπανία, για να γνωρίσει τη ζωή και την καλλιτεχνική κίνηση. Το 1918 γράφει τον «Πέδρο Καζάς», που θα γίνει το διαπιστευτήριό του για την Ελλάδα.

Πολιτισμός - Λογοτεχνία - Ζωγραφική - Φώτης Κόντογλου
Τοιχογραφία με την αναπαράσταση του Μέγα Αλέξανδρου

Ζωγράφισε τοπία, σχέδια βιβλίων, περιοδικών, ποιητικών συλλογών, πορτραίτα, ενώ το σημαντικότερο έργο στην κοσμική ζωγραφική είναι οι βυζαντινοπρεπείς νωπογραφίες του στο Δημαρχείο Αθηνών, με θέματα και πρόσωπα από την Ελληνική Ιστορία.

Όσο βαθιά θρησκευόμενος υπήρξε άλλο τόσο εκλάμβανε τον εαυτό του ως κομμουνιστή, καθώς πίστευε ότι «ο ρούσικος κομμουνισμός είναι έκφραση της χριστιανικής ψυχής των Ρώσων…».

1968

Πεθαίνει η ηθοποιός Αθανασία Μουστάκα.

Πολιτισμός - Θέατρο - Αθανασία Μουστάκα
Η Αθανασία Μουστάκα

Ήταν κόρη του ηθοποιού και θιασάρχη Διονυσίου Πλέσσα.

Η Μουστάκα υπήρξε μια σημαντική τραγωδός του ελληνικού θεάτρου. Από την έναρξη λειτουργίας του «Εθνικού Θεάτρου» το 1932, υπήρξε βασικό στέλεχός του. Συνεργάστηκε επίσης με την «Ελληνική Σκηνή» που διεύθυνε ο Δημήτρης Ροντήρης, το 1951 καθώς και με τον θίασο «Λαμπέτη – Παπά – Χορν» την περίοδο 1952 – 1953. Την ίδια αυτή εποχή εμφανίσθηκε και στον ελληνικό κινηματογράφο.

Στον κινηματογράφο έπαιξε δεύτερους ρόλους και τέσσερεις δεκαετίες μετά το θάνατό της τιμήθηκε σε εκδήλωση του Σ.Ε.Η. για τους ηθοποιούς που πέθαναν την περίοδο της χούντας 1967-1974.

1969

Συνέρχεται στο Ελσίνκι της Φιλανδίας το Α’ Συνέδριο των Ελληνικών Αντιδικτατορικών Επιτροπών Εξωτερικού.

1977

Η Σομαλία κηρύσσει τον πόλεμο στην Αιθιοπία.

2000

Πεθαίνει ο κινηματογραφιστής Στέλιος Τατασόπουλος.

Πολιτισμός - Κινηματογράφος - Στέλιος Τατασόπουλος - ΚΚΕ
Ο Στέλιος Τατασόπουλος

Όλη του η ζωή ήταν αφιερωμένη στην υπηρεσία της Τέχνης του κινηματογράφου και των υψηλών ιδανικών του κομμουνισμού.

Παιδί μιας οικογένειας με βαθιές αγωνιστικές παραδόσεις, μέχρι το τέλος της ζωής του υπηρέτησε με πάθος την τέχνη του, ενώ παρέμεινε στέλεχος του ΚΚΕ.

Ούτε μια μέρα της ζωής του δε σταμάτησε να παλεύει δίπλα στο λαό, μέσα στο λαό, για το λαό.

Είτε στα μαύρα χρόνια της Κατοχής και του Εμφυλίου, είτε αργότερα στη Δικτατορία και στα χρόνια που ακολούθησαν ο Στ. Τατασόπουλος ήταν πάντα ακούραστος εργάτης του πολιτισμού και υπερασπιστής των μεγάλων ιδανικών της ελευθερίας και του σοσιαλισμού.

Το έργο του, όπως ανέφερε η Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, η οποία τον είχε ανακηρύξει επίτιμο πρόεδρό της, «θα μείνει η μεγαλύτερη υποθήκη στους νεότερους του Ελληνικού Κινηματογράφου».

Το κινηματογραφικό του ξεκίνημα το 1928 σχεδόν ταυτίζεται με αυτό του ελληνικού κινηματογράφου.

Είναι ο πρώτος που σπούδασε τον κινηματογράφο στο εξωτερικό, ο πρώτος που είδε την τέχνη του σε άρρηκτη σχέση με τα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα.

Είχε την τόλμη όχι μόνο ν’ ασχοληθεί εκείνη την εποχή με τον κινηματογράφο, αλλά κυρίως να καταγγείλει μέσα από το έργο του την κοινωνική σαπίλα και να υπερασπιστεί τις ιδέες, τα ιδανικά του. «Η Κοινωνική σαπίλα», «Τα Σμυριδωρυχεία της Νάξου», το φιλμάρισμα στις γειτονιές της Αθήνας και του αντάρτικου, το μεγάλο έργο του, αποτελούν σταθμό για τον κινηματογράφο.

2011

Η Μουμπάι κλονίζεται από τρεις εκρήξεις βομβών σε απογευματινή ώρα αιχμής, με απολογισμό 19 νεκρούς και 130 τραυματίες.

Ινδία - Μουμπάι - βομβιστική επίθεση, 2011
Από το σημείο της έκρηξης στη Μουμπάι

2014

Πεθαίνει η Νοτιοαφρικανή συγγραφέας Ναντίν Γκόρντιμερ (Nadine Gordimer).

Ήταν μια από τις δυνατότερες λογοτεχνικές φωνές κατά του καθεστώτος του απαρτχάιντ.

Νότια Αφρική - κίνημα κατά του απαρτχάιντ - Ναντίν Γκόρντιμερ
Η Ναντίν Γκόρντιμερ

Η σύλληψη της καλύτερής της φίλης, Μπέτι ντι Τουά, το 1960 και η σφαγή του Σάρπβιλ την ώθησαν να ενταχθεί στο κίνημα κατά του απαρτχάιντ. Από τότε υπήρξε ενεργός στα πολιτικά πράγματα της Νότιας Αφρικής και ήταν στενή φίλη των δικηγόρων του Νέλσον Μαντέλα, Μπραμ Φίσερ και Τζορτζ Μπίζος, στη δίκη του το 1962.

Όταν ο Μαντέλα βγήκε από τη φυλακή, ένα από τα πρώτα πρόσωπα που θέλησε να συναντήσει ήταν η Γκόρντιμερ.

Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1960 και 1970 συνέχισε να ζει στο Γιοχάνεσμπουργκ, το οποίο άφηνε κατά διαστήματα προκειμένου να διδάξει σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Γκόρντιμερ δεν έπαψε με το έργο και τον ακτιβισμό της να απαιτεί την κατάργηση της πολιτικής του απαρτχάιντ.

Εκείνη την περίοδο η νοτιοαφρικανική κυβέρνηση απαγόρευσε την κυκλοφορία πολλών από τα βιβλία της. Δέχτηκε το πρώτο της βραβείο το 1961, το οποίο ακολούθησαν πολλά ακόμα, με κορυφαίο το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1991.

Πηγή: Ριζοσπάστης

2017

Πεθαίνει ο τραγουδιστής Γιάννης Καλατζής.

Πολιτισμός - Μουσική - Γιάννης Καλατζής
Ο Γιάννης Καλατζής

Η καριέρα του ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1960, όταν ήταν μέλος του Τρίο Μορένο στη Θεσσαλονίκη.

Στη συνέχεια εγκαθίσταται στην Αθήνα. Η πρώτη του συνεργασία ήταν με τον Γιώργο Μητσάκη και ακολούθησαν κι άλλες σημαντικές συνεργασίες με μερικούς από τους πιο γνωστούς συνθέτες της εποχής, όπως τον Γιώργο Κατσαρό και τον Σταύρο Κουγιουμτζή.

Σταθμός θεωρείται η συνεργασία του με τον Μάνο Λοΐζο, όπου ερμήνευσε ορισμένα από τα πιο αγαπημένα και χιλιοτραγουδισμένα τραγούδια, όπως «Δελφίνι, δελφινάκι», «Η γοργόνα» κ.ά. Ήταν ο ερμηνευτής και του πρώτου δίσκου του Μ. Λοΐζου, «Ο Σταθμός».

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...