Σαν Σήμερα 14 Μαΐου – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 14/5

1264

Ο Ερρίκος Γ΄ της Αγγλίας αιχμαλωτίζεται στη Μάχη του Λούες και ο Σιμόν ντε Μονφόρ γίνεται de facto κυβερνήτης της Αγγλίας.

Γαλλία - Αγγλία - Μάχη του Λουές, 1264
Μνημείο στην τοποθεσία που έγινε η Μάχη του Λουές

1509

Γαλλικές δυνάμεις νικούν τους Βενετούς στη μάχη του Ανιαντέλο στη βόρεια Ιταλία.

1643

Ο 4χρονος Λουδοβίκος ΙΔ’ ανακηρύσσεται βασιλιάς της Γαλλίας, μετά το θάνατο του πατέρα του, Λουδοβίκου ΙΓ’.

1787

Αντιπρόσωποι συγκαλούν στη Φιλαδέλφεια (Πενσυλβάνια) Συντακτική Συνέλευση για να συντάξει ένα νέο Σύνταγμα για τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Προεδρεύει ο Τζορτζ Ουάσινγκτον.

1796 

Ο Άγγλος γιατρός Εντουαρντ Τζένερ (Edward Jenner), παρουσιάζει το πρώτο εμβόλιο κατά της ευλογιάς.

Επιστήμες - Ιατρική - Έντουαρντ Τζένερ - εμβόλια
Το μνημείο του Έντουαρντ Τζένερ

1811 

Η Παραγουάη κερδίζει την ανεξαρτησία της από την Ισπανία.

1854 

Ο Βασιλιάς Όθωνας ανακηρύσσει την ουδετερότητα της Ελλάδας και διορίζει νέα κυβέρνηση υπό τον Αλ. Μαυροκορδάτο.

Ελληνική Επανάσταση 1821 - Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος
Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος

Ο Όθωνας αναγκάστηκε να προχωρήσει σε αυτές τις κινήσεις έπειτα από έντονες πιέσεις των Μεγάλων Δυνάμεων (ναυτικός αποκλεισμός των ελληνικών λιμανιών από τη Γαλλία και τη Βρετανία, στρατιωτική κατάληψη του Πειραιά στις αρχές του Μάη), οι οποίες επιδίωκαν την αναστολή των εξεγέρσεων σε Ήπειρο και Θεσσαλία, όπου εμπλέκονταν και πολλοί Έλληνες αξιωματικοί.

Αγγλία - Γαλλία - Ελλάδα - Όθωνας - αποκλεισμός Πειραιά, 1854
Αγγλικά και Γαλλικά πλοία στον Πειραιά

Η νέα κυβέρνηση, με αυστηρά μέτρα και πιέσεις, κατάφερε την επάνοδο όλων των παραιτηθέντων εξεγερμένων αξιωματικών. Οι διπλωματικές σχέσεις με την Οθωμανική Αυτοκρατορία αποκαταστάθηκαν με τη συνθήκη του Κανλιτζά το Μάιο του 1855. Η τραγικότερη όμως συνέπεια του αποκλεισμού και της κατοχής που κράτησε ως το Φεβρουάριο του 1857 ήταν ένας τρομερός λιμός που άφησε πολλούς νεκρούς και ένα πλήθος ορφανά παιδιά (902.gr)

1854

Πεθαίνει η Σοφί ντε Μαρμπουά Λεμπρέν, δούκισσα της Πλακεντίας

1899

Γεννιέται ο τραγουδιστής Στέλιος Περπινιάδης

1900 

Αρχίζουν οι Β’ Ολυμπιακοί Αγώνες στο Παρίσι, με τη συμμετοχή 995 αθλητών και για πρώτη φορά αθλητριών, από 28 χώρες, που διαγωνίζονται σε 19 αθλήματα. Θα ολοκληρωθούν στις 28 Οκτωβρίου.

1912

Πεθαίνει ο κορυφαίος Σουηδός θεατρικός συγγραφέας Αύγουστος Στρίντμπεργκ (August Strindberg).

Πολιτισμός - Θέατρο - Αύγουστος Στρίντμπεργκ
Ο Αύγουστος Στρίντμπεργκ

1920 

Ο Ελληνικός Στρατός διατάσσεται να αναλάβει εξ ονόματος των συμμάχων τη διοίκηση της Δυτικής Θράκης, αντικαθιστώντας τα Γαλλικά στρατεύματα.

Τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου, με τη Συνθήκη των Σεβρών, η Θράκη προσαρτάται οριστικά στην Ελλάδα.

1921

Αρχίζει τις εργασίες του το ιδρυτικό συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος Τσεχοσλοβακίας (14-16/5/1921). Το ΚΚ Τσεχοσλοβακίας ήταν ένα από τα μεγαλύτερα ΚΚ του Μεσοπολέμου, με 138.000 μέλη το 1928 και ποσοστά στις εκλογές που ξεπερνούσαν το 10%.

Κομμουνιστικό Κόμμα Τσεχοσλοβακίας - ιδρυτικό συνέδριο, 1921
Από το Ιδρυτικό Συνέδριο του ΚΚ Τσεχοσλοβακίας

1925

Εκδίδεται το μυθιστόρημα της Βιρτζίνια Γουλφ “Η κυρία Ντάλογουεη”.

1928 

Ξεκινούν οι εργασίες της Τράπεζας της Ελλάδος. Πρώτος διοικητής αναλαμβάνει ο Αλέξανδρος Διομήδης.

Ελλάδα - Οικονομία - Τράπεζα της Ελλάδος
Τράπεζα της Ελλάδας

1931

Αντιιμπεριαλιστικές εξεγέρσεις στην Αίγυπτο, απεργίες και συγκρούσεις με το στρατό και την αστυνομία.

1936

Γεννιέται ο Μπόμπι Ντάριν (Bobby Darin, πραγματικό όνομα: Walden Robert Cassotto), Αμερικανός τραγουδιστής και ηθοποιός .

1962_Μπόμπι Ντάριν
Ο Μπόμπι Ντάριν το 1962

Τα προβλήματα υγείας δεν τον εμπόδισαν να γίνει ένα από τα ροκ ινδάλματα της γενιάς του, ενώ παράλληλα είχε μια σύντομη, αλλά καθόλου ευκαταφρόνητη, καριέρα στο Χόλιγουντ.

Το 1958 ηχογράφησε την πρώτη του μεγάλη επιτυχία, το τραγούδι «Splish Splash» και ακολούθησε η μεγάλη εμπορική επιτυχία του τραγουδιού «Dream Lover», του 1959, και το «Mack the Knife», το οποίο κατέκτησε το βραβείο Γκράμι Δίσκου της χρονιάς του 1960.

Στο χώρο του κινηματογράφου έλαβε το βραβείο της Χρυσής Σφαίρας στην κατηγορία πρωτοεμφανιζόμενου καλλιτέχνη στην ταινία «Come September». Υπήρξε υποψήφιος για Χρυσή Σφαίρα (Καλύτερος ηθοποιός) το 1963 για την ερμηνεία του στην ταινία «Pressure Point» και υποψήφιος για Όσκαρ Δεύτερου αντρικού ρόλου για την ερμηνεία του στην ταινία «Captain Newman, M.D.» για την οποία είχε βραβευτεί με το βραβείο καλύτερου ηθοποιού της Κριτικής Επιτροπής του Φεστιβάλ των Καννών.

1940 

Ο Ολλανδικός στρατός συνθηκολογεί. Η αντίστασή του στους Ναζί κράτησε μόλις 4 μέρες, ενώ οι συνολικές του απώλειες ήταν 2.332 άνδρες.

Β'ΠΠ - Ναζιστική Γερμανία - Ολλανδία - εισβολή, 1940
Ολλανδοί στρατιώτες στο Ρότερνταμ παραδίδονται (πηγή Bundesarchiv)

1942

Γεννιέται η Σώτια Τσώτου, στιχουργός.

Πολιτισμός - Ποίηση - Σώτια Τσώτου
Η Σώτια Τσώτου

Συνέδεσε τη ζωή της με την πορεία του ελληνικού τραγουδιού από τα μέσα της δεκαετίας του ’60 και μετά, γεννήθηκε στη Λιβαδειά το 1942 και ήταν το πέμπτο παιδί της οικογένειας του ΕΛΑΣίτη Γιώργου Κρανιώτη, τον οποίο εκτέλεσαν οι ναζί τον Σεπτέμβρη του 1943 μπροστά στο σπίτι του.

Η οικογένειά της υπέστη τα αντίποινα των ναζί και διασκορπίστηκε. Η μικρή Σώτια υιοθετήθηκε από το ζεύγος Χ. και Δ. Τσώτου και μεγάλωσε στην Αθήνα από 2 ετών.

Παράλληλα με τις σπουδές της στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, άρχισε να εργάζεται ως δημοσιογράφος, ενώ φοίτησε και στις δραματικές σχολές του Πέλου Κατσέλη και του Κωστή Μιχαηλίδη.

Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, συνελήφθη και στην απομόνωση της φυλακής εμπνεύστηκε τα τραγούδια «Βρε δεν βαριέσαι αδελφέ» και το «Νάτανε το ΄21». Για την πορεία της ως στιχουργού, καθοριστική στάθηκε η συνεργασία της με τον Κώστα Χατζή με τραγούδια όπως «Απ’ το αεροπλάνο», «Τρελός ή παλικάρι», «Κάτι τρέχει».

Τεράστια ήταν η επιτυχία του «Ρεσιτάλ». Σταθμός ήταν η συνεργασία της με τον Στέλιο Καζαντζίδη και το γνωστό «Βραδιάζει». Η Σώτια Τσώτου «έφυγε» στις 10 Δεκεμβρίου 2011.

1941 

Εκτελείται στο Βερολίνο ο Ελβετός φοιτητής, Μορίς Μποβόντ, επειδή σχεδίασε τη δολοφονία του Αδόλφου Χίτλερ το 1938.

1942

Συνέρχεται στη Λαμία πλατιά σύσκεψη στελεχών του ΚΚΕ και του ΕΑΜ Φθιώτιδας, Φωκίδας και Ευρυτανίας με θέμα την οργάνωση του ένοπλου αγώνα στη Ρούμελη.

ΕΛΑΣ - Άρης Βελουχιώτης
Ο Άρης Βελουχιώτης

Στη σύσκεψη αυτή παίρνει μέρος και ο Θανάσης Κλάρας (Άρης Βελουχιώτης). Κατόπιν ο Άρης συγκροτεί την πρώτη αντάρτικη ομάδα στη Ρούμελη.

1944

Στο χωριό Κορυσχάδες της Ευρυτανίας συνέρχεται το Εθνικό Συμβούλιο, του οποίου οι εργασίες κράτησαν έως τις 27/5. Μεταξύ άλλων, το Εθνικό Συμβούλιο ασχολήθηκε με τους λαϊκούς θεσμούς (λαϊκή Αυτοδιοίκηση, Παιδεία, Δικαιοσύνη, κλπ.), ενώ ψήφισε και Καταστατικό Χάρτη της Ελεύθερης Ελλάδας.

ΕΑΜ - ΕΛΑΣ - Εθνικό Συμβούλιο - Κορυσχάδες, 1944
Από την συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου

1948 

Το Ισραήλ κηρύττει την ανεξαρτησία του από τη Μεγάλη Βρετανία. Πρώτος πρόεδρος ο Νταβίντ Μπεν Γκουριόν.

Λίγες ώρες αργότερα, ξεσπά ο πρώτος αραβοϊσραηλινός πόλεμος.

Ισραήλ - ίδρυση, 1948 - Νταβίντ Μπεν Γκουριόν
Ο Νταβίντ Μπεν Γκουριόν ανακηρύσσει το ανεξάρτητο κράτος του Ισραήλ

1950 

Στην Τουρκία, ο Τζελάλ Μπαγιάρ εκλέγεται πρωθυπουργός, τερματίζοντας έτσι την 27ετή θητεία του κόμματος του Ισμέτ Ινονού.

1955

Υπογράφεται στην πρωτεύουσα της Πολωνίας το Σύμφωνο Φιλίας Συνεργασίας και Αμοιβαίας Βοήθειας (Σύμφωνο της Βαρσοβίας), με ιδρυτικά μέλη τις ΕΣΣΔ, Αλβανία, Βουλγαρία, Τσεχοσλοβακία, Λαϊκή Δημοκρατία Γερμανίας, Ουγγαρία, Πολωνία και Ρουμανία.

Το σύμφωνο της Βαρσοβίας
Το σύμφωνο της Βαρσοβίας

1967

Με πρωτοβουλία στελεχών της Ε.Δ.Α. ιδρύεται το Πανελλήνιο Αντιδικτατορικό Μέτωπο (ΠΑΜ), με επικεφαλής τον Μίκη Θεοδωράκη, το οποίο εκδίδει παράνομα στην Αθήνα το έντυπο Νέα Ελλάδα.

Στην πορεία στρέφεται κατά των συνεπών αντιδικτατορικών οργανώσεων και του ΚΚΕ, προσπαθώντας να μονοπωλήσει τον αγώνα και σταδιακά μετατρέπεται σε μια σφραγίδα με δράση μόνο στο εξωτερικό.

1969

Δικάζεται σε ισόβια δεσμά ο κομμουνιστής Αργύρης Μπάρας. Στη Θεσσαλονίκη δικάζονται 40 μέλη και στελέχη του ΚΚΕ, της ΕΔΑ και του ΠΑΜ.

1972 

Το σύμπλεγμα νησιών της Οκινάουα επιστρέφεται από τις ΗΠΑ στην Ιαπωνία.

1973

Εκτοξεύεται ο Skylab, ο πρώτος διαστημικός σταθμός των Ηνωμένων Πολιτειών.

1974

Σε συνέντευξή του στο ραδιοσταθμό «Φωνή της Αλήθειας», ο ΓΓ του Πορτογαλικού Κομμουνιστικού Κόμματος Αλβάρο Κουνιάλ, δηλώνει μεταξύ άλλων πως ο Ελληνικός λαός μπορεί να υπολογίζει στην αλληλεγγύη και την υποστήριξη των Πορτογάλων κομμουνιστών.

Χούντα - ΚΚΕ - ΚΚ Πορτογαλίας - Χαρίλαος Φλωράκης - Αλβάρο Κουνιάλ
Από συνάντηση του Αλ. Κουνιάλ με τον Χαρίλαο Φλωράκη

1987 

Πεθαίνει η Αμερικανίδα ηθοποιός και χορεύτρια Ρίτα Χέιγουορθ (Rita Hayworth).

Ρίτα Χέιγουορθ
Η Ρίτα Χέιγουορθ

Θεωρείται μια από τις ομορφότερες γυναίκες που πέρασαν ποτέ από το χώρο της έβδομης τέχνης κι αποτέλεσε ένα από τα εμπορικότερα ονόματα του κινηματογράφου κατά τη δεκαετία του ’40.

Έκανε την πρώτη της κινηματογραφική εμφάνιση στις αρχές της δεκαετίας του ’30 με το όνομα Ρίτα Κανσίνο, το οποίο αποφάσισε να αλλάξει σε Ρίτα Χέιγουορθ, για να προσελκύσει μεγαλύτερη ποικιλία ρόλων.

Γύρισε 61 ταινίες σε χρονικό διάστημα 37 χρόνων, αλλά εκείνη με την οποία το όνομα της είναι συνδεδεμένο σε μεγαλύτερο βαθμό είναι η «Τζίλντα» (Gilda, 1946).

Άλλες ταινίες για τις οποίες είναι γνωστή η ηθοποιός είναι «Μόνο οι Άγγελοι Έχουν Φτερά» (Only Angels Have Wings, 1939), «Η Κυρία της Σαγκάης» (Lady from Sanghai, 1947), «Μια Νύχτα στο Τρίνινταντ» (Affair in Trinidad, 1952) και «Χωριστά Τραπέζια» (Separate Tables, 1958).

Η Μαργαρίτα Κάρμεν Κανσίνο γεννήθηκε στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης.

Γονείς της ήταν ο Εντουάρντο Κανσίνο, Ισπανός χορευτής από τη Σεβίλλη κι η Αμερικανίδα ηθοποιός Βόλγκα Χέιγουορθ.

Στα 17 της έκανε την πρώτη της κινηματογραφική εμφάνιση χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία, τράβηξε όμως την προσοχή του ιδιοκτήτη της εταιρίας Columbia Pictures ο οποίος γοητεύτηκε από την ομορφιά της και της παρείχε αποκλειστικό συμβόλαιο με την Columbia, αλλάζοντάς της το όνομα σε Ρίτα Χέιγουορθ.

Εμφανίστηκε στο πλάι του Κάρι Γκραντ, του Τάιρον Πάουερ, του Τζέιμς Κάγκνεϊ, ενώ αποτέλεσε και παρτενέρ του Φρεντ Αστέρ και του Τζιν Κέλι.

Το καλοκαίρι του 1946 κι ενώ η ταινία «Τζίλντα» προβαλλόταν ακόμη στις κινηματογραφικές αίθουσες, το όνομά της συνδέθηκε με πειράματα πάνω στην ατομική βόμβα που εκτελέστηκαν στο Νότιο Ειρηνικό.

0ι επιστήμονες που συμμετείχαν στο πείραμα είχαν ονομάσει τη βόμβα Τζίλντα κι είχαν τοποθετήσει τη φωτογραφία της Χέιγουορθ πάνω της, ως υπαινιγμό πάνω στο χαρακτηρισμό σεξοβόμβα που αποδιδόταν στην ηθοποιό.

Ο Όρσον Γουέλς, σύζυγος της ηθοποιού, δήλωσε ότι θα ήταν ευχαριστημένος αν επρόκειτο για το τελευταίο πείραμα πάνω σε βόμβα που επρόκειτο να γίνει ποτέ, ενώ η Χέιγουορθ ήταν έξω φρενών για τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιήθηκε η εικόνα της.

Κατά τα τέλη της δεκαετίας του ’60, η υγεία της Χέιγουορθ είχε αρχίσει να χειροτερεύει. Εμφάνισε τα πρώτα σημάδια της νόσου Αλτσχάιμερ σε σχετικά νεαρή ηλικία, εφόσον δεν είχε κλείσει ακόμα τα πενήντα κι η επίσημη διάγνωση έγινε στις αρχές της δεκαετίας του ’80.

1998 

Πέθανε στο Λος Άντζελες ο τραγουδιστής και ηθοποιός Φράνσις (Φρανκ) Άλμπερτ Σινάτρα (Francis Albert Sinatra).

Φρανκ Σινάτρα
Ο Φρανκ Σινάτρα

Γνωστός άρχισε να γίνεται το 1942 με σειρά συναυλιών στο Θέατρο Παραμάουντ της Νέας Υόρκης.

Ο τραγουδιστής και ηθοποιός -ενσάρκωση του αμερικανικού θεάματος- στη μακρόχρονη καριέρα του είχε εκατό περίπου άλμπουμ και 58 ταινίες. «Χρυσή» φωνή, σημείωσε μεγάλες επιτυχίες, όπως τα τραγούδια «Strangers in the night», «My Way», «New York, New York» κ.ά. και ως ηθοποιός πήρε «Οσκαρ» δεύτερου αντρικού ρόλου για την ταινία του Φρεντ Ζίνεμαν «Οσο υπάρχουν άνθρωποι» (1953).

Για τη ζωή του, ο Σινάτρα επικρίθηκε πολλές φορές, έχοντας κατηγορηθεί για το ρόλο του επί μακαρθισμού και για σχέσεις με τη Μαφία.

2015

Πεθαίνει ο Αμερικανός θρύλος του μπλουζ, κιθαρίστας και τραγουδοποιός Ρίλεϊ Κινγκ, γνωστότερος ως Μπι Μπι Κινγκ (Riley B. B.B. King) ένας από τους πιο γνωστούς μουσικούς της μπλουζ στον κόσμο.

Σήμα κατατεθέν του ήταν η κιθάρα με το προσωνύμιο «Lucille», μια ειδικής κατασκευής Gibson που ξεκίνησε να χρησιμοποιεί τη δεκαετία του 1950.

B.B. King
Ο B.B. King σε νεαρή ηλικία

Με το πέρασμα των χρόνων πέρασαν διάφορες «Lucille» από τα χέρια του, αλλά ουσιαστικά ήταν το ίδιο μοντέλο κιθάρας προσαρμοσμένο στις ανάγκες του καλλιτέχνη.

Είχε άδεια πιλότου, ήταν γνωστός τζογαδόρος και χορτοφάγος, δεν έπινε ποτέ αλκοόλ ούτε κάπνιζε.

B.B. King
Από συναυλία του B.B. King

Το 1949 ο B. B. King ξεκίνησε να ηχογραφεί δίσκους στην εταιρεία RPM Records η οποία έδρευε στο Λος Άντζελες.

Πολλές από τις πρώτες δουλειές του ηχογραφήθηκαν από τον Sam Phillips, ο οποίος αργότερα ίδρυσε την θρυλική Sun Records, ανακάλυψε τον Elvis Presley κλπ.

Ο King ήταν επίσης disc jockey στο Μέμφις, όπου και του δόθηκε το παρατσούκλι Beale Street Blues Boy, αργότερα γνωστό σαν B.B.

B.B. King
Ο B.B. King στο Τορόντο, σε μια από τις τελευταίες του εμφανίσεις

Την δεκαετία του ’50, ο King έγινε ένα από τα πιο σημαντικά ονόματα της R&B μουσικής, θέση στην οποία οδηγήθηκε από τραγούδια όπως τα «You Know I Love You», «Woke Up This Morning», «Please Love Me», «When My Heart Beats like a Hammer», «Whole Lotta Love», «You Upset Me Baby», «Every Day I Have the Blues», «Sneakin’ Around, Ten Long Years», «Bad Luck», «Sweet Little Angel», «On My Word of Honor», και «Please Accept My Love».

Η πρώτη του επιτυχία πέρα από την καθαρή μπλουζ μουσική ήρθε με το κομμάτι «The Thrill Is Gone» το οποίο ήταν επανεκτέλεση, με πρώτο εκτελεστή τον Roy Hawkins.

Τα βλέμματα όλων κέρδισε όταν έκανε το άνοιγμα στις συναυλίες της περιοδείας των Rolling Stones το 1969.

Η επιτυχία του King συνεχίστηκε τη δεκαετία του ’70 με τραγούδια όπως τα «To Know You Is to Love You» και «I Like to Live the Love».

Το επόμενο διάστημα αφιερώθηκε σε εμφανίσεις σε τηλεοπτικές εκπομπές, κινηματογραφικές ταινίες αλλά και ζωντανές εμφανίσεις, οι οποίες μετρούσαν 300 νύχτες κάθε χρόνο.

Το 1988 κυκλοφόρησε το θρυλικό single «When Love Comes To Town», σε συνεργασία με το Ιρλανδικό συγκρότημα U2.

Το 2000, συνεργάστηκε με τον Έρικ Κλάπτον για την ηχογράφηση του «Riding With the King».

Σε ηλικία των 80 ετών, στις 29 Μαρτίου 2006, ο B. B. King έπαιξε στο Hallam Arena του Σέφιλντ. Αυτή ήταν η πρώτη μέρα της αποχαιρετιστήριας περιοδείας του καλλιτέχνη για το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη. Σε αυτή τη συναυλία συνεργάστηκε με τον Gary Moore, με τον οποίο ο King είχε και παλαιότερα συνεργαστεί για το τραγούδι «Since I Met You Baby».

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...