Σαν Σήμερα 24/12 – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 24/12

1167

Γεννιέται ο Ιωάννης ο Ακτήμων (Johan sanz Terre), βασιλιάς της Αγγλίας.

Ιωάννης ο Ακτήμονας
Ιωάννης ο Ακτήμονας, από το χειρόγραφο Historia Anglorum

Ένα χρόνο πριν από το θάνατό του είχε υποχρεωθεί να παραχωρήσει στους υπηκόους του τη Μάγκνα Κάρτα, το πρώτο Σύνταγμα στην Ευρώπη.

1294

Εκλέγεται ο Πάπας Βονιφάτιος Η΄, αντικαθιστώντας τον Πάπα Κελεστίνο Ε΄, ο οποίος παραιτήθηκε.

Ο Πάπας Βονιφάτιος Η΄
Ο Πάπας Βονιφάτιος Η΄

1761

Γεννιέται ο Γάλλος αστρονόμος Ζαν-Λουί Πονς (Jean-Louis Pons).

Ζαν-Λουί Πονς
Ο Ζαν-Λουί Πονς

Παρά το γεγονός ότι ήταν αυτοδίδακτος, κατέληξε να γίνει ο μεγαλύτερος ανιχνευτής κομητών όλων των εποχών: Μεταξύ του 1801 και του 1827, ο Πονς ανακάλυψε 37 κομήτες, περισσότερους από οποιονδήποτε άλλον άνθρωπο στην ιστορία.

1798

Γεννιέται ο Πολωνός λογοτέχνης, ποιητής και εκπρόσωπος του ρομαντισμού Άνταμ Μπέρναρντ Μιτσκιέβιτς (Adam Bernard Mickiewicz).

Άνταμ Μπέρναρντ Μιτσκιέβιτς
Ο Άνταμ Μπέρναρντ Μιτσκιέβιτς

Τιμάται ως ο εθνικός ποιητής της Πολωνίας. Ανήκει μαζί με τον Γιούλιους Σλοβάτσκι και τον Ζίγκμουντ Κρασίνσκι στην τριάδα των βάρδων του Πολωνικού Ρομαντισμού.

1814

Υπογράφεται η Συνθήκη της Γάνδης, με την οποία τερματίζεται ο Αγγλοαμερικανικός πόλεμος του 1812.

1818

Γεννιέται ο Τζέιμς Πρέσκοτ Τζάουλ (James Prescott Joule), Βρετανός φυσικός, που διατύπωσε τον φερώνυμο νόμο της εκλύσεως θερμότητας κατά τη δίοδο ηλεκτρικού ρεύματος μέσω αγωγού, καθόρισε το μηχανικό ισοδύναμο της θερμότητας (1842) και συνέβαλε μαζί με τον W. Thomson (αργότερα Lord Kelvin) στην ανάπτυξη ψυκτικών μεθόδων. Προς τιμήν του, η μονάδα ενέργειας στο Διεθνές Σύστημα Μονάδων (SI), ονομάσθηκε Joule.

Τζέιμς Πρέσκοτ Τζάουλ
Ο Τζέιμς Πρέσκοτ Τζάουλ

1818

Ο Φραντς Γιόζεφ Γκρούμπερ (Franz Gruber) και ο Γιόζεφ Μορ (Joseph Mohr) συνθέτουν το τραγούδι «Silent Night (Άγια Νύχτα)». Θα παρουσιαστεί σε κοινό την επόμενη μέρα και θα παραμείνει μέχρι σήμερα ένα από τα εμβληματικά τραγούδια των Χριστουγέννων.

1845

Γεννιέται ο δευτερότοκος γιος του Δανού βασιλιά Χριστιανού Θ’ Γεώργιος Γλύξμπουργκ, κατοπινός βασιλιάς της Ελλάδας (Γεώργιος Α’).

Χριστιανός Θ’
Η οικογένεια του Δανού βασιλιά Χριστιανού Θ

1865

Ιδρύεται στο Πουλάσκι του Τενεσί των ΗΠΑ η ρατσιστική οργάνωση Κου-Κλουξ-Κλαν.

Κου Κλουξ Κλαν
Παρέλαση την εγκληματικής ΚΚΚ στη Βιρτζίνια το 1922

Ιδεολογία της είναι η υπεροχή των λευκών έναντι των άλλων φυλών, ο αντισημιτισμός, ο ρατσισμός, η ομοφοβία και ο αντικομμουνισμός. Συνεργάστηκε με τους Ναζί και τώρα με νεοναζιστικές ομάδες, ενεργεί με την ανοχή (ενίοτε και την ανοιχτή στήριξη) του αμερικάνικου κράτους κι αποτελεί εργαλείο της εργοδοσίας σε πολλές περιοχές των ΗΠΑ. Στήριξε και την εγκληματική ναζιστική Χρυσή Αυγή.

1868

Γεννιέται ο Γερμανός σκακιστής, μαθηματικός και φιλόσοφος Εμάνουελ Λάσκερ (Emanuel Lasker). Ήταν παγκόσμιος πρωταθλητής στο σκάκι από το 1894 έως το 1921, όταν εκθρονίστηκε από τον Χοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα στην Αβάνα της Κούβας.

Εμάνουελ Λάσκερ
Ο Εμάνουελ Λάσκερ

1917

Πραγματοποιείται το 1ο Πανουκρανικό συνέδριο των Σοβιέτ στο Χάρκοβο. Η Ουκρανία ανακηρύσσεται Σοβιετική δημοκρατία.

Σοβιετική Δημοκρατία της Ουκρανίας
Η σημαία της Ουκρανικής Σοβιετικής Δημοκρατίας

1919

Οι εργαζόμενοι του Ιρκούτσκ εξεγείρονται αναγκάζοντας την αντεπαναστατική κυβέρνηση του ναυάρχου Κολτσάκ να εγκαταλείψει την περιοχή. Λίγες μέρες αργότερα συλλαμβάνεται και ο ίδιος ο Κολτσάκ.

Ναύαρχος Κολτσάκ
Η τελευταία φωτογραφία του ναύαρχου Κολτσάκ

1922

Γεννιέται η Αμερικανίδα ηθοποιός του κινηματογράφου Άβα Λαβίνια Γκάρντνερ (Ava Lavinia Gardner).

Άβα Γκάρντνερ
Η Άβα Γκάρντνερ το 1946

Κατά τη διάρκεια της καριέρας της έλαβε μια υποψηφιότητα για Όσκαρ, ενώ θεωρείται από πολλούς μια από τις ομορφότερες παρουσίες που πέρασαν ποτέ από τη μεγάλη οθόνη.

Από τις ταινίες που συμμετείχε ξεχωρίζουν «Ο Παίκτης», «Η Κρυφή Ζωή Μου», «Σύγκρουσις Γιγάντων», «Τα Χιόνια του Κιλιμάντζαρο», «Μογκάμπο», «  Η Ξυπόλητη Κόμισσα», «Ο Άγγελος με τα Κόκκινα», «     Το Πέρασμα της Κασσάνδρας» κ.α.

1930

Έπειτα από κινητοποιήσεις σε μια σειρά πόλεις της Ελλάδας, οι Επιτροπές Ανέργων πετυχαίνουν τη χορήγηση συσσιτίων στους ανέργους.

1935

Πεθαίνει ο Αυστριακός συνθέτης Άλμπαν Μπεργκ (Alban Berg).

Άλμπαν Μπεργκ
Ο Άλμπαν Μπεργκ

Η πρώτη μεγάλη επιτυχία για τον Άλμπαν Μπεργκ ήρθε με την εκτέλεση τριών αποσπασμάτων από τον «Βόιτσεκ» στα 1924.

Η όπερα αυτή, παρ’ ό,τι είχε ολοκληρωθεί από το 1922, παρουσιάστηκε πρώτη σε πλήρη μορφή στις 14 Δεκεμβρίου 1925, υπό τη διεύθυνση του Έριχ Κλάιμπερ στο Βερολίνο.

Σήμερα ο «Βόιτσεκ» θεωρείται ως μια από τις σημαντικότερες όπερες της Σύγχρονης Κλασικής Μουσικής, μαζί με την επίσης διάσημη όπερα του Μπεργκ, «Λούλου», η οποία γνώρισε την αποθέωση των κριτικών.

1938

Πεθαίνει ο αρχιτέκτων και θεωρητικός της αρχιτεκτονικής των αρχών του 20ού αιώνα Μπρούνο Τάουτ (Bruno Julius Florian Taut). Το 1918 οργανώνει με τον Άντολφ Μπένε (Adolf Behne) το «Arbeitsrat für Kunst» (Εργατικό Συμβούλιο για την Τέχνη) μέσω του οποίου φιλοδοξούν να μεταφέρουν στην τέχνη τα ιδεώδη της επανάστασης του Νοεμβρίου του 1918 στη Γερμανία, δηλαδή να δημιουργήσουν καθολικά έργα τέχνης με την ενεργητική συμμετοχή του λαού, υπό την προστασία μιας μεγαλειώδους αρχιτεκτονικής.

Μπρούνο Τάουτ
Ο Μπρούνο Τάουτ

Παράλληλα το 1919 ξεκινά μια κρυφή αλληλογραφία, την επονομαζόμενη «Γυάλινη Αλυσίδα» ή «Ουτοπική Αλληλογραφία» στην οποία συμμετέχουν αρχιτέκτονες όπως ο Βάλτερ Γκρόπιους και ο Χανς Μπέρναρντ Σάρουν. Αποσπάσματα αυτής της αλληλογραφίας δημοσιεύει στο περιοδικό «Frühlicht», που εκδίδει ο ίδιος στο διάστημα 1920-22.

Μπρούνο Τάουτ
Γυάλινο Περίπτερο, 1914

Από το 1930 και μετά ο Τάουτ είναι ομότιμος καθηγητής στην Technische Hochschule του Βερολίνου. Το 1932 ταξιδεύει στη Σοβιετική Ένωση όπου ιδρύει για το Δημοτικό Συμβούλιο της Μόσχας ένα γραφείο για νέες κατασκευές. Επιστρέφει το 1933 αλλά φεύγει αμέσως καθώς έχει θεωρηθεί από τους ναζί «καλλιτεχνικός μπολσεβικιστής» και καταφεύγει μέσω Ελβετίας στη Ιαπωνία ως το 1936.

Μπρούνο Τάουτ
Περίπτερο της Βιομηχανίας Μετάλλου, 1913

Τότε μεταναστεύει στην Τουρκία και εκεί εργάζεται ως καθηγητής στη σχολή Καλών Τεχνών της Κωνσταντινούπολης και ως προϊστάμενος στο τμήμα κατασκευών του Υπουργείου Παιδείας μέχρι το θάνατο του στις 24 Δεκεμβρίου του 1938 στην Κωνσταντινούπολη.

1940

Με κυβερνήτη τον πλωτάρχη Ιατρίδη, το υποβρύχιο «Παπανικολής» βυθίζει στα Στενά του Οτράντο τρία ιταλικά μεταγωγικά, που μετέφεραν πολεμικό υλικό στο ελληνοϊταλικό μέτωπο.

Υποβρύχιο «Παπανικολής»
Το υποβρύχιο «Παπανικολής»

1943

Αρχίζει η μεγάλη επίθεση των σοβιετικών στρατευμάτων για την απελευθέρωση της Ουκρανίας, η οποία διήρκεσε έως τις 14 Απριλίου 1944 και κατέληξε με την πλήρη καταστροφή 18 Γερμανικών και Ρουμανικών μεραρχιών, καθώς και τον αποδεκατισμό άλλων 68 (συνολικές απώλειες του εχθρού πάνω από 250.000 άντρες).

Κόκκινος Στρατός - απελευθέρωση της Ουκρανίας, 1943
Από την επίθεση του Κόκκινου Στρατού

1944

Ο ΕΛΑΣ συνεχίζει να ανακαταλαμβάνει θέσεις στη Δραπετσώνα, χάρη στο αμείωτο θάρρος και την αυτοθυσία των μαχητών του. Είναι ενδεικτικό πως, το ΙΙΙ/52 Τάγμα του ΕΛΑΣ είχε απωλέσει μέσα σε 3 μέρες σφοδρών συγκρούσεων το 40% της δύναμής του (νεκροί και τραυματίες)

ΕΛΑΣ
Ο λαός της Λέσβου ξεσηκώνεται ενάντια στους Άγγλους

Η προώθηση των εγχώριων αστικών και βρετανικών στρατευμάτων συνεχίστηκε στη Νέα Σμύρνη (όπου ολοκληρώθηκε η σύμπτυξη του ΕΛΑΣ), ενώ αυξήθηκε η πίεση σε Πλάκα-Κεραμεικό-Ψυρρή. Ο ΕΛΑΣ ανατίναξε το «Χατζηκώστα» και το «Διεθνές» στην οδό Ευριπίδου, που είχαν οχυρωθεί από τους Βρετανούς.

ΕΛΑΣ
Από τα «μπλόκια» που έστησε ο λαός της Μυτιλήνης ενάντια στους Άγγλους

Την ίδια μέρα, βρετανική νηοπομπή προσέγγισε το λιμάνι της Μυτιλήνης. Η άμεση κινητοποίηση των λαϊκών οργανώσεων όμως απέτρεψε την απόβασή τους. Χιλιάδες Μυτιληνιοί σχηματίζοντας ένα ανθρώπινο τοίχος βροντοφώναξαν «Go back» («γυρίστε πίσω»). Επί 3 μέρες ο οπλισμένος λαός της Μυτιλήνης, μαζί με τον ΕΛΑΣ, αναχαίτισε κάθε απόπειρα απόβασης των Βρετανών, που τελικά αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν (28 Δεκέμβρη).

ΕΛΑΣ
Ο λαός έτοιμος να εμποδίσει τους Άγγλους

1971

Οι πολιτικοί κρατούμενοι των φυλακών Τρικάλων και Χαλκίδας κατεβαίνουν σε απεργία πείνας, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσής τους.

1979

Εκτοξεύεται με επιτυχία ο πρώτος Ευρωπαϊκός διαστημικός πύραυλος («Αριάν-1»).

Αριάν-1
Ο «Αριάν-1»

1982

Πεθαίνει ο μεγάλος Γάλλος κομμουνιστής ποιητής και πεζογράφος Λουί Αραγκόν, από τους σπουδαιότερους λογοτέχνες του περασμένου αιώνα που έθεσε το ζήτημα της στράτευσης στην Τέχνη,

Ο Λουί Αραγκόν με τον Γιάννη Ρίτσο
Ο Λουί Αραγκόν με τον Γιάννη Ρίτσο

Ο ρόλος του στη διαμόρφωση της γαλλικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα δεν υπολείπεται σε σπουδαιότητα της επιρροής του στα ευρωπαϊκά Γράμματα. Όπως και άλλοι, μετέπειτα διάσημοι, καλλιτέχνες και διανοούμενοι της γενιάς του, γνώρισε από κοντά το μακελειό του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, υπηρετώντας στο μέτωπο ως νοσοκόμος. Το 1917 αρχίζει να γράφει τα πρώτα του ποιήματα. Η λήξη του πολέμου θα σημάνει και τη λήξη των ψευδαισθήσεων για τους ευρωπαϊκούς λαούς, ενώ η Μεγάλη Οχτωβριανή Επανάσταση θα δείξει την προοπτική. Το 1942 άρχισε να εκδίδει και το παράνομο περιοδικό «Τα γαλλικά γράμματα», το οποίο διηύθυνε και μεταπολεμικά έως το 1972. Μέσα στην καρδιά του πολέμου θα γράψει πολλά αντιστασιακά έργα, αλλά και το εξάτομο μυθιστόρημα «Οι Κομμουνιστές» (κυκλοφορεί στα ελληνικά από τη «Σύγχρονη Εποχή»). Το 1957 τιμήθηκε με το βραβείο «Λένιν».

Ο Αραγκόν, όπως και πολλοί άλλοι ξένοι διανοούμενοι, συμπαραστάθηκε ενεργά στους Έλληνες πολιτικούς κρατούμενους στα μαύρα μετεμφυλιακά χρόνια. Όταν το 1980 επισκέφτηκε την Αθήνα ο Αραγκόν είχε δηλώσει σχετικά: «Νιώθω μεγάλη συγκίνηση γιατί αυτή τη στιγμή είμαι μαζί σας. Όταν επισκέπτομαι τις διάφορες χώρες δέχομαι εθιμοτυπικές επισκέψεις. Η δική σας όμως δεν είναι τέτοια. Ήμουν και θα είμαι πάντα στο πλευρό του ΚΚΕ». Και όταν η αντιπροσωπεία της ΚΕ τον ευχαρίστησε γι’ αυτή τη συμπαράσταση στους εξόριστους αγωνιστές, ο Αραγκόν απάντησε: «Είστε οι σύντροφοί μου. Αυτό ήταν το ελάχιστο που μπορούσα να κάνω απέναντί σας. Ήταν χρέος τιμής».

Γιάννης Ρίτσος
Με τη Ρούλα Κουκούλου και τον Λουίς Αραγκόν στη κεντρική συγκέντρωση του ΚΚΕ το 1981

Μεταξύ των αγωνιστών υπέρ των οποίων πρωτοστάτησε για την απελευθέρωσή τους ο Αραγκόν, ήταν και ο Γιάννης Ρίτσος. «Ο Ρίτσος είναι ο άνθρωπος με τον οποίο συνδεόμουν μέσα από τα ποιήματά του χωρίς ακόμα να τον έχω γνωρίσει προσωπικά, την εποχή που τον καταδίωκαν. Ο Ρίτσος είναι αναμφισβήτητα ένας μεγάλος Ελληνας». Οι δύο ποιητές συναντήθηκαν την ίδια μέρα που μίλησε ο Αραγκόν στο «Ρ».

1995

Σημειώνεται η πρώτη νίκη ισλαμικού κόμματος σε εκλογές στην 72χρονη ιστορία της Τουρκίας: Το Κόμμα της Ευημερίας κερδίζει το 21,38% των ψήφων, που του εξασφαλίζουν την πρώτη θέση, αλλά όχι και την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο.

Τουρκία, Νετσμετίν Ερμπακάν
Ο Νετσμετίν Ερμπακάν ηγέτης του Κόμματος της Ευημερίας

2008

Πεθαίνει ο Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας Σάμιουελ Χάντινγκτον (Samuel P. Huntington), γνωστός για το διαβόητο έργο του «Η Σύγκρουση των Πολιτισμών». Ήταν ο θεωρητικός της αντιδραστικής θεωρίας που προώθησαν ο Μπρεζίνσκι, η κυβέρνηση Μπους, αλλά και εφαρμόζεται από κοινού από Ρεπουμπλικάνους και Δημοκρατικούς για τον λεγόμενο «Νέο αμερικανικό αιώνα», που σημαίνει την ιμπεριαλιστική επιβολή των ΗΠΑ.

Σάμιουελ Χάντινγκτον
Ο Σάμιουελ Χάντινγκτον

2008

Πεθαίνει ο κορυφαίος Άγγλος δραματουργός, ποιητής, σκηνοθέτης Χάρολντ Πίντερ ((Harold Pinter). Ένας δημιουργός, ο οποίος απέσπασε (2005) το βραβείο «Νόμπελ» χωρίς να υποστείλει το χρέος του διανοούμενου απέναντι στην αλήθεια.

Ο Χάρολντ Πίντερ
Ο Χάρολντ Πίντερ

Ο Πίντερ, παίρνοντας το βραβείο, βροντοφώναξε την αλήθεια για τον αμερικανοΝΑΤΟικό ιμπεριαλισμό: «Τα εγκλήματα των ΗΠΑ μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έχουν καταγραφεί πολύ επιλεκτικά, για να μην ερευνήσουμε το κατά πόσον έχει γίνει τεκμηρίωση, παραδοχή ή αναγνώρισή τους ως εγκλημάτων (…) Ο Μπους και ο Μπλερ γυρίζουν την πλάτη τους στο θάνατο. Ο θάνατος 2.000 Αμερικανών είναι ντροπή. Οδηγήθηκαν στους τάφους τους μέσα στο σκοτάδι.

Οι κηδείες είναι ήσυχες, δεν ενοχλούν κανέναν. Οι ακρωτηριασμένοι σαπίζουν στα κρεβάτια τους, μερικοί για το υπόλοιπο της ζωής τους». Ο Πίντερ τόνιζε: «Οι άνθρωποι δεν ξεχνούν. Δεν ξεχνούν το θάνατο των συντρόφων τους, τα βασανιστήρια και τους ακρωτηριασμούς, δεν ξεχνούν την αδικία, δεν ξεχνούν την καταπίεση, δεν ξεχνούν την τρομοκρατία των μεγάλων δυνάμεων. Και όχι μόνο δεν ξεχνούν. Ανταποδίδουν το χτύπημα».

Γεννημένος σε εργατογειτονιά του Λονδίνου, γιος φτωχού πορτογαλικής καταγωγής ράφτη, «ψημένος» από παιδί στη βιοπάλη, ο Πίντερ αναζητούσε και ήθελε να υπηρετεί ως άνθρωπος και δημιουργός την αλήθεια. Γι’ αυτό εναντιώθηκε στην ιμπεριαλιστική πολιτική των Ρήγκαν, Θάτσερ, Κλίντον, Μπους, Μπλερ και όλους τους βρώμικους πολέμους τους εναντίον διαφόρων λαών, ενώ αρνήθηκε να χριστεί «ιππότης» από τη βασίλισσα. «Πιστεύω ότι παρά τα τεράστια εμπόδια, υψίστης σημασίας υποχρέωση που μας αφορά όλους, εμάς τους πολίτες, είναι να έχουμε ατρόμητη, απαρέγκλιτη, άγρια πνευματική αποφασιστικότητα για να ορίσουμε την πραγματική αλήθεια της ζωής μας και της κοινωνίας μας. Είναι επιτακτική ανάγκη. Εάν μια τέτοια στάση δεν ενσωματωθεί στο πολιτικό μας όραμα, δεν έχουμε καμιά ελπίδα να αποκαταστήσουμε ό,τι σχεδόν έχουμε χάσει: Την ανθρώπινη αξιοπρέπεια», έλεγε ο Πίντερ.

Το 1949, δηλώνοντας αντιρρησίας συνείδησης, αρνήθηκε να καταταγεί στον εισβολέα σε ανεξάρτητες χώρες αγγλικό στρατό και συμμετέχοντας σε κινητοποίηση κατά του αγγλικού εθνικισμού ξυλοκοπήθηκε άγρια. Την ίδια χρονιά εγκατέλειψε τη Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης, όπου είχε εισαχθεί το 1948. Φοίτησε στην Κεντρική Σχολή Λόγου και Τέχνης και το 1950 άρχισε να δουλεύει σαν ηθοποιός σε περιοδεύοντες θιάσους, με το ψευδώνυμο Ντέιβιντ Μπάιρον, ενώ παράλληλα έγραφε ποίηση. Ως δραματουργός εμφανίστηκε το 1957, με το μονόπρακτο «Το δωμάτιο» και το 1958 έγινε ευρύτατα γνωστός με το δίπρακτο «Πάρτι γενεθλίων». Το 1960 καταξιώθηκε διεθνώς με το έργο «Επιστάτης». Στο ενεργητικό του είχε συνολικά 30 θεατρικά έργα (μερικά μεταφέρθηκαν και στον κινηματογράφο), σενάρια φημισμένων ταινιών («Ο υπηρέτης», «Το δυστύχημα», «Ο μεσάζων», «Ο τελευταίος μεγιστάνας», «Η ερωμένη του Γάλλου υπολοχαγού» κ.ά.), πολλές σκηνοθεσίες, θεατρικές ερμηνείες και ποιητικά βιβλία.

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...