46 π.Χ.
Ο Ιούλιος Καίσαρ αφιερώνει έναν ναό στη μυθική του πρόγονο Βένους εκπληρώνοντας το τάμα που έκανε στη μάχη των Φαρσάλων.
1087
Ο Γουλιέλμος Β΄ στέφεται βασιλιάς της Αγγλίας.
1371
Οι δυνάμεις του Οθωμανού σουλτάνου Μουράτ Α΄ νικούν το σερβικό στρατό στη μάχη του Έβρου.
1580
O σερ Φράνσις Ντρέικ (Sir Francis Drake) ολοκληρώνει τον περίπλου της Γης.
1687
Τα στρατεύματα του δόγη της Βενετίας Φραγκίσκο Μοροζίνι βομβαρδίζουν την Ακρόπολη. Στις 7 το βράδυ ένα βλήμα από ένα κανόνι που ήταν τοποθετημένο κοντά στην Αγία Αικατερίνη στην Πλάκα, εκτοξεύτηκε στην οροφή του αρχαίου ναού και τον ανατίναξε.
Η οβίδα τρύπησε τη στέγη και χτύπησε τα πεντακόσια βαρέλια πυρίτιδας που είχαν αποθηκεύσει οι Τούρκοι στο κέντρο του ναού….
1791
Γεννιέται ο Γάλλος ζωγράφος και λιθογράφος Ζαν-Λουί-Τεοντόρ Ζερικώ (Jean-Louis-Théodore Gericault).
Υπήρξε από τις καθοριστικές μορφές του Γαλλικού Ρομαντισμού. Στη διάρκεια της σύντομης ζωής του, που έληξε με τραγικό τρόπο, κράτησε αποστάσεις από την παράδοση και με την τέχνη του προσπάθησε να ανατρέψει τους κανόνες του Σαλόν και της Ακαδημίας.
Ο διασημότερος πίνακάς του, «Η Σχεδία της Μέδουσας», προκάλεσε αμηχανία για τον μοντερνισμό του θέματος και τους αιχμηρούς πολιτικούς υπαινιγμούς του.
1815
Ιδρύεται η «Ιερή Συμμαχία» των Ευρωπαίων μοναρχών μετά την ήττα της Γαλλικής αστικής Επανάστασης. Σκοπός της ήταν η πάλη κατά των αστικών-επαναστατικών και εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων.
1849
Γεννιέται ο Ρώσος φυσιολόγος, ψυχολόγος και ερευνητής Ιβάν Παβλόφ, βραβευμένος με το Νόμπελ Ιατρικής το 1904.
1888
Γεννιέται ο Αμερικανός ποιητής και δοκιμιογράφος Τόμας Στερνς Έλιοτ (Thomas Stearns Eliot), βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1948.
Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους ποιητές του 20ού αιώνα και ηγετική φυσιογνωμία του μοντερνιστικού κινήματος στην ποίηση. Ανάμεσα στα πιο γνωστά έργα του ανήκουν το «Ερωτικό τραγούδι του Τζ. Προύφροκ» (1915), η «Έρημη Χώρα» (1922), οι «Κούφιοι Άνθρωποι» (1925) τα «Τέσσερα κουαρτέτα» (1943) καθώς και το θεατρικό έργο «Φονικό στην Εκκλησιά» (1935).
1889
Γεννιέται ο Γερμανός φιλόσοφος Μάρτιν Χάιντεγκερ (Martin Heidegger). Το πιο γνωστό έργο του «Είναι και χρόνος» αποτέλεσε τη βάση του υπαρξισμού.
1898
Γεννιέται ο Αμερικανός συνθέτης Τζορτζ Γκέρσουιν (George Gershwin).
Ατέρμονη ήταν η σύγχυση για τον Γκέρσουιν και τη μουσική του: την ανάμειξη δηλαδή στοιχείων λόγιας, ελαφράς και τζαζ μουσικής.
Γιατί, πριν δικαιωθεί από την ίδια την ιστορία της μουσικής στον 20ό αιώνα και αναδειχτεί με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννησή του (1898) ως ένας από τους μεγαλύτερους Αμερικανούς συνθέτες του αιώνα, ο Τζορτζ Γκέρσουιν ήταν ένας «απόκληρος» της μουσικής.
1904
Πεθαίνει ο συγγραφέας Λευκάδιος Χερν.
Ζώντας μεγάλες στερήσεις και μεγάλες προσωπικές τραγωδίες που σημάδεψαν βαθιά την ψυχή του, ο Λευκάδιος Χερν, βρέθηκε στην Ιαπωνία στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν η χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου συγκλονιζόταν από μεγάλες εσωτερικές θύελλες, καθώς το πέρασμά της στον καπιταλισμό σήμαινε ταυτόχρονα και το γκρέμισμα όλων των παλαιών παραδόσεων της φεουδαρχικής κοινωνίας.
Ο Χερν βρέθηκε αντιμέτωπος με αυτή την κατάσταση, ενώ τα δικά του πικρά βιώματα, τον είχαν οδηγήσει πρώτον στην απόρριψη της Δύσης, στην οποία εσφαλμένα, αλλά δεν ήταν ο μόνος, χρέωνε όλα τα δεινά του καπιταλισμού, γιατί ουσιαστικά αυτόν απέρριπτε, όπως και τόσοι άλλοι, όμως δεν είχε τα εφόδια για να συνειδητοποιήσει τι ακριβώς απορρίπτει.
Από την άλλη, βαθιά μέσα στην ψυχή του, η καθοριστική απουσία της μητέρας του – είχε μείνει μόνος από πέντε ετών – τον ωθούσε στην αναζήτηση του σταθερού εκείνου πλαισίου, που η αγροτική κοινωνία μέσα στην καθυστέρησή της προσέφερε, το οποίο απαρτίζεται από σταθερές συνήθειες, παραδόσεις, θρύλους και ιστορίες που έκαναν τη ζωή λίγο πιο υποφερτή. Όμως δρόμος προς τα πίσω από τον καπιταλισμό δεν υπάρχει. Τον καπιταλισμό μόνο η προλεταριακή επανάσταση και η οικοδόμηση της σοσιαλιστικής και κομμουνιστικής κοινωνίας μπορεί να αντικαταστήσει.
Ο Λευκάδιος Χερν πρέπει όμως να πούμε ότι ήταν και μια μεγάλη τρυφερή καρδιά, ήταν ο πρώτος Δυτικός που σεβάστηκε τη μεγάλη ιστορία της Ιαπωνίας, ο πρώτος Δυτικός που διέσωσε όψεις της που αλλιώς θα χάνονταν στην ομίχλη των χρόνων, ο πρώτος που άνοιξε την πόρτα για να μπούμε στην μυστηριώδη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, ο πρώτος ξένος καθηγητής αγγλικών που εμφύσησε στους Ιάπωνες μαθητές του το σεβασμό στην ιστορία και τις παραδόσεις του λαού τους.
Ο Λευκάδιος Χερν απέκτησε και την ιαπωνική υπηκοότητα και «βαπτίσθηκε» Γιακούμο Κοϊζούμι, ενώ με τη γυναίκα του Σετζούκο απέκτησαν τέσσερα παιδιά.
Τα κείμενά του είναι γοητευτικά, μαγευτικά, μας ταξιδεύουν και ο ίδιος πάντα μια προσωπικότητα που φέρνει κοντά τους δύο λαούς, τον ελληνικό και τον ιαπωνικό.
Οι φοιτητές του στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο τον τίμησαν με το εξής κείμενο στην επιτύμβια στήλη του: «Στον Λευκάδιο Χερν, του οποίου η πένα υπήρξε πιο ισχυρή, ακόμα και από την ρομφαία του ένδοξου έθνους που αγάπησε, έθνους που πιο μεγάλη του τιμή υπήρξε ότι τον δέχτηκε στις αγκάλες του ως πολίτη και του προσέφερε, αλίμονο, τον τάφο».
1906
Ο διάδοχος Γεώργιος παραιτείται από τη θέση του ύπατου αρμοστή της Κρήτης.
1916
Βενιζέλος, Δαγκλής και Κουντουριώτης σχηματίζουν στην Θεσσαλονίκη τη λεγόμενη Κυβέρνηση Εθνικής Άμυνας, επιδιώκοντας την είσοδο της Ελλάδας στον Α’ παγκόσμιο πόλεμο με τον ιμπεριαλιστικό συνασπισμό της Αντάντ.
1922
Για να εκτονωθεί η λαϊκή αγανάκτηση μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, εκθρονίζεται ο βασιλιάς Κωνσταντίνος. Στο θρόνο ανεβαίνει ο μεγαλύτερος γιος του, Γεώργιος.
Ο Ν. Πλαστήρας, επικεφαλής των στρατιωτικών δυνάμεων που πρόσκεινται στο Βενιζέλο, κηρύσσει τον στρατιωτικό νόμο.
1922
Γεννιέται ο Έλληνας ηθοποιός Τάκης Μηλιάδης.
Ήταν απόφοιτος της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά τον κέρδισε το θέατρο. Από την ημέρα που πρωτοεμφανίστηκε στη σκηνή μέχρι και το τέλος του βίου του έπαιζε στο θέατρο και συγχρόνως γύριζε ταινίες.
Έλαβε μέρος σε όλα τα θεατρικά είδη, αλλά λάτρεψε την επιθεώρηση. Συμμετείχε πάντα στα θιασαρχικά σχήματα και έπαιξε σε πολλά αθηναϊκά θέατρα. Έκανε πολλές περιοδείες με επιθεώρηση ανά την Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Στον κινηματογράφο διακρίθηκε σε κωμωδίες δίπλα σε μεγάλα θεατρικά και κινηματογραφικά ονόματα της χώρας.
Παράλληλα συμμετείχε τακτικά από το 1964 και για αρκετά χρόνια στην παρουσίαση της ελληνικής εκπομπής της «Βαυαρικής Ραδιοφωνίας» (Bayerischer Rundfunk) μαζί με την Σάσα Καζέλη.
1932
«Φεύγει» ο Βέλγος σοσιαλιστής και μετέπειτα κομμουνιστής συνθέτης Πιερ Κρετιέν Ντε Γκε(ϋ)τέρ (Pierre Chretien De Geyte).
Είναι γνωστός για τη σύνθεση της μουσικής του πρώτου ύμνου του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος, της «Διεθνούς».
1939
Η γαλλική κυβέρνηση θέτει εκτός νόμου το Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας.
1944
Ολοκληρώνεται στην Καζέρτα της Ιταλίας σύσκεψη του Στρατηγείου των Συμμαχικών Δυνάμεων της Μεσογείου, της κυβέρνησης της Μ. Βρετανίας, της ελληνικής κυβέρνησης «Εθνικής Ενότητας», του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ. Τα βασικά σημεία της Συμφωνίας της Καζέρτα είναι τα εξής:
«1. Ολαι αι ανταρτικαί ομάδες αι δρώσαι εν Ελλάδι τίθενται υπό τας διαταγάς της ελληνικής κυβερνήσεως εθνικής ενότητος.
2. Η Ελληνική Κυβέρνησις θέτει τας δυνάμεις ταύτας υπό τας διαταγάς του Στρατηγού Σκόμπυ, όστις ωνομάσθη υπό του ανωτάτου συμμαχικού αρχιστράτηγου ως στρατηγός διοικών τας Δυνάμεις εν Ελλάδι.
3. Συμφώνως προς την προκήρυξιν εκδοθείσαν παρά της ελληνικής κυβερνήσεως, ότι οι αρχηγοί των ελληνικών ανταρτών θ’ απαγορεύσουν πάσαν απόπειραν υπ’ αυτούς μονάδων ν’ αναλάβουν την αρχήν ανά χείρας. Τοιαύτη πράξις θα θεωρηθή ως έγκλημα και θα τιμωρηθή αναλόγως.
4. Οσον αφορά τας Αθήνας, ουδεμία ενέργεια θ’ αναληφθή εκτός υπό τας αμέσους διαταγάς του στρατηγού Σκόμπυ, στρατηγού διοικούντος τας εν Ελλάδι δυνάμεις.
5. Τα τάγματα ασφαλείας θεωρούνται ως όργανα του εχθρού. Θα χαρακτηρισθούν ως εχθρικοί σχηματισμοί, εκτός αν παραδοθούν συμφώνως προς διαταγάς εκδοθησομένας παρά του στρατηγού διοικούντος τας εν Ελλάδι δυνάμεις».
Στη Συμφωνία της Καζέρτα, όπως στην αντίστοιχη του Λιβάνου που προηγήθηκε, το ΚΚΕ συμμετείχε στο όνομα της «εθνικής ενότητας». Έτσι, δεν αξιοποιήθηκε το γεγονός ότι ο λαός ήταν ένοπλος, ενώ είχαν διαμορφωθεί φύτρα εξουσίας (λαϊκή αυτοδιοίκηση, δικαιοσύνη, παιδεία, κ.ά.), που θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε πυρήνες της επαναστατικής δράσης για την καθολική σύγκρουση, με στόχο την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας.
1945
Πεθαίνει ο Ούγγρος συνθέτης και πιανίστας Μπέλα Μπάρτοκ (Béla Viktor János Bartók).
Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες του 20ού αιώνα και, μαζί με τον Φραντς Λιστ, ο μεγαλύτερος Ούγγρος συνθέτης.
Η συλλογή και αναλυτική μελέτη της λαϊκής μουσικής τον κατατάσσουν στους ιδρυτές της εθνομουσικολογίας.
1949
Εκτελείται στο Γουδή το αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ Βαγγέλης Καββαδίας.
1973
Πεθαίνει η Ιταλίδα ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου Άννα Μανιάνι (Anna Magnani). Θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες ηθοποιούς του 20ου αιώνα και κατά καιρούς την έχουν αποκαλέσει «στοιχείο της Φύσης», «λύκαινα» και «εκρηκτική σαν ηφαίστειο».
Κατά την πολυετή καριέρα της ανανέωσε τη φιγούρα της γυναίκας ηθοποιού και, μέσα από τη δύναμη της ερμηνείας της, άλλαξε τα καλλιτεχνικά στερεότυπα της εποχής της. Συνεργάστηκε με τους μεγαλύτερους Ιταλούς σκηνοθέτες της εποχής της, όπως ο Ρομπέρτο Ροσελίνι, ο Πιερ Πάολο Παζολίνι, ο Φεντερίκο Φελλίνι και ο Λουκίνο Βισκόντι. Ο θεατρικός συγγραφέας Τένεσι Ουίλιαμς υπήρξε φίλος και θαυμαστής της και έχοντας τη φιγούρα της στο μυαλό του έγραψε για εκείνη το έργο «Τριαντάφυλλο στο Στήθος». Η ερμηνεία της στην κινηματογραφική μεταφορά του απέσπασε Βραβείο Όσκαρ. Επίσης η ηθοποιός τιμήθηκε τόσο από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, όσο και εκείνο του Βερολίνου. Αποτελεί δε μία από τις τέσσερις προσωπικότητες ιταλικής καταγωγής που διαθέτουν αστέρι στη διάσημη Λεωφόρο της Δόξας του Χόλιγουντ.
1979
Πεθαίνει ο Αμερικανός σκηνοθέτης και ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου Έλγουντ Ντάγκερ Κρόμγουελ (Elwood Dager Cromwell), περισσότερο γνωστός ως Τζον Κρόμγουελ.
Θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους της Χρυσής Εποχής του Χόλιγουντ. Η καριέρα του ξεκίνησε από τον πρώιμο ηχητικό κινηματογράφου και σταμάτησε απότομα στη δεκαετία του 1950 των Φιλμ Νουάρ, επειδή προστέθηκε στη Μαύρη Λίστα του Χόλιγουντ. Μεταξύ άλλων σκηνοθέτησε ταινίες όπως το «Ανθρώπινη Δουλεία» (1934), το «Ο Αιχμάλωτος της Ζέντα» (1937) και το «Άπ’ όταν έφυγες» (1944).
Ο Κρόμγουελ, αφού μπήκε στη Μαύρη Λίστα, ξεκίνησε να ασχολείται και πάλι με το θέατρο, γράφοντας μάλιστα και τρία έργα, τα οποία όλα παίχτηκαν στη Νέα Υόρκη. Μετά τον αποκλεισμό του από το Χόλιγουντ, ο σκηνοθέτης Ρόμπερτ Άλτμαν, τον συμπεριέλαβε, ως ηθοποιό, σε δύο ταινίες του, το «3 Γυναίκες» (1977) και το «Γάμος στο περιθώριο» (1978).
1980
Βόμβα εκρήγνυται κατά τη διάρκεια της μεγάλης γιορτής μπύρας «Οκτόμπερφεστ» στο Μόναχο, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 13 άνθρωποι και να τραυματισθούν 211.
Ένα από τα θύματα είναι και ο δράστης της επίθεσης, ο 21χρονος φοιτητής Γκούντολφ Κέλερ, γνωστός για το ακροδεξιό του παρελθόν.
2000
Το τραγικό ναυάγιο του «Εξπρές Σαμίνα» οδηγεί στον υγρό τάφο 80 ανθρώπους. Από εκεί και μετά, αρχίζει η διαφορετική ερμηνεία των γεγονότων. Κυβέρνηση, υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, η πλοιοκτήτρια εταιρία επιχειρούν να το αποδώσουν αποκλειστικά στον «ανθρώπινο παράγοντα», σε λάθος του πλοιάρχου, του υποπλοιάρχου, κάποιων άλλων μελών του πληρώματος.
Απέναντι σ’ αυτήν την προσπάθεια συγκάλυψης και αποπροσανατολισμού, στέκουν οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των ναυτεργατών. Με καταγγελίες και συνεχείς παρεμβάσεις, οι εκπρόσωποι των ναυτεργατών υποχρέωσαν το σύνολο των παραγόντων και των μέσων ενημέρωσης να συζητήσουν για τον πραγματικό ένοχο, την κατάσταση που επικρατεί στη ναυτιλία και ειδικότερα στην ακτοπλοΐα, εξαιτίας της εφοπλιστικής ασυδοσίας και της προσαρμογής της κυβέρνησης στις απαιτήσεις των εφοπλιστών.
Και ενώ ο κόσμος βοά για τα πλωτά φέρετρα, που ταξιδεύουν με τις ευλογίες του υπουργείου, η κυβέρνηση υποσχέθηκε ότι θα «βάλει το μαχαίρι στο κόκαλο» και οι ευθύνες θα αποδοθούν, όσο ψηλά κι αν βρίσκονται οι υπεύθυνοι. Ένας άνευ προηγουμένου εμπαιγμός, αφού η ίδια η κυβέρνηση είχε σπεύσει να εξαιρέσει από το χώρο των υπευθύνων τον εαυτό της και τους εφοπλιστές.
2008
«Φεύγει» από τη ζωή ο 83χρονος διάσημος ηθοποιός, από τους τελευταίους «θρύλους» του Χόλιγουντ, Πολ Νιούμαν (Paul Leonard Newman).
Ανήκε στη γενιά ηθοποιών που ωρίμασαν καλλιτεχνικά σε εποχή έντονης ιδεολογικής διαπάλης και στον κινηματογράφο. Πολιτικοποιημένος και προοδευτικός, συμμετείχε στο κίνημα υπέρ των πολιτικών δικαιωμάτων και του πυρηνικού αφοπλισμού των ΗΠΑ.
Πρωταγωνίστησε σε πάνω από 60 ταινίες, ανάμεσά τους «Ο απατεώνας», «Το κεντρί», «Οι δύο ληστές» (οι δύο τελευταίες με συμπρωταγωνιστή τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ) και το «Χρώμα του χρήματος». Γνώρισε μεγάλη επιτυχία με ταινίες πολύ διαφορετικές μεταξύ τους (σ.σ. συνειδητά δεν πλασαρόταν για ρόλους «γόη»), όπως στη «Λυσσασμένη γάτα» και την επική «Έξοδος». Προτάθηκε εννέα φορές για «Όσκαρ» ερμηνείας, κερδίζοντας τελικά ένα (1987), για το «Χρώμα του χρήματος», ενώ το 1986 πήρε «Όσκαρ» για τη συνολική κινηματογραφική προσφορά του.
Άνθρωπος χαμηλού «προφίλ», με αυτογνωσία, ξέφευγε από το «σταρ σίστεμ». Παντρεμένος… εφ’ όρου ζωής με την επίσης εξαίρετη ηθοποιό Τζόαν Γούντγουορντ (γνωρίστηκαν στα γυρίσματα της ταινίας «The long, hot summer» – «Μακρύ, καυτό καλοκαίρι»), το 2007 ανακοίνωσε ότι δε θα ξαναπαίξει στον κινηματογράφο: «Δεν μπορώ πλέον να εργάζομαι στο επίπεδο που θα επιθυμούσα. Αρχίζεις να χάνεις τη μνήμη, την επινόησή σου. Πενήντα χρόνια είναι αρκετά». Δεν πρόλαβε να σκηνοθετήσει στο θέατρο το έργο του Τζον Στάινμπεγκ «Άνθρωποι και ποντίκια».
Από τις πολλές δηλώσεις που έγιναν για το θάνατό του, η περισσότερο ταιριαστή ήταν η φράση του Ρόμπερτ Φόρεστ (αντιπροέδρου του ιδρύματος «Π. Νιούμαν»): «Έβαζε όλη την καρδιά, όλη την ψυχή του στην υπηρεσία ενός καλύτερου κόσμου».
