65
Πεθαίνει σε νεαρή ηλικία ο Ρωμαίος ποιητής Μάρκος Ανναίος Λουκανός (Marcus Annaeus Lucanus. Γεννήθηκε στην Κόρδοβα της Ισπανίας το 39, ενώ τα έργα του έγιναν γνωστά κατά τους χρόνους του Νέρωνα.
Στράφηκε κατά του Νέρωνα, συμπαρατασσόμενος με το τμήμα της αριστοκρατίας που δεν έβλεπε με καλό μάτι τη φιλολαϊκή πολιτική του Νέρωνα.
Το πλέον γνωστό του έργο είναι το έπος «Φαρσάλια» (Pharsalia), εμπνευσμένο από τον εμφύλιο πόλεμο του Ιουλίου Καίσαρα και του Πομπήιου.
311
Ο αυτοκράτορας Γαλέριος Βαλέριος Μαξιμιανός εκδίδει διάταγμα, με το οποίο τερματίζονται οι διώξεις των χριστιανών και η χριστιανική θρησκεία αναγνωρίζεται επίσημα στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
313
Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Λικίνιος νικά τον Μαξιμίνο Β΄ και ενοποιεί την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
453
Πεθαίνει ο Αττίλας (Attila γερμ. Etzel γεννήθηκε το 406) βασιλιάς των Ούννων από το 434 έως το θάνατό του, ηγέτης της αυτοκρατορίας των Ούννων, μίας φυλετικής ομάδας αποτελούμενης, μεταξύ άλλων από Ούννους, Οστρογότθους και Αλανούς, στο έδαφος της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης.
Η Δυτική και Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (Βυζάντιο), πολλές φορές γνώρισαν τις επιδρομές του.
Έφτασε μέχρι τη Γαλλία, την Ιταλία και τα Βαλκάνια. Παρά τις προσπάθειές του δεν κατάφερε να καταλάβει την Κωνσταντινούπολη.
535
Πεθαίνει η Αμαλασούνθα (Amalasunta), βασίλισσα των Οστρογότθων (534 – 535) μικρότερη κόρη του Θεοδώριχου του Μέγα από την δυναστεία των Αμαλών.
Έμεινε γνωστή στην ιστορία για τις στενές σχέσεις της με τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Ιουστινιανό.
Μετά τη δολοφονία της ο Ιουστινιανός Α´ επιτέθηκε στην Ιταλική χερσόνησο.
1492
Η Ισπανία χορηγεί στον Χριστόφορο Κολόμβο την αμοιβή και τα προνόμιά του για την επικείμενη εξερεύνηση.
1598
Ο Ερρίκος Δ΄ της Γαλλίας εκδίδει το έδικτο της Νάντης, επιτρέποντας την ανεξιθρησκία στους Ουγενότους.
1777
Γεννιέται ο γερμανός μαθηματικός Γιόχαν Καρλ Φρίντριχ Γκάους (Johann Carl Friedrich Gauß, πέθανε το 1855).
Είναι μεγάλη η συνεισφορά του στη θεωρία αριθμών, τη στατιστική, τη μαθηματική ανάλυση, τη διαφορική γεωμετρία, αλλά και συναφών επιστημών, όπως η γεωδαισία, η αστρονομία και η φυσική (ηλεκτροστατική, οπτική, γεωμαγνητισμός).
Τον αποκαλέσανε «ο πρίγκηψ των μαθηματικών» και ο «μεγαλύτερος μαθηματικός μετά τον Αρχιμήδη και τον Ευκλείδη».
Θεωρείται ο σημαντικότερος Γερμανός μαθηματικός όλων των εποχών και ένας από τους δύο ή τρεις σπουδαιότερους των νεότερων χρόνων.
Ονομάστηκαν προς τιμήν του (μεταξύ άλλων)
- Η μονάδα του συστήματος cgs για τη μαγνητική επαγωγή (1 Γκάους) (Gauss).
- Το επίπεδο Γκάους, πάνω στο οποίο βρίσκουν τη θέση τους οι μιγαδικοί αριθμοί.
- Ο Νόμος του Γκάους στον ηλεκτρομαγνητισμό (μία από τις 4 εξισώσεις του Μάξγουελ)
- Ο αστεροειδής 1001 Γκαούσια (1001 Gaussia), που ανακαλύφθηκε το 1923.
- Ο κρατήρας Γκάους στη Σελήνη.
- Το πλοίο της πρώτης γερμανικής εξερευνητικής αποστολής στην Ανταρκτική.
- Το Γκάουσμπεργκ (Gaussberg = «Βουνό του Γκάους»), ένα εσβεσμένο ηφαίστειο που ανακαλύφθηκε από την παραπάνω εξερευνητική αποστολή.
- Ο Πύργος Γκάους, ένας πύργος παρατηρήσεων.
- Το Gauss Haus, ένα κέντρο NMR στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα.
1789
Ο Τζωρτζ Ουάσινγκτον (George Washington) ορκίζεται 1ος Πρόεδρος των ΗΠΑ.
1792
Πεθαίνει ο Τζον Μόνταγκιου (John Montagu), πολιτικός, εφευρέτης και εξερευνητής, 4ος κόμης του Σάντουιτς. Θεωρείται ο επινοητής του πρόχειρου φαγητού που ονομάστηκε σάντουιτς.
1812
Η Λουιζιάνα γίνεται η 18η Πολιτεία των Η.Π.Α.
1825
Ο Ελληνικός στόλος, με επικεφαλής τον Ναύαρχο Ανδρέα Μιαούλη και τους πυρπολητές Ανδρέα Πιπίνο και Γεώργιο Πολίτη, πυρπολεί τον τουρκικό στόλο του Καπουδάν πασά στη Μεθώνη.
1838
Η εθνοσυνέλευση στη Νικαράγουα ανακηρύσσει την ανεξαρτησία της χώρας.
1863
Μία δύναμη 65 ανδρών της γαλλικής Λεγεώνας των Ξένων αντιμετωπίζει μία δύναμη περίπου 2.000 Μεξικανών στρατιωτών στη μάχη του Καμερόνε στο Μεξικό.
1870
Γεννιέται ο Ούγγρος μουσικοσυνθέτης Φραντς Λέχαρ (Franz Lehar, πέθανε το 1948).
Είναι ο δημιουργός της διάσημης οπερέτας «Η εύθυμη χήρα».
1883
Πεθαίνει στο Παρίσι ο μεγάλος ιμπρεσιονιστής ζωγράφος Εντουάρ Μανέ (Édouard Manet).
Γόνος μεγαλοαστικής οικογενείας θα έρθει σε επαφή με τις τέχνες σε μικρή ηλικία. Μετά από αποτυχημένες προσπάθειες να σπουδάσει, το 1848 θα μπαρκάρει για το Ρίο ντε Τζανέιρο. Οι εκεί εμπειρίες του θα επηρεάσουν αρκετά έργα του.
Το 1849 επιστρέφει και αποφασίζει να γίνει ζωγράφος.
Αφού μαθητεύσει για έξι χρόνια δίπλα στον Τομά Κουτούρ, θα εκθέσει έργα του στο Σαλόν του Παρισίου, όπου το 1859 και το 1863 (με τον πίνακα «Πρόγευμα στη χλόη») τα οποία απορρίπτονται για λόγους ηθικής. Το ίδιο θα επαναληφθεί και δυο χρόνια αργότερα με την «Ολυμπία» που προκαλεί μεγάλο σκάνδαλο λόγω του γυμνού.
Οι πίνακες του έχουν επιρροή από τον Μονέ και βρίσκουν απήχηση στους νέους. Κεντρίζει το ενδιαφέρον εκπροσώπων του ιμπρεσιονισμού, όπως ο Ρενουάρ, ο Ντεγκά και ο Μονέ οι οποίοι έρχονται σε επαφή μαζί του.
Ταυτόχρονα, μεγάλα ονόματα από τον χώρο της λογοτεχνίας όπως ο Μπωντλαίρ, ο Ζολά και ο Μαλαρμέ (για του δυο τελευταίους φιλοτέχνησε και πορτρέτα) βρίσκουν ενδιαφέρον στα έργα του.
Το 1870 συμμετέχει στον Γαλλο-Πρωσικό πόλεμο και το 1881 παίρνει το Μετάλλιο της Τιμής.
Χαρακτηριστικά είναι τα πορτρέτα του όπως και οι πίνακες με περιεχόμενο τη Λατινική Αμερική.
1883
Γεννιέται ο Γιάροσλαβ Χάσεκ, Τσέχος συγγραφέας.
Πρωτοδημοσίευσε έργο του στις αρχές του 20ού αιώνα με ταξιδιωτικά σκίτσα και χιουμοριστικές μελέτες.
Στα κατοπινά σατιρικά του διηγήματα και άρθρα, ο Χάσεκ χτυπά τους Αυστριακούς στρατιωτικούς, την κρατική γραφειοκρατία, την αστική ηθική και κουλτούρα και την Εκκλησία και παρουσιάζει τη σκληρή μοίρα του λαού.
Επιστρατεύτηκε στον αυστροουγγρικό στρατό κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ύστερα από λίγο παραδόθηκε στους Ρώσους.
Υποστήριξε την Οχτωβριανή Επανάσταση, έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ρωσίας (μπολσεβίκων). Το 1920 γύρισε στη χώρα του. Το κορυφαίο έργο του είναι το μυθιστόρημα «Ο καλός στρατιώτης Σβέικ», που συνδύαζε ρεαλιστικές εικόνες της λαϊκής ζωής με οξεία σάτιρα.
Ο Σβέικ είναι ο «ανθρωπάκος», φερέφωνο της λαϊκής διαμαρτυρίας κατά του πολέμου. Είναι, όμως, και ένας αδυσώπητος υπονομευτής του αστικού συστήματος. Ο Σβέικ διασκευάστηκε πολλές φορές για το θέατρο και τον κινηματογράφο.
1885
Ο κυβερνήτης της Νέας Υόρκης Ντέιβιντ Μπ. Χιλ υπογράφει νομοθεσία με την οποία δημιουργείται στους Καταρράκτες του Νιαγάρα το πρώτο πολιτειακό πάρκο της Νέας Υόρκης, εξασφαλίζοντας ότι οι καταρράκτες του Νιαγάρα δεν θα δοθούν αποκλειστικά για βιομηχανική και εμπορική χρήση.
1888
Γεννιέται ο Αντόνιο Σαντ’ Ελία, Ιταλός αρχιτέκτονας
1896
Γεννιέται ο Αμερικανός μουσικός της μπλουζ Γκάρι Ντέιβις (Gary Davis, γνωστός και ως «τυφλός Gary» -πέθανε 76 ετών το 1972).
Έπαιζε μπάντζο, κιθάρα και φυσαρμόνικα και το στιλ του (fingerpicking guitar) επηρέασε πολλούς άλλους καλλιτέχνες όπως τους Stefan Grossman, David Bromberg, Steve Katz, Roy Book Binder, Larry Johnson, Nick Katzman, Dave Van Ronk, Rory Block, Ernie Hawkins, Larry Campbell, Bob Weir, Woody Mann και Tom Winslow.
Μεγάλη επίδραση άσκησε στο έργο του Μπομπ Ντύλαν, των Grateful Dead, του Wizz Jones, του Jorma Kaukonen, του Keb ‘Mo’, του Ollabelle, των Resurrection Band, του John Sebastian (των Lovin ‘Spoonful) κά.
1897
Σε μία διάλεξη στο Βασιλικό Ινστιτούτο στο Λονδίνο, ο Τζόζεφ Τζον Τόμσον ανακοινώνει την ανακάλυψη του ηλεκτρονίου ως υποατομικό σωματίδιο, πάνω από 1.800 φορές μικρότερο από ένα πρωτόνιο (στον πυρήνα του ατόμου).
1904
Ανοίγει η Παγκόσμια Έκθεση στο Σαιντ Λούις του Μιζούρι.
1905
Γεννιέται ο Σεργκέι Νικόλσκι, Ρώσος μαθηματικός.
1907
Η Χονολουλού της Χαβάης γίνεται ανεξάρτητη πόλη.
1910
Πεθαίνει ο Έλληνας λογοτέχνης Ζαν Μορεάς, φιλολογικό ψευδώνυμο του Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλου.
1911
Το Ανώτατο Δικαστήριο της Πορτογαλίας παράσχει δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες
1916
Γεννιέται ο Κλοντ Σάνον, Αμερικανός μαθηματικός.
1919
Επικυρώνεται στη Διάσκεψη Ειρήνης του Παρισιού η αποστολή ελληνικού στρατού στη Σμύρνη, προκειμένου να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των αστικών τάξεων των μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων της Αντάντ κα του μεγαλοϊδεατισμού της Ελληνικής αστικής τάξης.
1926
Η εκπαίδευση στην Ελλάδα γίνεται υποχρεωτική δια νόμου για παιδιά ηλικίας 6 ως 14 ετών.
1930
Γεννιέται ο Γάλλος ψυχίατρος και φιλόσοφος Πιερ Φελίξ Γκουαταρί, ο οποίος υπήρξε ένας από τους ηγέτες της αντιψυχιατρικής.
1939
Η ΕΣΣΔ προτείνει στρατιωτική συμμαχία στη Γαλλία και στη Μεγάλη Βρετανία εναντίον των ναζί, πρόταση την οποία Γάλλοι και Βρετανοί απορρίπτουν.
1944
Πραγματοποιούνται εκλογές για την ανάδειξη αντιπροσώπων για το Εθνικό Συμβούλιο της Ελεύθερης Ελλάδας.
Παρά την τρομοκρατία και τη συκοφαντική εκστρατεία της αστικής κυβέρνησης του Καΐρου, η λαϊκή συμμετοχή ξεπέρασε κάθε προσδοκία ή προηγούμενο. Έλαβαν μέρος σχεδόν 1.800.000 ψηφοφόροι, ενώ για πρώτη φορά το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι είχαν οι γυναίκες.
Οι πρώτες εθνοσύμβουλοι που αναδείχτηκαν ήταν: Η Καίτη Ζεύγου από την Αθήνα, η Μάχη Μαυροειδή από την Καλαμάτα, η Μαρία Σβώλου από την Αθήνα, η Φωτεινή Φιλιππίδη από τη Λάρισα και η Χρύσα Χατζηβασιλείου από τον Πειραιά. Συνολικά εκλέχθηκαν 180 Εθνοσύμβουλοι, ενώ στο Εθνικό Συμβούλιο μετείχαν επίσης και 22 βουλευτές που είχαν εκλεγεί το 1936.
1945
Η κόκκινη σημαία υψώνεται στο Ράιχσταγκ.
Την ίδια μέρα ο Αδόλφος Χίτλερ και η σύζυγός του, Εύα Μπράουν αυτοκτονούν.
1947
Στη Θεσσαλονίκη δολοφονούνται τρεις αξιωματικοί της αεροπορίας. Οι Αρχές αποδίδουν το έγκλημα στο ΕΑΜ (ΟΠΛΑ) και διενεργούν μαζικές συλλήψεις. Μεταξύ αυτών που συνελήφθησαν ήταν και τα ηγετικά στελέχη του ΕΑΜ Μακεδονίας Πασσαλίδης, Καραμαούνας, Σακελλαρόπουλος, Αθανασιάδης, Τουράφης, Γεωργιάδης και Θωμόπουλος.
1948
Τμήματα του Δημοκρατικού Στρατού Χαλκιδικής σε σύγκρουση με δυνάμεις της εθνοφρουράς στην περιοχή Βαρβάρα – Σοφόλιανης διαλύουν 2 λόχους και τους τρέπουν σε φυγή.
1948
Αποφασίζεται στη Μπογκοτά της Κολομβίας η ίδρυση του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών.
1954
Καταστρεπτικός σεισμός μεγέθους 7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ συγκλονίζει τις Σοφάδες Καρδίτσας, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 25 άνθρωποι και να τραυματιστούν 117.
1973
Ο Πρόεδρος Νίξον αναλαμβάνει την ευθύνη για το σκάνδαλο του Ουότεργκεϊτ (της παρακολούθησης από τις μυστικές υπηρεσίες των γραφείων του κόμματος των Δημοκρατικών), αλλά αρνείται (ψευδόμενος) προσωπική ανάμειξη.
1975
Ο λαός του Βιετνάμ απελευθερώνει τη Σαϊγκόν και το τελευταίο αμερικανικό ελικόπτερο απογειώνεται από την οροφή της πρεσβείας των ΗΠΑ.
1982
Στην Ελλάδα, αναγνωρίζεται με νόμο η Εθνική Αντίσταση.
1986
Πεθαίνει ο Άγγλος σκηνοθέτης Ρόμπερτ Στίβενσον,.
1989
Πεθαίνει ο Ιταλός σκηνοθέτης, Σέρτζο Λεόνε (Sergio Leone).
Έγινε γνωστός και έμεινε στην ιστορία για τα αποκαλούμενα «σπαγγέτι γουέστερν» του καθώς και για το χαρακτηριστικό τρόπο κινηματογράφησης του, όπου συχνά αντιπαραθέτει πολύ κοντινά πλάνα, γκρο πλαν, (close-ups) με μακρινές λήψεις (long shots).
1992
Στρατιωτικό πραξικόπημα στη Σιέρα Λεόνε ανατρέπει τον Πρόεδρο, Τζόζεφ Μόμο.
1992
Στις ΗΠΑ, 40 άτομα σκοτώνονται σε φυλετικές ταραχές που ξεσπούν στο Λος Άντζελες, έπειτα από την αθώωση τεσσάρων λευκών αστυνομικών από δικαστήριο της πόλης, οι οποίοι είχαν ξυλοκοπήσει άγρια έναν Αφροαμερικανό.
2000
«Φεύγει» με τη γεύση της πίκρας, ανήμερα του Πάσχα, στις 10 π.μ., στην Πλάκα, ο 79χρονος Βασίλης Γεωργιάδης, ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες της γενιάς του.
Απλότητα, ήθος, τελειομανία, ήταν τα χαρακτηριστικά που του προσδίδουν όσοι τον γνώρισαν καλά. Στοιχεία που μετέφερε και στη δουλιά του, η οποία του απέφερε τη γενική αναγνώριση στην Ελλάδα και το εξωτερικό, συνοδευόμενη από βραβεία και υποψηφιότητες για βραβεία, αλλά που κυρίως του χάρισε την αποδοχή του κόσμου, του τελικού αποδέκτη και, ουσιαστικά, του «σκληρού» κριτή.
Ο Β. Γεωργιάδης ήταν σημαντικός, γιατί ανανέωσε τον ελληνικό κινηματογράφο, σε μια εποχή – δεκαετία του ’60 – που τίποτα δε δήλωνε ότι χρειαζόταν ανανέωση, τουλάχιστον από εμπορικής πλευράς. Αλλά σκηνοθέτες σαν τον Γεωργιάδη απέδειξαν πως, ίσως, να είναι ψευτοδίλημμα η «αντιπαράθεση» της εμπορικότητας με την ποιότητα. Απόδειξη γι’ αυτό είναι οι ίδιες οι ταινίες του. Οι οποίες, όχι μόνο αποτελούν πεδία επιτυχημένων πειραματισμών, πρωτόγνωρων μέχρι τότε για τα ελληνικά δεδομένα – θεματολογικά και τεχνικά – αλλά έγιναν και εμπορικές επιτυχίες στον καιρό τους και εξακολουθούν να είναι δημοφιλείς, ενώ δύο από αυτές, «Τα κόκκινα φανάρια» και «Το χώμα βάφτηκε κόκκινο», προτάθηκαν για «Οσκαρ» καλύτερης ξένης ταινίας το 1963 και 1965, αντίστοιχα. Ενώ, το 1968, «Τα κορίτσια στον ήλιο» διεκδίκησαν τη «Χρυσή Σφαίρα» καλύτερης ξένης παραγωγής της Ενωσης Ξένων Ανταποκριτών του Χόλιγουντ και «Η κατάρα της μάνας » συμμετείχε στο Φεστιβάλ Βενετίας ( 1961). Ο Γεωργιάδης, όμως, πήρε και πολλά βραβεία στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Οπωσδήποτε, δεν είναι τυχαίο που έχασε το «Οσκαρ» του ’63, το οποίο απέσπασε το «8 1/2» του μεγάλου Φεντερίκο Φελίνι.
Ο Γεωργιάδης έδωσε πολύ καλά, έως υψηλά, δείγματα γραφής σε μια μεγάλη θεματολογική γκάμα, από το μελόδραμα μέχρι την ηθογραφία, με ταινίες όπως «Κρυστάλλω», «Ασοι των γηπέδων» – η πρώτη του το 1956 – «Γάμος αλά ελληνικά», «Η κατάρα της μάνας», «Η μάχη της Κρήτης» κ.ά. Τη δεκαετία του ’70 εγκατέλειψε τον κινηματογράφο – τουλάχιστον σαν σκηνοθέτης – και στράφηκε στην τηλεόραση, γράφοντας «χρυσές» σελίδες στην ΕΡΤ, με τηλεοπτικές σειρές – «σταθμούς» για την εγχώρια παραγωγή, όπως «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», «Γιούγκερμαν» και «Οι Πανθέοι».
Εκτοτε θα εξαφανιστεί, ακολουθώντας την «πεπατημένη» και άλλων ταλαντούχων αυτής της χώρας, που δεν «εννοούν» να κάνουν εκπτώσεις στην αισθητική και τις αρχές τους χάριν μιας επιτυχίας που παραπέμπει στην «αρπαχτή».
Πηγή: Ριζοσπάστης
2001
Ο αμερικανός δισεκατομμυριούχος, Ντένις Τίτο, γίνεται ο πρώτος άνθρωπος, που κάνει ταξίδι στο διάστημα ως τουρίστας.
2002
Πεθαίνει η αξιαγάπητη ηθοποιός και αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης Νίτσα Τσαγανέα.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1903. Σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Ελληνικού Ωδείου, με καθηγητές την ποιήτρια, πρώην ηθοποιό Θεώνη Δρακοπούλου («Μυρτιώτισσα»), τον Νίκο Παπαγεωργίου κ.ά.
Πρώτος της άντρας ήταν ο Γ. Βιτσώρης και ο δεύτερος ο ηθοποιός Χρήστος Τσαγανέας. Στο θέατρο πρωτοεμφανίστηκε το 1924 με το θίασο Νέων, παίζοντας την Φανή στους «Φοιτητές» του Γρ. Ξενόπουλου. Το 1925 έγινε μέλος του Σωματείου Ηθοποιών.
Συνεργάστηκε με σπουδαίους πρωταγωνιστές, λ.χ. Μαρίκα Κοτοπούλη, Κυβέλη, Αιμίλιο Βεάκη, Βασίλη Λογοθετίδη, Βάσω Μανωλίδου, Μίμη Φωτόπουλο, Διονύση Παπαγιαννόπουλο και άλλους. Με τον Χρήστο Τσαγανέα εμφανίστηκαν ως ζευγάρι στο έργο «Αυτός είμαι» του Συναδινού. Επαιξε σε πολλά θεατρικά έργα και ταινίες που άφησαν εποχή, όπως «Ενας ήρωας με παντούφλες», «Οι Γερμανοί ξανάρχονται», «Η κυρά μας η μαμή», «Η φωνή της καρδιάς» (1943), «Η Αγνούλα» (1939), «Κρεβατομουρμούρα» (1971), κ.ά. Πρωτόπαιξε στην ταινία «Ο κακός δρόμος», που γυρίστηκε σε στούντιο της Κωνσταντινούπολης, με σκηνοθέτη τον Ερτογρούλ Μουσχίν, το 1933, με τις δύο κυρίες του θεάτρου, Κοτοπούλη και Κυβέλη.
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής υπηρέτησε την Εθνική Αντίσταση μέσα από τις τάξεις του ΕΑΜ.
2005
Πεθαίνει ο ο σεμνός αγωνιστής, εξαιρετικού ήθους άνθρωπος, ακούραστος σκαπανέας του λαϊκού μας τραγουδιού, ο σπουδαίος δημοσιογράφος, ο οποίος σ’ όλη του τη ζωή με πάθος έφερνε στο «φως» τα χρυσοφόρα «κοιτάσματα» της λαϊκής μουσικής δημιουργίας μας, Πάνος Γεραμάνης,
Γεννημένος το 1946 στο Βασιλικό Ευβοίας, ο Π. Γεραμάνης από πολύ νωρίς έδειξε την αγάπη του για τη δημοσιογραφία.
Μαθητής ακόμη στο χωριό του, εξέδιδε μια δίφυλλη εφημεριδούλα, τον προοδευτικό «Μαθητικό φάρο», που σταμάτησε νωρίς, μετά από παρέμβαση της Αστυνομίας. Από τα 16 του χρόνια στρέφεται στις δύο μεγάλες του αγάπες: το αθλητικό ρεπορτάζ και το λαϊκό τραγούδι. Με φορτηγά που μετέφεραν κεραμίδια έφευγε από το χωριό του για την Αθήνα, προκειμένου να καλύψει ποδοσφαιρικούς αγώνες για την εφημερίδα «Φως των σπορ» και με τον ίδιο τρόπο επέστρεφε στο Βασιλικό, λίγο πριν χτυπήσει το κουδούνι του σχολείου.
Ηταν ακόμη μαθητής όταν πήρε για πρώτη φορά συνέντευξη από τον Πάνο Γαβαλά, τον Βασίλη Τσιτσάνη και τον Στέλιο Καζαντζίδη. Ακολούθησαν όλοι σχεδόν οι δημιουργοί και ερμηνευτές.
Επί 16 χρόνια, στην εκπομπή του στο Β΄ Πρόγραμμα της ΕΡΑ, με τίτλο «Λαϊκοί Βάρδοι» – εκπομπή εξαιρετική και μεγάλης ακροαματικότητας – «φιλοξένησε» περισσότερα από 235 πρόσωπα του μικρασιάτικου, ρεμπέτικου και λαϊκού τραγουδιού.
Η μνήμη του υπήρξε θηριώδης για οτιδήποτε αφορούσε στο λαϊκό τραγούδι, το οποίο μελέτησε σε βάθος, αναδεικνύοντας τη σύνδεσή του με τους αγώνες και τις ελπίδες του λαού μας.
Ο Π. Γεραμάνης υπήρξε από τους πιο αγαπητούς συναδέλφους και πάντα πρόθυμος να βοηθήσει τους νεότερους με ανιδιοτέλεια και γενναιοδωρία.
Πίστευε στον κοινωνικό ρόλο της μαχόμενης και μαχητικής δημοσιογραφίας, ενώ είχε εκλεγεί πρόεδρος του Πρωτοβάθμιου Πειθαρχικού Συμβουλίου της ΕΣΗΕΑ. Εργάστηκε σε πολλές εφημερίδες: στην «Απογευματινή» (1968-1971), στην «Ακρόπολη» έως το 1981, στο «Εθνος» (1981-86), την ίδια περίοδο ως αρχισυντάκτης στο περιοδικό «Ελληνοσοβιετικά χρονικά», στην «Πρώτη» (1986) και στο «Κέρδος» (1987).
Τελευταίος του σταθμός στην έντυπη δημοσιογραφία «Τα Νέα», όπου αρθρογραφούσε για το λαϊκό τραγούδι, αλλά και για την ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου, καθώς και για τις καλές λαϊκές ταβέρνες.
Ξεχωριστή ήταν και η πορεία του στο ραδιόφωνο. Ξεκίνησε το 1989 από τον «902 Αριστερά στα FM», ενώ το 1990 πήγε στην ΕΡΑ. Το 1999, για την 32χρονη – τότε – προσφορά του στη δημοσιογραφία, καθώς και για την ιστορική έρευνα και μελέτη της λαϊκής μουσικής και του αθλητισμού μέσα από 1.500 εκπομπές από το κρατικό ραδιόφωνο, τιμήθηκε με το δημοσιογραφικό βραβείο της χρονιάς εκείνης, από το Ιδρυμα Μπότση.
2011
«Φεύγει» από τη ζωή, σε ηλικία 89 ετών, ο αγωνιστής Απόστολος (Λάκης ) Σάντας, το όνομα του οποίου συνδέθηκε με το κατέβασμα της χιτλερικής σημαίας από την Ακρόπολη, μαζί με τον Μανόλη Γλέζο, τη νύχτα της 30ής προς 31η Μαΐου 1941.
Ο Λάκης Σάντας γεννήθηκε στις 22 Φλεβάρη 1922 στη Λευκάδα. Το 1934, η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Τελείωσε το γυμνάσιο το 1940 και στη συνέχεια σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1942, εντάχθηκε στο ΕΑΜ και λίγο αργότερα στην ΕΠΟΝ. Βγήκε στο βουνό με τον ΕΛΑΣ και πήρε μέρος σε αρκετές μάχες στην Αιτωλοακαρνανία, στη Φθιώτιδα και στην Αττικοβοιωτία. Το 1944 τραυματίστηκε.
Το 1946 εξορίστηκε στην Ικαρία. Το 1947 φυλακίστηκε στην Ψυττάλεια, απ’ όπου το 1948 στάλθηκε στη Μακρόνησο. Κατάφερε να διαφύγει στην Ιταλία και στη συνέχεια ζήτησε πολιτικό άσυλο στον Καναδά, όπου και έζησε μέχρι το 1962. Το 1963 επαναπατρίστηκε στην Ελλάδα.
Ο Λάκης Σάντας διακρινόταν για τη σεμνότητά του. Ο ίδιος σε συνεντεύξεις του συνήθιζε να λέει: «Δεν κυνηγάω ποτέ τη δημοσιότητα, γιατί θεωρώ ότι έχει εξευτελιστεί το ζήτημα πάρα πολύ. Την Αντίσταση δεν την κάναμε μόνο εμείς, έχουν σκοτωθεί χιλιάδες παλικάρια, γυναίκες και άνδρες, “ανώνυμοι”».
Σε μια από τις λιγοστές δημόσιες δηλώσεις του, ο Λάκης Σάντας είχε μιλήσει στον «Ριζοσπάστη», με αφορμή το αντικομμουνιστικό Μνημόνιο του Συμβουλίου της Ευρώπης. Στη δήλωσή του, που δημοσιεύτηκε στον «Ρ» στις 12/1/2006, έλεγε μεταξύ άλλων:
«Σχετικά με το ψήφισμα της Πολιτικής Επιτροπής της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης (…) δηλώνω, ως εκπρόσωπος νεκρών (συγγενών μου και συναγωνιστών μου), ότι αποτελεί το μνημόνιο αυτό κατάπτυστη αισχύνη και προσβολή στις εκατόμβες, τα εκατομμύρια των νεκρών, που έπεσαν μαχόμενοι στα πεδία των μαχών, των αιθέρων και των θαλασσών, ως και στα μπουντρούμια και στα στρατόπεδα του ναζιστικού τέρατος. Καθώς, επίσης, αποτελεί προσπάθεια παραχάραξης της σύγχρονης Ιστορίας και ιστορικής μνήμης και αισχρή συκοφάντηση του μεγάλου και θαυμαστού αντιφασιστικού αγώνα των λαών, όπου και οι κομμουνιστές μαζί με εκατοντάδες χιλιάδες πατριώτες, πολέμησαν το ναζισμό – φασισμό – μιλιταρισμό (…)».
Πηγή: Ριζοσπάστης
2011
Πεθαίνει Αργεντίνος συγγραφέας Ερνέστο Σάμπατο (Ernesto Sabato).
Ο πατέρας του ήταν Ιταλός και η μητέρα του Ιταλοαλβανίδα. Σπούδασε Φυσική, ωστόσο από νωρίς έδωσε προτεραιότητα στη συγγραφική του δραστηριότητα.
Το 1933 στα φοιτητικά του χρόνια συνδέθηκε με το κομμουνιστικό κίνημα και αναδείχτηκε ΓΓ της Νεολαιιστικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας, όμως αργότερα με «αντισταλινική» φρασεολογία διαφοροποιήθηκε και έφυγε από το ΚΚ Αργεντινής, έμεινε για λίγο διάστημα στη Γαλλία, όπου ξαναεπέστρεψε το 1938 για να συμμετάσχει στην ερευνητική ομάδα του Ινστιτούτου Κιουρί, συνέχισε την ακαδημαϊκή του καριέρα, αλλά ουσιαστικά από το 1943 εγκατέλειψε τη φυσική, ενώ εκδιώχθηκε από τη δικτατορία του Περόν.
Το 1984 τιμήθηκε με το βραβείο «Θερβάντες», την υψηλότερη διάκριση για ισπανόφωνο λογοτεχνικό έργο.
Την ίδια χρονιά ο Σάμπατο ανακηρύχθηκε πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τους Εξαφανισθέντες (Conadep) και κατέγραψε τα εγκλήματα της δικτατορίας του 1976-83 στο βιβλίο «Ποτέ ξανά». Το έργο αυτό αποτέλεσε το βασικό κατηγορητήριο στην ιστορική δίκη εναντίον της ηγεσίας της στρατιωτικής χούντας το 1985.
Κυριότερα έργα του είναι τα: «Τούνελ», «Άνθρωποι και γρανάζια», «Μια πολύπλοκη ύπαρξη», «Ο συγγραφέας και η καταστροφή», «Περί ηρώων και τάφων» και «Ετεροδοξία».
