Σαν Σήμερα 1 Σεπτέμβρη – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 1/9

272 π.Χ.

Ο Βασιλιάς της Ηπείρου, Πύρρος, στην προσπάθειά του να κυριεύσει το Άργος από τους Μακεδόνες, βρίσκει άδοξο θάνατο από κεραμίδι που ρίχνει στο κεφάλι του μία γυναίκα.

Ο Βασιλιάς της Ηπείρου Πύρρος
Προτομή του Βασιλιά της Ηπείρου Πύρρου

1557

Πεθαίνει ο Γάλλος εξερευνητής Ζακ Καρτιέ (Jacques Cartier). Έγινε γνωστός για την εξερεύνηση του Ανατολικού Καναδά στις αρχές του 16ου αιώνα.

Ζακ Καρτιέ
Ζακ Καρτιέ (πίνακας 1851)

1715

Πεθαίνει ο Λουδοβίκος 14ος, βασιλιάς της Γαλλίας, γνωστός και ως «Βασιλιάς Ήλιος».

Λουδοβίκος 14ος
Λουδοβίκος 14ος

1807

Μετά απ’ την υπογραφή της Συνθήκης του Τιλσίτ οι Γάλλοι καταλαμβάνουν τα Επτάνησα.

Η υπογραφή της Συνθήκης μεταξύ του Ναπολέοντα και του Τσάρου Αλέξανδρου Α'
Η υπογραφή της Συνθήκης μεταξύ του Ναπολέοντα και του Τσάρου Αλέξανδρου Α’

1824

Γεννιέται ο ποιητής και πολιτικός Αριστοτέλης Βαλαωρίτης.

O Αριστοτέλης Βαλαωρίτης
O Αριστοτέλης Βαλαωρίτης

Παρακολούθησε τα βασικά του μαθήματα στη Λευκάδα πριν βρεθεί το 1838 οικότροφος στην Κέρκυρα, υπό την εποπτεία του ελληνιστή Ιωάννη Οικονομίδη. Στη συνέχεια σπούδασε στην Ιόνιο Ακαδημία, με την επίβλεψη του Κωνσταντίνου Ασώπιου. Τελείωσε την Ακαδημία 17 ετών, και, κατά τα συνήθη των ευκατάστατων Eπτανησίων της εποχής, ταξίδεψε στη βόρειο Ιταλία και την Ελβετία με τον πατέρα του.

Ο Βαλαωρίτης παρακολούθησε μαθήματα στο «Κολέγιο» της Γενεύης, και από το 1844 έως το 1846 βρίσκεται στο Παρίσι, όπου σπουδάζει Νομικά. Κατόπιν πηγαίνει στην Πίζα, συνεχίζοντας τις νομικές σπουδές, αλλά και αναπτύσσοντας πολιτική δραστηριότητα, στο πλευρό των φιλελεύθερων επαναστατών. Είναι η περίοδος που οι Ιταλοί δίνουν το δικό τους αγώνα για την απελευθέρωση από τους Αυστριακούς και την εθνική συγκρότηση. Το 1847 συλλαμβάνεται στη Βενετία, για αντιστασιακή δράση. Το 1852 επιστρέφει στη Λευκάδα και μπαίνει στο στίβο της πολιτικής.

1854

Γεννιέται ο Γερμανός συνθέτης Έγκελμπερτ Χούμπερντινκ (Engelbert Humperdinck).

Έγκελμπερτ Χούμπερντινκ
Ο Έγκελμπερτ Χούμπερντινκ

Δημοφιλές έργο του ήταν η παραμυθένια όπερα Χάνσελ και Γκρέτελ.

1870

Στο γαλλοπρωσικό πόλεμο, οι Γάλλοι υπό τον Ναπολέοντα τον Γ’ ηττώνται από τους Πρώσους, στην καθοριστική μάχη του Σεντάν, ανοίγοντας στα πρωσικά στρατεύματα το δρόμο για το Παρίσι. Ανοίγει ο δρόμος για την Παρισινή Κομμούνα.

Ναπολέων ο Γ΄
Ο Ναπολέων ο Γ΄ παραδίδει το ξίφος του στους Γερμανούς μετά την μάχη του Σεντάν

1902

Κάνει πρεμιέρα στους γαλλικούς κινηματογράφους η ταινία του Ζορζ Μελιές «Ταξίδι στη Σελήνη», που θεωρείται η πρώτη ταινία επιστημονικής φαντασίας.

Ζορζ Μελιές «Ταξίδι στη Σελήνη»
Ζορζ Μελιές «Ταξίδι στη Σελήνη»

1916

Στον Α’ παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό πόλεμο, η Βουλγαρία συνασπίζεται με τις κεντρικές δυνάμεις και κηρύσσει τον πόλεμο στη Ρουμανία.

1922

Γεννιέται ο Ιταλός ηθοποιός Βιτόριο Γκάσμαν (Vittorio Gassman).

Βιτόριο Γκάσμαν
Ο Βιτόριο Γκάσμαν

Σπούδασε θέατρο και με αυτό άρχισε την καριέρα του, ερμηνεύοντας πρωταγωνιστικούς ρόλους (λ.χ Άμλετ, Οθέλλος). Ο μεταπολεμικός ιταλικός κινηματογράφος δε θα μπορούσε παρά να αξιοποιήσει το μεγάλο υποκριτικό ταλέντο, αλλά και την ανδρική λάμψη του Γκάσμαν. Έτσι ο κινηματογράφος τον «τράβηξε» από το θέατρο, αποσπώντας μοναδικής εμβέλειας ερμηνείες του (λ.χ στο «Κλέψας του κλέψαντος», «Μπρανκαλεόνε», «Ο φαμφαρόνος», «Αρωμα γυναίκας» και πολλές άλλες).

Η διεθνής κινηματογραφική φήμη του έφθασε στο Χόλιγουντ, όπου πήγε στις αρχές της δεκαετίας του ’50 και συνεργάστηκε για ταινίες όπως το «Πόλεμος και Ειρήνη». Στην Αμερική έκανε τον πρώτο του γάμο με την Αμερικανίδα ηθοποιό Σέλεϊ Ουίντερς, με την οποία χώρισε γρήγορα. Από τους τρεις γάμους του απέκτησε τέσσερα παιδιά. Προς τα τέλη της δεκαετίας του ’70, θέλοντας να γυρίσει στο θέατρο δημιούργησε έναν περιοδεύοντα θίασο, που δεν είχε και μεγάλη τύχη, και δραματική σχολή.

1923

Σεισμός 7,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ σημειώνεται στην Ιαπωνία και καταστρέφει τελείως τη Γιοκοχάμα και παραλίγο το Τόκιο.

Η Γιοκοχάμα μετά τον σεισμό
Η Γιοκοχάμα μετά τον σεισμό

Τουλάχιστον 142.800 άτομα σκοτώνονται, ενώ 2,5 εκατομμύρια μένουν άστεγοι.

1927

Γεννιέται ο λαϊκός τραγουδιστής και συνθέτης Βαγγέλης Περπινιάδης.

Βαγγέλης Περπινιάδης
Ο Βαγγέλης Περπινιάδης

Ήταν γιος του Στελλάκη Περπινιάδη, από τον οποίο επηρεάστηκε.

Παιδί ήθελε να γίνει παπάς κάτι που πραγματοποίησε αλλά στη συνέχεια το εγκατέλειψε για να αφοσιωθεί στη μεγάλη του αγάπη, το τραγούδι. Στα μέσα της δεκαετίας του ’40 πραγματοποιεί τις πρώτες του ερασιτεχνικές εμφανίσεις σε διάφορες ταβέρνες.

Η πρώτη του εμφάνιση στο πάλκο έγινε το 1948 ενώ η πρώτη του δισκογραφική παρουσία το 1956 με το τραγούδι «Κλάψτε με φίλοι κλάψτε με». Μεγάλη επιτυχία έκανε στις δεκαετίες ’60-’70 γράφοντας και ερμηνεύοντας τραγούδια όπως: «Θέλεις να πεθάνω», «Άμα θες να κλάψεις κλάψε», «Τα νέα της Αλεξάνδρας», «Γιατί γλυκιά μου κλαις».

Συνεργάστηκε με τους Τσιτσάνη, Παπαϊωάννου, Καλδάρα, Δερβενιώτη κ.ά.

1928

Με την υποκίνηση της φασιστικής Ιταλίας ο Αχμέτ Ζώγου αυτοανακηρύσσεται βασιλιάς της Αλβανίας. Η κυβέρνηση του Ε. Βενιζέλου σπεύδει να αναγνωρίσει το νέο καθεστώς της Αλβανίας.

Ο Αχμέτ Ζώγου
Ο Αχμέτ Ζώγου

1939

Τα χαράματα της 1ης Σεπτεμβρίου 1939, στις 4:45, τα γερμανικά στρατεύματα εισβάλλουν στην Πολωνία. Αρχίζει ο Β’ παγκόσμιος ιμπεριαλιστικός πόλεμος.

Ναζί εισβάλλουν στην Πολωνία
Ναζί εισβάλλουν στην Πολωνία

1939

Ο Αδόλφος Χίτλερ υπογράφει διαταγή για την έναρξη της συστηματικής ευθανασίας των ψυχικά ασθενών και των ατόμων με ειδικές ανάγκες.

1945

Ιδρύεται στην Αθήνα η «Ένωση Δημοκρατικών Συλλόγων Αθηνών».

1946

Μέσα σε όργιο νοθείας και τρομοκρατίας πραγματοποιείται δημοψήφισμα για το πολιτειακό. Το αποτέλεσμα ήταν: υπέρ της βασιλευομένης δημοκρατίας 68,3%, υπέρ της αβασίλευτης 10,5% και λευκά 21,2%.

Το πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη» της 1ης Σεπτέμβρη 1946
Το πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη» της 1ης Σεπτέμβρη 1946

Στις 26 Σεπτέμβρη ο Γεώργιος Β’ Γλύξμπουργκ επέστρεψε στην Ελλάδα.

1950

Το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ βγάζει απόφαση με τίτλο «Κανένας Έλληνας στην Κορέα».

Φέρετρα νεκρών Ελλήνων στρατιωτών επιστρέφουν από την Κορέα
Φέρετρα νεκρών Ελλήνων στρατιωτών επιστρέφουν από την Κορέα

Η συμμετοχή στη διεθνή ιμπεριαλιστική επέμβαση κατά της Κορέας, που στηρίχθηκε τόσο από τις «κεντρώες» (Πλαστήρα, Βενιζέλου), όσο και τις «δεξιές» κυβερνήσεις (Παπάγου), είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 186 Ελλήνων στρατιωτών και τον τραυματισμό άλλων 610.

1952

Δημοσιεύεται για πρώτη φορά η νουβέλα “Ο Γέρος και η Θάλασσα” του Έρνεστ Χέμινγουεϊ.

1958

Η Ισλανδία επεκτείνει την αλιευτική της ζώνη, δημιουργώντας διπλωματικό επεισόδιο με το Ηνωμένο Βασίλειο και ξεκινώντας τους πολέμους του μπακαλιάρου.

1959

Η Γενική Συνέλευση της ΕΠΟ αποφασίζει την καθιέρωση της Α’ Εθνικής Κατηγορίας, εναρμονίζοντας τα ελληνικά δεδομένα με τα ευρωπαϊκά.

Ε.Π.Ο.
Το λογότυπο της Ε.Π.Ο.

Στη νέα διοργάνωση (1959-1960) θα συμμετέχουν 18 ομάδες, με την Αθήνα, τον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη να έχουν από τέσσερις εκπροσώπους, ενώ οι υπόλοιπες έξι θα προέρχονται από την επαρχία.

1961

Ξεκινά στο Βελιγράδι η Α’ Συνδιάσκεψη των λεγόμενων «αδέσμευτων» χωρών, με τη συμμετοχή 25 κρατών.

Α’ Συνδιάσκεψη των λεγόμενων «αδέσμευτων» χωρών 1961
Α’ Συνδιάσκεψη των λεγόμενων «αδέσμευτων» χωρών 1961

1961

Πεθαίνει ο παλαίμαχος κομμουνιστής συνδικαλιστής Ουίλιαμ Φόστερ (William Zebulon Foster), τέως ΓΓ της ΚΕ του ΚΚ ΗΠΑ.

Ο Ουίλιαμ Φόστερ
Ο Ουίλιαμ Φόστερ

Επιφανής παράγων του αμερικανικού και του παγκόσμιου εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος και του κομμουνιστικού κινήματος στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.

Ο Φόστερ ήταν εργάτης της χαλυβουργίας και διακρίθηκε για την αγωνιστικότητά του στην υπεράσπιση των εργατικών δικαιωμάτων.

Αναδείχθηκε στη θέση του γενικού γραμματέα της συνδικαλιστικής οργάνωσης των εργατών χαλυβουργίας και πρωτοστάτησε στη μεγάλη απεργία του κλάδου το Σεπτέμβρη του 1919, στην οποία πήραν μέρος πάνω από 365 χιλιάδες εργαζόμενοι.

Το 1920, επικεφαλής μιας ομάδας επαναστατών εργατών, εντάσσεται στο Κομμουνιστικό Κόμμα των Ηνωμένων Πολιτειών. Το 1921, ο Φόστερ και άλλοι γνωστοί εκπρόσωποι του αμερικάνικου συνδικαλιστικού κινήματος συγκρότησαν το Σύνδεσμο Φίλων της Σοβιετικής Ρωσίας, που έπαιξε σημαντικό ρόλο για την ενίσχυση του νεαρού τότε σοβιετικού κράτους. Στο συγγραφικό του έργο, κορυφαία θέση έχει η «Ιστορία του παγκόσμιου συνδικαλιστικού κινήματος» και η «Η Ιστορία των τριών Διεθνών».

1968

Η εφημερίδα «Ελεύθερη Πατρίδα» κάνει έκκληση για τη σωτηρία του βαριά άρρωστου δεσμώτη κομμουνιστή ποιητή Γιάννη Ρίτσου, ο οποίος στις 8 Αυγούστου μεταφέρθηκε από τη Λέρο όπου ήταν εξόριστος στο νοσοκομείο Άγιος Σάββας της Αθήνας.

Ο Γ. Ρίτσος στην εξορία
Ο Γ. Ρίτσος στην εξορία

1969

Πραξικόπημα στη Λιβύη φέρνει τον Μουαμάρ αλ Καντάφι στην εξουσία.

1970

Αεροπλάνο, τύπου Ντακότα, της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας πέφτει στο όρος Μιτσικέλι, κοντά στα Ιωάννινα, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν και τα 7 άτομα που επέβαιναν σ’ αυτό.

1972

Στο Ρέικιαβικ, ο Αμερικανός Μπόμπι Φίσερ νικά τον Ρώσο Μπορίς Σπάσκι και γίνεται παγκόσμιος πρωταθλητής στο σκάκι.

1983

Η πτήση 007 της Korean Air Lines καταρρίπτεται από σοβιετικό μαχητικό αεροσκάφος, όταν το εμπορικό αεροσκάφος εισέρχεται στον εναέριο χώρο της Σοβιετικής Ένωσης και παρά τις προειδοποιήσεις των Σοβιετικών αρχών δεν άλλαξε πορεία.

1984

Πεθαίνει ο συγγραφέας και νομικός Ασημάκης Πανσέληνος.

Ασημάκης Πανσέληνος
Σκίτσο – προσωπογραφία του Ασημάκη Πανσέληνου

Σπούδασε νομικά (και συμπληρωματικά κοινωνιολογία, ψυχολογία και λογοτεχνία) στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και εργάστηκε ως δικηγόρος.

Το 1921 βραβεύτηκε για ένα αφήγημά του στο περιοδικό Μυτιληνιός του Θεόδωρου Θεοδωρίδη (Ντορή Ντόρου), όπου στη συνέχεια θα δημοσιεύσει ποιήματα και πεζά.

Ο Πανσέληνος ως δικηγόρος της Εργατικής Βοήθειας έτρεχε στη δεκαετία του ’30 κάθε μέρα στα δικαστήρια για να υπερασπιστεί απεργούς εργάτες, που «τους πιάνανε κατοσταριές κατοσταριές», όπως έλεγε, και τους καθίζανε στο σκαμνί.

Βάζοντας τους συνήθως δυο χρόνια φυλακή και δυο εξορία, ποινές που μετά τη φυλακή, την εξορία εκτίανε στα ξερονήσια, από τα οποία πολλοί δε γυρίζανε.

Στους αγώνες του κατά του «Ιδιώνυμου», ο Ασημάκης Πανσέληνος εμπνεύστηκε το παρακάτω ποίημα.

ΤΡΙΜΕΛΕΣ ΠΛΗΜΜΕΛΕΙΟΔΙΚΕΙΟΝ

Πάνω στην ξύλινη έδρα καθισμένοι,

μια γνώμη, μια καρδιά ευχαριστημένη,

τρεις ομοιόμορφοι, ήσυχοι ανθρωπάκοι

κι ο εισαγγελεύς, με Φαϊρμπανξ μουστάκι!

Ένας εργάτης κάθεται στο μπάγκο,

από ένα σπάγκο, κρέμεται ο Χριστός

κι απ’ το Χριστό κρεμιέται, δίχως σπάγκο,

το Καθεστώς!

«Εσύ ήσουν αρχηγός στην απεργία»;

– «Αυτό για μένα θα ήτανε τιμή».

«Και τι σας φταίει το Κράτος κι η Θρησκεία»;

– «Βοηθούν όσους μας κλέβουν το ψωμί»!

Ο πρόεδρος είναι μάνα στη δουλειά του

κι είναι αυστηρός στα ήθη και στους τρόπους,

κοιτάει το νόμο μέσα απ’ τα γυαλιά του

και μέσα από το νόμο τους ανθρώπους.

«Δυο χρόνια φυλακή και δυο εξορία»!

Και τον ακούει ο εργάτης καθιστός,

κλαίει μια γριούλα με ήρεμη πικρία,

μειδιά κάτου απ’ τη σκόνη του ο Χριστός.

Πάνω στην ξύλινη έδρα καθισμένοι,

μια γνώμη, μια καρδιά ευχαριστημένη,

δικάζουνε τον κλέφτη, τον αλήτη

κι απέ παίρνουν το τραμ και πάνε σπίτι.

Τρων και μιλάν για το Αδικο με πάθος,

διδάσκουν τα παιδιά τους ηθική,

βέβαιοι αυτοί πως είναι κατά βάθος

πιο τίμιοι απ’ όσους κλειούν στη φυλακή.

Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου φυλακίστηκε από το καθεστώς λόγω της δράσης του ενώ κατά την περίοδο της Κατοχής ανέπτυξε αντιστασιακή δράση, για την οποία και φυλακίστηκε από τους Ιταλούς στις φυλακές Αβέρωφ. Στα Δεκεμβριανά συνελήφθη από τους Άγγλους, δραπέτευσε όμως από το Χασάνι, όπου κρατείτο, το 1945. Μετά τον εμφύλιο πόλεμο εκλέχτηκε το 1950 βουλευτής Λέσβου με την ΕΔΑ.

1989

Πεθαίνει ο κορυφαίος Πολωνός ποδοσφαιριστής Κάζιμιρτς Ντέινα.

Ο Κάζιμιρτς Ντέινα
Ο Κάζιμιρτς Ντέινα

2005

Πεθαίνει ο ηθοποιός και σεναριογράφος Θάνος Λειβαδίτης.

Ήταν απόφοιτος της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, συμμετείχε σε πολλές παραστάσεις του Εθνικού, ενώ έγραψε 30 σενάρια για τον κινηματογράφο και πρωταγωνίστησε σε 24 ελληνικές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές.

Για το σίριαλ «Οι Ιερόσυλοι», τιμήθηκε με το Κορφιάτικο Βραβείο Σεναρίου το 1984.

2013

Πεθαίνει η λαϊκή τραγουδίστρια Άννα Χρυσάφη.

Η Άννα Χρυσάφη
Η Άννα Χρυσάφη

Καταγόταν από οικογένεια Μικρασιατών μουσικών γι’ αυτό και το «μικρόβιο» του τραγουδιού είχε μπει μέσα της από πολύ νωρίς. Για κάποια χρόνια δούλευε ως μοδίστρα πριν την κερδίσει το τραγούδι.

Συνέχισε διαγράφοντας μια λαμπρή διαδρομή στο χώρο του λαϊκού τραγουδιού, καθώς τραγούδια τους τής εμπιστεύθηκαν ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο Γιάννης Παπαϊωάννου, ο Μάρκος Βαμβακάρης, ο Γιώργος Ζαμπέτας αλλά και ο Μάνος Χατζιδάκις και ο Σταύρος Ξαρχάκος.

Ερμήνευσε περισσότερα από 400 τραγούδια. Μεγάλες της επιτυχίες της: «Το παρελθόν θυμήθηκα» του Στράτου Καμενίδη, «Στο Τούνεζι στην Μπαρμπαριά» και «Ανάθεμά σε θάλασσα» (ντουέτο με την Μαρίκα Νίνου) του Βασίλη Τσιτσάνη, «Φτωχόπαιδο με γνώρισες» του Τσιτσάνη, «Μες στης Πόλης το χαμάμ» του Ανέστου Δελιά, «Πολλά ν’ ακούς λίγα να λες» του Απόστολου Καλδάρα, «Πάρε το δαχτυλίδι μου», «Οπου Γιώργος και μάλαμα» και «Πάλιωσε το σακάκι μου» του Γ. Μητσάκη, «Το κορίτσι απόψε θέλει» του Γιάννη Τατασόπουλου, με τον Πάνο Γαβαλά, «Λίγα ψίχουλα αγάπης σου γυρεύω» του Σταύρου Τζουανάκου μαζί με την Σωτηρία Μπέλλου, «Ο μήνας έχει δεκατρείς» του Μ. Χατζιδάκι κ.ά.

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...