Σαν Σήμερα 11 Σεπτεμβρίου – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 11/9

1297

Οι Σκωτσέζοι υπό τον Γουίλιαμ Γουάλας (William Wallace) και τον Άντριου ντε Μάρεϊ νικούν τους Άγγλους στη Μάχη του Στέρλινγκ.

Ο Γουίλιαμ Γουάλας
Ο Γουίλιαμ Γουάλας

1565

Οι οθωμανικές δυνάμεις αποχωρούν από τη Μάλτα δίνοντας τέλος στη μεγάλη πολιορκία της νήσου.

1697

Οι δυνάμεις της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας νικούν τους Οθωμανούς στη μάχη της Ζέντας.

1714

Γεννιέται ο Νικολό Τζομμέλλι (Niccolò Jommelli). Ήταν Ιταλός συνθέτης, με μεγάλη συνεισφορά στον χώρο της όπερας.

Νικολό Τζομμέλλι
Πορτρέτο του Νικολό Τζομμέλλι

Αναδείχθηκε σε σημαντικό παράγοντα μεταρρύθμισης του λυρικού θεάτρου, κυρίως υποβαθμίζοντας τη σπουδαιότητα των πρωταγωνιστών του.

1733

Πεθαίνει ο Γάλλος συνθέτης, οργανίστας και τσεμπαλίστας της μπαρόκ περιόδου Φρανσουά Κουπρέν (François Couperin).

Φρανσουά Κουπρέν
Πορτρέτο του Φρανσουά Κουπρέν

Γνωστός και ως Couperin le Grand (Κουπρέν ο Μέγας) καταγόταν από μια μεγάλη οικογένεια μουσικών, εξέχον μέλος της οποίας ήταν και ο θείος του, Λουί Κουπρέν.

1789

Καθιερώνονται οι όροι «Αριστερά» και «Δεξιά», κατά τη διάρκεια των συζητήσεων για το νέο Σύνταγμα στην επαναστατημένη Γαλλία.

1816

Γεννιέται ο οπτικός Καρλ Τσάις (Carl Zeiss). Είχε μεγάλη συνεισφορά στην κατασκευή φακών και βοήθησε στην παραγωγή των σύγχρονων φακών για γυαλιά.

Μικροσκόπιο με φακούς του Ζάις το 1879
Μικροσκόπιο με φακούς του Ζάις το 1879

Αρχικά οι φακοί που κατασκεύαζε χρησιμοποιούνταν μόνο για την παραγωγή μικροσκοπίων, όμως μετά την εφεύρεση της φωτογραφικής μηχανής, η εταιρεία του άρχισε να κατασκευάζει και φακούς ποιότητας για φωτογραφικές μηχανές.

1823

Πεθαίνει ο Βρετανός αστός οικονομολόγος Ντέιβιντ Ρικάρντο (David Ricardo).

Ο Ντέιβιντ Ρικάρντο
Πορτρέτο του Ντέιβιντ Ρικάρντο από τον Τόμας Φίλιπς

Ο Μαρξ αναγνώρισε τη μεγάλη συμβολή του Άγγλου οικονομολόγου στην Πολιτική Οικονομία στο γεγονός ότι, επιχείρησε να μελετήσει τις οικονομικές σχέσεις του καπιταλισμού βασιζόμενος στη θεωρία της αξίας της εργασίας.

1877

Γεννιέται ο Φέλιξ Εντούντοβιτς Ντζερζίνσκι, ηγετικό στέλεχος του πολωνικού και του ρωσικού επαναστατικού κινήματος.

Στάλιν και Ντζερζίνσκι
Ο Στάλιν με τον Ντζερζίνσκι

Σε ηλικία 18 ετών έγινε μέλος του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος της Λετονίας.

Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση ανέλαβε να δημιουργήσει την Τσεκά, τη μυστική αστυνομία, με σκοπό να αντιμετωπιστούν αντεπαναστατικές ενέργειες και σαμποτάζ ενάντια στο Σοβιετικό σοσιαλιστικό κράτος.

Από τον Φλεβάρη του 1924 ορίστηκε επικεφαλής της Ανώτερης Επιτροπής Λαϊκής Οικονομίας (ВСНХ).

1903

Γεννιέται ο Τέοντορ Λούντβιχ Βισενγκρούντ-Αντόρνο (Theodor W. Adorno), Γερμανός, εβραϊκής καταγωγής, διεθνούς φήμης κοινωνιολόγος, φιλόσοφος, μουσικολόγος, και συνθέτης.

Ήταν μέλος της Σχολής της Φρανκφούρτης μαζί με τους Μαξ Χορκχάιμερ, Βάλτερ Μπένγιαμιν, Χέρμπερτ Μαρκούζε, Γιούργκεν Χάμπερμας και άλλους. Ήταν επίσης Μουσικός Διευθυντής στο «Ραδιοφωνικό Εγχείρημα» από το 1937 μέχρι το 1941 στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο Αντόρνο μαζί με τον Χορκχάιμερ το 1965
Ο Αντόρνο μαζί με τον Χορκχάιμερ το 1965

1922

Εκδηλώνεται στρατιωτικό κίνημα από τους Ν. Πλαστήρα, Στ. Γονατά και Δ. Φωκά με επίκεντρο τα στρατεύματα που κατέφυγαν στη Χίο και τη Λέσβο μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Οι Ν. Πλαστήρας και Στ. Γονατάς κατά την διάρκεια του κινήματος το 1922
Οι Ν. Πλαστήρας και Στ. Γονατάς κατά την διάρκεια του κινήματος

Οι κινηματίες συγκρότησαν «Επαναστατική Επιτροπή» και πραγματοποιώντας απόβαση στο Λαύριο μπήκαν στην Αθήνα και ανέλαβαν ουσιαστικά την εξουσία (τυπικά σχηματίστηκε πολιτική κυβέρνηση υπό τον Σ. Κροκιδά).

Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος ο Α’ διέφυγε στην Ιταλία.

1938

Έπειτα από 2.000 χρόνια, ξαναρχίζουν οι παραστάσεις στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, με την «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή.

1943

Τμήματα του ΕΛΑΣ Πελοποννήσου απελευθερώνουν την πόλη των Καλαβρύτων.

Στον ΕΛΑΣ προσχωρούν και πολλοί Ιταλοί από τις φρουρές των Καλαβρύτων, της Τρίπολης, του Αιγίου και της Πάτρας.

1944

Η Βρετανική Βασιλική Αεροπορία βομβαρδίζει το Ντάρμστατ με απολογισμό πάνω από 12.500 νεκρούς.

1947

Συνέρχεται στις 11-12 Σεπτέμβρη η 3η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, με κύριο θέμα την πολιτικοστρατιωτική κατάσταση και τα καθήκοντα του Κόμματος γύρω από τη «δημιουργία ελεύθερου εδάφους στην έκταση της Μακεδονίας και την απελευθέρωση ολόκληρης της Μακεδονίας και Θράκης, με κέντρο τη Θεσσαλονίκη» (Σχέδιο «Λίμνες»).

Προτάσσοντας το σύνθημα «Όλοι στ’ άρματα! Όλα για τη νίκη!», η Ολομέλεια αποφάσισε τη μετατόπιση του κέντρου βάρους όλης της κομματικής δουλειάς στον ένοπλο αγώνα.

1964

Καθιερώνεται η ελεύθερη χρήση της δημοτικής γλώσσας στα σχολεία.

1973

Εκδηλώνεται αμερικανοκίνητο στρατιωτικό πραξικόπημα στη Χιλή με επικεφαλής το στρατηγό Αουγκούστο Πινοσέτ. Ο Σοσιαλιστής Πρόεδρος, Σαλβαδόρ Αλιέντε, οχυρώνεται στο Προεδρικό Μέγαρο και πέφτει νεκρός με το όπλο στο χέρι.

Σαλβαντόρ Αλιέντε
Ο Σ. Αλιέντε στο προεδρικό μέγαρο κατά την διάρκεια του πραξικοπήματος

Στο πρώτο μήνυμά της, η χούντα ισχυρίζεται ότι η επέμβαση του στρατού έγινε «για να λυτρωθεί η πατρίδα από το μαρξιστικό ζυγό».

Την ίδια ώρα, το αμερικανικό πρακτορείο ειδήσεων «Ασοσιέιτεντ Πρες» μεταδίδει ότι «το πραξικόπημα υπήρξε έργο του σκληρού, φιλοαμερικανικού πυρήνα των Ενόπλων Δυνάμεων».

Σαλβαντόρ Αλιέντε
Ο βομβαρδισμός του Προεδρικού Μεγάρου

Το πραξικόπημα ήταν το επιστέγασμα μιας επιχείρησης για την ανατροπή του Αλιέντε και της κυβέρνησης της «Λαϊκής Ενότητας», στην οποία συμμετείχαν κομμουνιστές, σοσιαλιστές, ριζοσπάστες, αριστεροί, χριστιανοδημοκράτες.

Σαλβαντόρ Αλιέντε
Η σωρός του Σ. Αλιέντε μεταφέρεται από το Προεδρικό Μέγαρο

Στην επιχείρηση αυτή πήραν μέρος οι βιομήχανοι, οι μεγάλοι γαιοκτήμονες, και, φυσικά τμήματα του στρατού. Την επιχείρηση σχεδίασαν, χρηματοδότησαν και καθοδήγησαν η κυβέρνηση των ΗΠΑ και μυστικές αμερικανικές υπηρεσίες με συντονιστή τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, Χένρι Κίσινγκερ.

Σαλβαντόρ Αλιέντε
Οι πραξικοπηματίες. Δεύτερος από δεξιά ο Αουγκούστο Πινοσέτ

Οι ΗΠΑ ήταν το πρώτο κράτος που αναγνώρισε την «κυβέρνηση» της στρατιωτικής χούντας.

1986

Πεθαίνει ο πολιτικός και ακαδημαϊκός Παναγιώτης Κανελλόπουλος, δύο φορές Πρωθυπουργός της Ελλάδας.

Έχει μείνει στην Ιστορία, μεταξύ άλλων, για τη φράση του, «Ιδού ο στρατός σας» προς τον Βαν Φλιτ παραχωρώντας τον ελληνικό στρατό στους Αμερικανούς για να πολεμήσουν το Δ.Σ.Ε. και το ΚΚΕ και για τον χαρακτηρισμό του κολαστήριου της Μακρονήσου ως «νέος Παρθενών».

Ο Π. Κανελλόπουλος
Ο Π. Κανελλόπουλος

1994

Πεθαίνει η σπουδαία δραματική Ελληνίδα ηθοποιός και διπλωματούχος καλλιτέχνης του χορού Αλέκα Κατσέλη.

Σύμφωνα με τον θεατρολόγο Κώστα Γεωργουσόπουλο, «υπήρξε ηθοποιός με καλλιεργημένη φωνή, άρτια τεχνική, σπάνια θεατρική μόρφωση, σκηνικό ήθος, πλούσια υποκριτική φαντασία και εκθαμβωτική σκηνική παρουσία».

Αλέκα Κατσέλη
Η Αλέκα Κατσέλη

1994

Πεθαίνει η Αγγλοαμερικανίδα ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου Τζέσικα Τάντι (Jessica Tandy).

Είχε βραβευτεί με Όσκαρ Α’ γυναικείου ρόλου για την ερμηνεία της στην ταινία «Ο σοφέρ της κυρίας Ντέιζι» (Driving Miss Daisy, 1989), ενώ είχε επίσης βραβευτεί με βραβείο ΤΟΝΥ, χρυσή σφαίρα, βραβείο Έμμυ και βραβείο BAFTA.

Τζέσικα Τάντι
Η Τζέσικα Τάντι

Δύο χρόνια αργότερα έλαβε άλλη μια υποψηφιότητα, αυτή τη φορά για Όσκαρ Β’ γυναικείου ρόλου για την ερμηνεία της στην ταινία «Πράσινες Τηγανητές Ντομάτες» (Fried Green Tomatoes, 1991).

2001

Επιθέσεις αυτοκτονίας πραγματοποιούνται στις ΗΠΑ με 4 αεροπλάνα που κατελήφθησαν και εν συνεχεία χρησιμοποιήθηκαν κατά συγκεκριμένων στόχων στο αμερικανικό έδαφος: δύο συνετρίβησαν στο Κέντρο Παγκόσμιου Εμπορίου («Δίδυμοι Πύργοι»), ένα στο Πεντάγωνο, ενώ ένα κατέπεσε πριν καταλήξει στον στόχο του.

Στιγμιότυπα από την επίθεση στους δίδυμους πύργους το 2001
Στιγμιότυπα από την επίθεση στους δίδυμους πύργους το 2001

Από τις επιθέσεις αυτές, που αποδόθηκαν στην οργάνωση Αλ-Κάιντα, έχασαν τη ζωή τους 2.996 άνθρωποι, ενώ αποτέλεσαν την αφορμή για την κατοπινή εισβολή των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν.

«Σημασία έχει να απαντήσουμε στο ερώτημα ποιος είχε το συμφέρον, το κίνητρο να πράξει κάτι τέτοιο. Αν απαντήσουμε σ’ αυτό, θα μπορέσουμε να δούμε την προέλευση της ενέργειας». Με αυτή τη φράση, η, τότε, ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ υπέδειξε τη διαδρομή που πρέπει να ακολουθήσει η σκέψη του κάθε ένα για να φωτιστούν τελικά οι πολύπλευρες διαστάσεις των δραματικών γεγονότων που σημειώθηκαν χτες στις ΗΠΑ.

2008

Πεθαίνει η ηθοποιός και τραγουδίστρια Βέρα Ζαβιτσιάνου.

Βέρα Ζαβιτσιάνου
H Βέρα Ζαβιτσιάνου

Ξεκίνησε την καριέρα της από το τραγούδι, μαζί με την αδελφή της, την δημοφιλή Μαίρη Λω. Αποφοίτησε από τη σχολή του «Θεάτρου Τέχνης» το 1954 και την ίδια χρονιά πρωτοεμφανίστηκε με το έργο «Με τα δόντια» του Θόρντον Γουάιλντερ. Μέχρι το 1958 στο «Θέατρο Τέχνης», έπαιξε πολλούς πρωταγωνιστικούς, αλλά και μικρότερους ρόλους σε σημαντικά έργα: «Κεκλεισμένων των θυρών», «Ματωμένος γάμος», «Περλιμπλίν και Μπελίσα», «Αρκούδα», «Επέτειος», «Βυσσινόκηπος», «Χαιρετισμούς από την Μπέρτα», «Τριαντάφυλλο στο στήθος», «Καλοκαίρι και καταχνιά», κ.ά. Στη συνέχεια συνεργάστηκε με τον Δημήτρη Χορν, το 1959 («Μαθήματα γάμου», «Θωμάς ο δίψυχος») και τον Αλέκο Αλεξανδράκη, το 1960 («Το πρώτο χάδι»), με το «Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο» του Μ. Κατράκη («Τραγούδι του νεκρού αδελφού» του Μ. Θεοδωράκη). Το 1963 εντάσσεται στο Εθνικό Θέατρο, όπου παραμένει μέχρι το 1973, παίζοντας στα έργα «Η θυσία του Αβραάμ» (με τον Μινωτή), «Το σπίτι της Μπερνάρντα Aλμπα» (με την Παξινού), «Δαιμονισμένοι», «Τρελή του Σαγιό», «Ιβάνοφ», κ.ά.

Το 1973 συστήνει θίασο με τον Αγγελο Αντωνόπουλο.

Λόγω φωνητικών προβλημάτων, απουσιάζει επί δέκα χρόνια από τη σκηνή. Θριαμβευτική όμως ήταν η επανεμφάνισή της (1984), στο «Θέατρο Τέχνης» με το έργο «Χίμαιρες και φούμαρα». Το 1986, επιστρέφει στο Εθνικό, παίζοντας στα έργα «Βρικόλακες», «Αρσενικό και παλιά δαντέλα», «Δούλες», «Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν», «Ευαίσθητη ισορροπία», «Σάρα Μπερνάρ», «Το σπίτι της Μπερνάρντα Aλμπα», κ.ά. Εξαιρετική ήταν η ερμηνεία της (1998) στο Εθνικό στο μονολογικό έργο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο ουρανός κατακόκκινος» και στις «Φάλαινες του Αυγούστου» (ελεγεία για τη «νιότη» των γηρατειών, με συμπρωταγωνίστριες τις Αντιγόνη Βαλάκου και Νέλλη Αγγελίδου). Τελευταία της θεατρική εμφάνιση ήταν το 2002- 2003 με το «Ταξίδι μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα». Η ίδια σκηνοθέτησε τη «Φαλακρή τραγουδίστρια» του Ιονέσκο στο Εθνικό Θέατρο.

Ερμήνευσε εκπληκτικά, τραγούδια στους δίσκους «Το τραγούδι του νεκρού αδελφού» του Μίκη Θεοδωράκη, «Ερωτόκριτος» του Νίκου Μαμαγκάκη και «Ο μικρός Επιτάφιος» των Σταμάτη Κραουνάκη – Γιώργου Μανιώτη. Η μοναδική εμφάνιση της στην τηλεόραση ήταν η τηλεταινία του Διαγόρα Χρονόπουλου «Η κυρία Κούλα», βασισμένη στην ομώνυμη νουβέλα του Μένη Κουμανταρέα. Πρωταγωνίστησε πολλές φορές στο «Θέατρο στο ραδιόφωνο» της ΕΡΑ. Δίδαξε Υποκριτική στις σχολές των Γρ. Βαφιά, Κ. Μιχαηλίδη, Γ. Κιμούλη. Τιμήθηκε με το έπαθλο «Κοτοπούλη» και με το μετάλλιο του «Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικα».

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...