Σαν Σήμερα 11/11 – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 11/11

1821

Γεννιέται ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, o μεγαλύτερος κατά πολλούς Ρώσος συγγραφέας, κορυφαίος στην παγκόσμια λογοτεχνία. Ο Ντοστογιέφσκι μέσα από την πολυτάραχη ζωή του γνώρισε αυθεντικά τη ζωή της Ρωσίας και τα βάσανα των πιο φτωχών στρωμάτων της. Στο ανεπανάληπτο έργο του δεν είναι μόνο που δίνει μια ρεαλιστική, όσο και πλήρη εικόνα της εποχής του. Πραγματοποιεί μια εξαιρετική ακτινογραφία του ανθρώπου. Ο άνθρωπος, ο γεμάτος αντιφάσεις, μεταπτώσεις, μεγαλείο και κατάπτωση, είναι ο μεγάλος πρωταγωνιστής των έργων του Ντοστογιέφσκι.

Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι
Πορτρέτο του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι από τον Βασίλι Πιερόφ

Tον Απρίλιο του 1849 ο Ντοστογιέφσκι συνελήφθη και πέρασε από έκτακτο στρατοδικείο. Η κατηγορία ήταν για συμμετοχή σε προδοτική συνωμοσία. Την άνοιξη του 1849 είχε προσχωρήσει σε μια πολιτικοφιλοσοφική λέσχη που έγινε γνωστή ως κίνηση Πετρασέφσκι ή οι Πετρασέφσκηδες. Η ποινή που επιβλήθηκε στον Ντοστογιέφσκι ήταν τέσσερα χρόνια καταναγκαστικά έργα και στρατιωτική υπηρεσία ως απλός στρατιώτης για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα. Στο δικαστήριο δεν αρνήθηκε ούτε τις φιλελεύθερες πεποιθήσεις του ούτε το ενδιαφέρον του για τον ουτοπικό σοσιαλισμό, ιδιαίτερα για τις ιδέες του Σαρλ Φουριέ ή τη διαμαρτυρία του για πολλά φαινόμενα της ρωσικής πραγματικότητας. Παρουσίασε τον εαυτό του ως έναν «αφελή-έντιμο ανθρωπιστή και λόγιο ο οποίος απέβλεπε στο γενικό καλό της ανθρωπότητας», κυρίως όμως ήθελε μέσα από την πλούσια βιβλιοθήκη των Πετρασέφσκι «να γνωρίσει τα νεότατα λογοτεχνικά ρεύματα της Ευρώπης» Το δικαστήριο δεν δέχθηκε αυτή του την εξήγηση και «ίσως είχε τους λόγους του να είναι δύσπιστο». Έτσι από μεταγενέστερες μαρτυρίες είναι λ.χ. γνωστό ότι συμμετείχε ενεργά στην προσπάθεια λειτουργίας παράνομου τυπογραφείου, ενώ «ευκαιριακά είχε δηλώσει πως ήταν διατεθειμένος να πάρει μέρος εν ανάγκη και σε μια ένοπλη εξέγερση»[6] Στις 16 Νοεμβρίου 1849 ο Ντοστογιέφσκι και οι σύντροφοί του δικάστηκαν και καταδικάσθηκαν σε θάνατο. Ακολούθησε ένας πόλεμος νεύρων με εικονικές εκτελέσεις και ατέλειωτες ώρες παραμονής σε μια πλατεία της Πετρούπολης, στις 22 Δεκεμβρίου του 1849, σε αναμονή του εκτελεστικού αποσπάσματος. Η ποινή του μετατράπηκε τελικά σε τετραετή εξορία και καταναγκαστικά έργα στο Ομσκ της Σιβηρίας. Το φθινόπωρο του 1855 έγινε υπαξιωματικός και τον επόμενο χρόνο προήχθη σε αξιωματικό. Τον Μάρτιο του 1859 του επιτράπηκε να επιστρέψει στην Ευρωπαϊκή Ρωσία, όχι όμως ακόμα στις μεγάλες πόλεις. Αυτό θα γίνει τον Δεκέμβριο του 1859. Την περίοδο της στρατιωτικής του θητείας θα κάνει τον πρώτο του γάμο: γνωρίζει και παντρεύεται τον Φεβρουάριο του 1857 την Μαρία Ισάγιεβα που λίγο πριν είχε χηρέψει. Ήταν «μία πραγματικά μορφωμένη και με τον τρόπο της γοητευτική γυναίκα, συνάμα όμως έπασχε από ανίατο πνευμονικό νόσημα, νευρική και ευερέθιστη, προφανώς υστερική, αν όχι ψυχοπαθής.»

Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι
Ο τάφος του Ντοστογιέφσκι στο Κοιμητήριο Τίχβιν της Μονής Αλεξάντερ Νιέφσκι στην Αγία Πετρούπολη

Το 1859 επέστρεψε στην Πετρούπολη και εξέδωσε μαζί με τον αδελφό του δύο περιοδικά τα οποία, όμως, δεν σημείωσαν επιτυχία με αποτέλεσμα ο Ντοστογιέφσκι να βρεθεί καταχρεωμένος. Ο μόνος τρόπος για να συγκεντρώσει χρήματα και να ξεπληρώσει τα χρέη του ήταν η συγγραφή. Την ίδια περίοδο εκδηλώθηκε το σχεδόν νοσηρό του πάθος για τα τυχερά παιχνίδια-ακριβώς ως αποτέλεσμα αυτής της οικονομικής δυσχέρειας- που τον έφερε στο χείλος της υλικής και της σωματικής καταστροφής. Σε αυτό το διάστημα έγραψε τα καλύτερα του έργα: «Ο παίκτης», «Οι αδερφοί Καραμαζώφ», «Έγκλημα και Τιμωρία», «Ο Ηλίθιος», «Οι δαιμονισμένοι».

1826

Η Αίγινα γίνεται πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.

1875

Γεννιέται ο Ανατόλιι Βασίλιεβιτς Λουνατσάρσκι, πρώτος Λαϊκός Επίτροπος Εκπαίδευσης της Σοβιετικής Ρωσίας.

Ο Ανατόλιι Βασίλιεβιτς Λουνατσάρσκι
Ο Ανατόλιι Βασίλιεβιτς Λουνατσάρσκι

Είχε καθοριστική συμβολή στη διαπάλη με τους παλιούς εκπαιδευτικούς (όπου κυριαρχούσαν στοιχεία εχθρικά προς την επανάσταση), στη δημιουργία της Ενωσης των Διεθνιστών Δασκάλων. Έβαλε τις βάσεις για το ενιαίο σχολείο της εργασίας για όλα τα παιδιά, κόντρα στις διακρίσεις τάξεων ή φύλου, κόντρα στις πρόωρες ειδικεύσεις. Το 1921 το ΣΕΚΕ εξέδωσε στη χώρα μας την μπροσούρα με τίτλο «Η εκπαίδευσις εις την Ρωσσίαν» του Α. Β. Λουνατσάρσκι.

Ανατόλιι Βασίλιεβιτς Λουνατσάρσκι
Η γνώση θα σπάσει τις αλυσίδες της σκλαβιάς» (Σοβιετική αφίσα, 1920)

Σε αυτό το κείμενο βλέπουμε πώς μέσα σε μόλις τρία χρόνια από την επανάσταση και ξεπερνώντας τις προαναφερόμενες δυσκολίες, έμπαιναν οι βάσεις για ένα ζηλευτό εκπαιδευτικό σύστημα. Χαρακτηριστική είναι η αναφορά του για τις υλικές βάσεις του εκπαιδευτικού συστήματος: «Το σχολείο μας είναι πράγματι γενικό. Προς τούτο καταργήθηκαν τα σχολικά τέλη, επιπλέον δε τα παιδιά τρέφονται δωρεάν, τα δε φτωχότερα λαμβάνουν και ενδύματα και υποδήματα. Εννοείται βεβαίως ότι τα βιβλία δίνονται δωρεάν στους μαθητές.»

1880

Πραγματοποιείται η πρώτη ένοπλη επιχείρηση των Μπόερς (Ολλανδών αποίκων στη Νότια Αφρική) κατά των Βρετανών (πόλεμοι των Μπόερς, 1880-1881 και 1899-1902).

Πρώτη ένοπλη επιχείρηση των Μπόερς 1880
Πίνακας που απεικονίζει επίθεση των Μπόερς

1887

Τέσσερις από τους οκτώ εργάτες – συνδικαλιστές, που είχαν κατηγορηθεί για την προβοκατόρικη βομβιστική επίθεση σε εργατική συγκέντρωση στην πλατεία του Χέϊμάρκετ του Σικάγο στις 4 Μαΐου 1886, εκτελούνται δι’ απαγχονισμού (πρόκειται για τους Πάρσονς, Σπάις, Φίσερ και Ένγκελ).

Εκτέλεση των Πάρσονς, Σπάις, Φίσερ και Ενγκελ το 1887
Οι οκτώ εργάτες – συνδικαλιστές

Η δίκη τους ήταν σκηνοθετημένη και είχε στόχο το κτύπημα του εργατικού κινήματος των ΗΠΑ.

"Η άγνωστη ιστορία του Εργατικού κινήματος των ΗΠΑ" (εκδ. "Σύγχρονη Εποχή"
“Η άγνωστη ιστορία του Εργατικού κινήματος των ΗΠΑ” (εκδ. “Σύγχρονη Εποχή”

1907

Γεννιέται ο ηθοποιός, σεναριογράφος, σκηνοθέτης, ποιητής και θεατρικός επιχειρηματίας Ορέστης Λάσκος.

Ορέστης Λάσκος
Ο Ορέστης Λάσκος

1912

Η Εθνοσυνέλευση των Σαμίων κηρύσσει την ένωση της Σάμου με την Ελλάδα.

Η σημαία της Ανεξάρτητης Σάμου (1834–1912)
Η σημαία της Ανεξάρτητης Σάμου

1917

Οι εργάτες του Κιέβου παίρνουν τη σκυτάλη της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης και ξεσηκώνονται.

1918

Στην Κομπιένη της Γαλλίας υπογράφεται ανακωχή μεταξύ της Γερμανίας και της Αντάντ, σηματοδοτώντας τη λήξη του Α’ παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού πολέμου, που στοίχισε τη ζωή σε σχεδόν 20.000.000 ανθρώπους.

Ανακωχή της Αντάντ με τη Γερμανία το 1918
Οι αντιπρόσωποι της Αντάντ και της Γερμανίας έξω από το βαγόνι όπου υπογράφτηκε η ανακωχή

1928

Γεννιέται ο διάσημος Μεξικανός συγγραφέας Κάρλος Φουέντες (Carlos Fuentes Macías).

Κάρλος Φουέντες
Ο Κάρλος Φουέντες

Πολυμεταφρασμένος σε δεκάδες γλώσσες του κόσμου (στα ελληνικά έχουν εκδοθεί σχεδόν όλα τα μυθιστορήματά του), υποψήφιος αρκετές φορές για το Νόμπελ Λογοτεχνίας, αλλά τιμημένος με το βραβείο ισπανόφωνης λογοτεχνίας «Θερβάντες» (1987), ο Φουέντες εμφανίστηκε στα ισπανικά Γράμματα, σε ηλικία 29 ετών, με το μυθιστόρημα «Οταν ο αέρας καθαρίζει», το οποίο εξέφρασε την ανάγκη «αναγέννησης» της ισπανόφωνης λογοτεχνίας και συνέβαλε γι’ αυτή στις δεκαετίες του 1960 και 1970. Το μυθιστόρημα που τον έκανε διάσημο ήταν το «Θάνατος του Αρτεμίσιο Κρους», αφορούσε την υπονόμευση και ματαίωση των οραμάτων της Μεξικανικής Επανάστασης για μια κοινωνία της ισότητας και δικαιοσύνης. Μεταξύ των έργων του είναι και τα εξής: «Αύρα – τα γενέθλια», «Ο γερο-Γκρίνγκο», «Οι μασκαρεμένες μέρες», «Η εκστρατεία», «Μακρινές συγγένειες», «Νερό καμένο», «Τα χρόνια με την Λάουρα Δίας», «Σε αυτά πιστεύω». Εκτός από μυθιστορήματα έγραψε διηγήματα και θεατρικά έργα, ενώ εξέδιδε και λογοτεχνικό περιοδικό.

1934

Σε όλη την Ελλάδα γίνονται συλλαλητήρια διαμαρτυρίας των παλαιών πολεμιστών για την εγκατάλειψή τους από το κράτος.

1938

Ο Ισμέτ Ινονού εκλέγεται πρόεδρος της Τουρκίας, θέση στην οποία παρέμεινε έως το 1950.

Ο Ισμέτ Ινονού
Ο Ισμέτ Ινονού

1942

Γερμανικά στρατεύματα μπαίνουν στο μη κατεχόμενο έως τότε κομμάτι της Γαλλίας («Γαλλία του Βισί»), κυριεύουν τη Λιμόζ και το Βισί και φτάνουν μέχρι τα σύνορα με την Ισπανία.

Γερμανοί κυριεύουν τη Λιμόζ και το Βισί το 1942
Στο λιμάνι της Τουλόν

Την ίδια μέρα καταλαμβάνουν και την Κορσική με τη βοήθεια της Ιταλίας.

1945

Γεννιέται ο ηγέτης των Νικαραγουανών ανταρτών Σαντινίστας Ντανιέλ Ορτέγκα (Daniel Ortega), πρόεδρος της χώρας του το 1985 – 1990, το 2007 και το 2016.

Ντανιέλ Ορτέγκα
Ο Ντανιέλ Ορτέγκα

1962

Γεννιέται ο διεθνής ποδοσφαιριστής της Λάρισας Γιώργος Μητσιμπόνας. Ήταν από τους βασικούς συντελεστές της κατάκτησης του Πρωταθλήματος το 1988. Σκοτώθηκε σε τροχαίο το 1997.

Γιώργος Μητσιμπόνας
Ο Γιώργος Μητσιμπόνας

1985

Πεθαίνει η συγγραφέας Λιλή Ιακωβίδου. Γεννήθηκε στην Αθήνα και υπήρξε σύζυγος του ηθοποιού Μιχάλη (Μίχη) Ιακωβίδη.

Λιλή Ιακωβίδου
Σκίτσο της Λιλής Ιακωβίδου

Υπήρξε μία από τις τελευταίες και πλέον αγαπημένες μαθήτριες του Παλαμά, με τον οποίο είχαν αλληλογραφία.

1990

Πεθαίνει ο κομμουνιστής ποιητής Γιάννης Ρίτσος.

Γιάννης Ρίτσος
Ο μεγάλος μας ποιητής Γιάννης Ρίτσος

Ο Γ. Ρίτσος εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή το 1934 με τον τίτλο «Τρακτέρ». Την ίδια χρονιά εντάχθηκε στο ΚΚΕ, ενώ συνεργάστηκε και με τον Ριζοσπάστη, χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο Γ. Σοστίρ, από αναγραμματισμό του ονόματός του.

Τα γεγονότα του Μάη του 1936 στη Θεσσαλονίκη συγκλονίζουν την εργατική τάξη της χώρας μας και τον ίδιο: στις 11 Μάη στέλνει τρία από τα δεκατέσσερα θρηνητικά ποιήματά του στον Ριζοσπάστη και την επόμενη μέρα η εφημερίδα τα δημοσιεύει, με γενικό τίτλο «Μοιρολόι». Ολόκληρο το έργο θα κυκλοφορήσει λίγο αργότερα, στις 8/6/1936, με τον τίτλο «Επιτάφιος». Την περίοδο της Κατοχής ο Γ. Ρίτσος πήρε ενεργό μέρος στην ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση, ενώ μετά την απελευθέρωση, το 1948-1952, εξορίστηκε διαδοχικά στη Λήμνο, στη Μακρόνησο και τον Αϊ Στράτη.

Γιάννης Ρίτσος
Στην εξορία

Μετά την απελευθέρωσή του δραστηριοποιείται μέσα από τις γραμμές της ΕΔΑ. Το 1956 τύπωσε τη Σονάτα του σεληνόφωτος, για την οποία τιμήθηκε με το Α’ Κρατικό Βραβείο ποίησης, το 1960 κυκλοφόρησε η μελοποίηση του Επιτάφιου από τον Μίκη Θεοδωράκη, ενώ το 1966 τυπώθηκε αυτοτελώς η Ρωμιοσύνη (πρώτη έκδοση το 1954), η οποία επίσης μελοποιήθηκε από τον Μ. Θεοδωράκη.

Την περίοδο της Χούντας, συνελήφθη και εξορίστηκε και πάλι στη Γυάρο και μετά στη Λέρο. Υπό το βάρος της διεθνούς κατακραυγής, αλλά και λόγω της σοβαρής του ασθένειας, η Χούντα αναγκάστηκε να τον μεταφέρει από την εξορία θέτοντάς τον σε κατ’ οίκον περιορισμό μέχρι το 1970.

Μετά τη μεταπολίτευση έτυχε πλήθους διακρίσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό: προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ το 1975, τιμήθηκε με το βραβείο «Λένιν» το 1977, κ.α.

Γιάννης Ρίτσος
Χειρόγραφο της αυτοβιογραφίας του

Ο Γ. Ρίτσος παρέμεινε στρατευμένος στην υπόθεση του σοσιαλισμού μέσα από τις γραμμές του Κομμουνιστικού Κόμματος έως την τελευταία του πνοή.

Γιάννης Ρίτσος
Στη γεννέτειρά του

1990

Πεθαίνει ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Αλέξης Μινωτής. Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του στο γυμνάσιο διορίστηκε υπάλληλος στην Εθνική Τράπεζα Χανίων.Το 1921 ήρθε στην Αθήνα και άρχισε ως ερασιτέχνης ηθοποιός να εμφανίζεται «επί σκηνής» με διάφορα θεατρικά συγκροτήματα – θιάσους.

Ο Αλέξης Μινωτής
Ο Αλέξης Μινωτής

Αργότερα, όμως, επιδόθηκε ως επαγγελματίας ηθοποιός λαμβάνοντας μέρος και σε επαρχιακές θεατρικές περιοδείες με τους θιάσους Βεάκη και Νέζερ παρουσιάζοντας τον «Οιδίποδα τύραννο». Αναγνωρίσθηκε από τους καλύτερους πρωταγωνιστές του Εθνικού Θεάτρου, στις παραστάσεις του οποίου στην Αγγλία (1939) με τον «Άμλετ» του Σαίξπηρ κρίθηκε από τους Άγγλους κριτικούς ως Παγκόσμιος καλύτερος Άμλετ των τελευταίων 50 ετών.

Το 1940 παντρεύτηκε την Κατίνα Παξινού. Στην περίοδο της Κατοχής στην Ελλάδα (1941) ο Αλέξης Μινωτής κατέφυγε στις ΗΠΑ. Το 1946 έλαβε μέρος στην κινηματογραφική ταινία του Άλφρεντ Χίτσκοκ «Notorious» μαζί με τον Κάρι Γκραντ και την Ίνγκριντ Μπέργκμαν. Την ίδια χρονιά συμμετείχε ακόμη στην ταινία «Chase» μαζί με την Μισέλ Μοργκάν. Το 1958 ανέβασε στην Αμερική (Dallas Civil Opera) και στο Κόβεντ Γκάρντεν στο Λονδίνο την όπερα του Κερουμπίνι «Μήδεια» με πρωταγωνίστρια την Μαρία Κάλλας. Η παράσταση εκείνη κρίθηκε ως βάση υψηλού υποδείγματος σύγχρονης σκηνοθεσίας μελοδράματος (όπερας). Επίσης, εμφανίσθηκε και στο Μπροντγουέι στην «Ηλέκτρα» με την Μαρίκα Κοτοπούλη. Ο Αλέξης Μινωτής είχε επίσης λάβει μέρος και στην ξένη κινηματογραφική επιτυχία «Γη των Φαραώ» με την Τζόαν Κόλινς.

2004

Πεθαίνει ο Παλαιστίνιος ηγέτης Γιάσερ Αραφάτ, ηγέτης της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO), καθώς και πρώτος Πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής.

Σε ηλικία μόλις 19 χρόνων, παίρνει μέρος στις πρώτες μάχες μεταξύ Αράβων και Ισραηλινών, που ακολούθησαν την αποχώρηση των Βρετανών από την περιοχή της Μέσης Ανατολής. Η πολιτική του δράση αρχίζει, όταν είναι φοιτητής Μηχανολογίας στο Πανεπιστήμιο του Καΐρου, το 1952, όπου αναλαμβάνει τα ηνία της Φοιτητικής Ένωσης Παλαιστινίων.

Το 1958, και ενώ εργάζεται ως μηχανικός στο Κουβέιτ, θέτει τα θεμέλια της «Φατάχ». Το 1964 ιδρύεται η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Την 1η Γενάρη του 1965 ανακηρύσσεται επισήμως η ίδρυση της «Φατάχ», υπό την επωνυμία «Ασίφα – Καταιγίδα», και εξαπολύει τις πρώτες αντάρτικες επιθέσεις κατά του Ισραήλ.

Γιάσερ Αραφάτ
Ο Γιάσερ Αραφάτ

Το Μάρτη του 1968, η υποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων ενισχύει τη θέση του Αραφάτ, ο οποίος εντάσσει τη «Φατάχ» στην Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Ένα χρόνο αργότερα, το Φλεβάρη του 1969, ο Αραφάτ εκλέγεται Πρόεδρος της ΟΑΠ.

Στις 13 Νοέμβρη του 1974, ο Γιάσερ Αραφάτ , ως αναγνωρισμένος από τη διεθνή κοινότητα, πλέον, ηγέτης της ΟΑΠ και του παλαιστινιακού αγώνα, εμφανίζεται, για πρώτη φορά, ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

Το 1982, ο ισραηλινός στρατός εισβάλλει στο Λίβανο, διακηρύσσοντας ότι στοχεύει να εκδιώξει από εκεί τους Παλαιστίνιους μαχητές. Τα ισραηλινά στρατεύματα φτάνουν στη Βηρυτό και η ΟΑΠ απομακρύνει τους αντάρτες της. Ένα χρόνο αργότερα, ορισμένα στελέχη της «Φατάχ», μαζί με συριακά στρατεύματα που βρίσκονται στο Λίβανο, εξεγείρονται ενάντια στην ηγεσία της ΟΑΠ και του Αραφάτ, που μεταβαίνει στην Τυνησία.

Το 1987, ξεσπά η πρώτη εξέγερση – Ιντιφάντα των Παλαιστινίων, που ζουν στη Δυτική Όχθη και στη Λωρίδα της Γάζας. Ο Αραφάτ, εκπροσωπώντας την ΟΑΠ, τάσσεται στο πλευρό τους και επιτείνει το διπλωματικό του αγώνα για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Το Δεκέμβρη του 1988, μετά από έντονο διπλωματικό παρασκήνιο και ισχυρές αμερικανικές πιέσεις, διακηρύττει την ανεξαρτησία της Παλαιστίνης και με δημόσια δήλωσή του «απορρίπτει κάθε μορφή τρομοκρατίας» και δηλώνει ότι αποδέχεται το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ, προχωρώντας σε ένα αδιανόητο, μέχρι εκείνη τη στιγμή, βήμα για το σύνολο της παλαιστινιακής πολιτικής σκηνής.

Οι εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο και κυρίως στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, καθώς εντείνουν τις αμερικανικές πιέσεις προς την ΟΑΠ και τον ίδιο, και έτσι ο Γιάσερ Αραφάτ συμμετέχει στην πρώτη «ειρηνευτική σύνοδο» για τη Μέση Ανατολή, στη Μαδρίτη, το 1991.

Ο Γιάσερ Αραφάτ
Ο Γιάσερ Αραφάτ ως ηγέτης της PLO

Το Σεπτέμβρη του 1993, μετά από μήνες συνομιλιών στο Όσλο, υπογράφει στο Λευκό Οίκο μαζί με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Γιτζάκ Ράμπιν, την πρώτη ισραηλινο-παλαιστινιακή «ειρηνευτική» συμφωνία.

Το 1994, τον Ιούλη, επιστρέφει για πρώτη φορά στη Λωρίδα της Γάζας και θέτει τα θεμέλια της Παλαιστινιακής Αρχής, ενώ το Δεκέμβρη της ίδιας χρονιάς, τιμάται με το βραβείο Νόμπελ, για την ειρήνη, το οποίο μοιράζεται με τον Γιτζάκ Ράμπιν και τον τότε Ισραηλινό ΥΠΕΞ, Σιμόν Πέρες.

Το Γενάρη του 1996, ο Αραφάτ αναδεικνύεται, μετά από γενικές εκλογές, Πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής. Η τελμάτωση στην «ειρηνευτική διαδικασία» οδηγεί σε μια ακόμη «ενδιάμεση» συμφωνία, που υπογράφεται από τον Αραφάτ και τον νέο πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, στο Ουάι Πλαντέισον, των ΗΠΑ, τον Οκτώβρη του 1998.

Οι αλλεπάλληλες χρονοτριβές της «ενδιάμεσης» συμφωνίας και αναβολές εκ μέρους του Ισραήλ, φέρνουν, τον Ιούλη του 2000, τον Αραφάτ και τον Εχούντ Μπάρακ επί 9 μέρες στο Καμπ Ντέιβιντ των ΗΠΑ, όπου ο Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον ασκεί πιέσεις στον Γιάσερ Αραφάτ να αποδεχτεί μια τελική συμφωνία, που, όπως αποδεικνύουν πλέον τα στοιχεία, δεν προσέφερε τίποτε συγκεκριμένο στους Παλαιστινίους. Ο Αραφάτ αρνείται, οι συνομιλίες καταρρέουν.

Το Σεπτέμβρη του 2000 ξεσπά η δεύτερη παλαιστινιακή εξέγερση – Ιντιφάντα. Ο ισραηλινός στρατός σαρώνει τα παλαιστινιακά εδάφη με μεθοδικότητα και σχέδιο, κλιμακώνει τη βία και, ουσιαστικά, προχωρεί σταδιακά σε ανακατάληψη της Δυτικής Όχθης. Το 2002, ο Αριέλ Σαρόν, ως πρωθυπουργός, ανακηρύσσει τον Αραφάτ «εχθρό του Ισραήλ», παγώνει κάθε διαπραγμάτευση και ουσιαστικά τον περιορίζει στο αρχηγείο του στη Ραμάλα, αφού ισραηλινά μαχητικά καταστρέφουν όλα του τα ελικόπτερα.

2013

«Φεύγει» από τη ζωή η Αντιγόνη Βαλάκου, μία από τις σημαντικότερες πρωταγωνίστριες της ελληνικής δραματικής τέχνη. Παρουσία πότε τρυφερή, ευαίσθητη, διακριτική και πότε ανήσυχη, δυναμική, συγκλονιστική, η Αντιγόνη Βαλάκου διέγραψε μια σημαντική πορεία στο θέατρο, αλλά και τον κινηματογράφο.

Γεννήθηκε το 1930 στην Καβάλα και το 1946 ήρθε στην Αθήνα. Παράλληλα με τις δύο τελευταίες γυμνασιακές τάξεις, φοίτησε στο «Θεατρικό Σπουδαστήριο» του Βασίλη Ρώτα. Ταυτόχρονα, εμφανίζεται στη σκηνή με το θίασο του «Ρεαλιστικού Θεάτρου» του Αιμίλιου Βεάκη (1946) στο έργο «Νυφιάτικο τραγούδι» του Νότη Περγιάλη. Το 1949 – 1950 στο Θέατρο Τέχνης παίζε στον «Θάνατο του εμποράκου» του Αρθουρ Μίλερ. Συνεργάσθηκε στη συνέχεια με το θίασο της Κατερίνας και αργότερα με το θίασο Μανωλίδου – Αρώνη – Χατζίσκου (1951 – 1952) όπου και διακρίθηκε ως «ενζενί».

Αντιγόνη Βαλάκου
Η Αντιγόνη Βαλάκου

Τα επόμενα χρόνια, προσλήφθηκε από το Εθνικό Θέατρο στο οποίο και ερμήνευσε σημαντικούς ρόλους, στα έργα «Χειμωνιάτικο παραμύθι» του Σαίξπηρ (ως Περντίτα), στο «Δρόμο του ποταμού» του Μόργκαν, στο «Ανθρωπος του διαβόλου» του Μπέρναρντ Σο κ.ά. Το 1955, συνεργαζόμενη με το Θέατρο Εθνικού Κήπου, υποδύθηκε την Οφηλία στον «Αμλετ» του Σαίξπηρ. Το 1956 ο Κώστας Μουσούρης της δίνει την ευκαιρία να επικοινωνήσει με το πλατύ κοινό και να καθιερωθεί σαν πρωταγωνίστρια, ερμηνεύοντας την «Αννα Φρανκ». Η ερμηνεία της της χάρισε το έπαθλο «Μαρίκα Κοτοπούλη».

Τελευταίες πολύ σημαντικές ερμηνείες της στο θέατρο σε σκηνοθεσία όλες του Κοραή Δαμάτη ήταν «Φθινοπωρινή ιστορία», «Ευτυχισμένες μέρες», «Οι φάλαινες του Αυγούστου», «Η τρελή του Σαγιώ», «Ρόουζ», «Εσύ και τα σύννεφά σου». Το 2007 έπαιξε τη «Μάνα κουράγιο» σε σκηνοθεσία Τσιάνου και το 2008 στις «Φοίνισσες» σε σκηνοθεσία Ευαγγελάτου. Τελευταία της εμφάνιση στο θέατρο το 2011 στο έργο «Madame Flo» σε σκηνοθεσία Γ. Καραμίχου.

Εκτός όμως του θεάτρου, έλαβε μέρος και σε πολλές ελληνικές κινηματογραφικές ταινίες όπως «Οι ουρανοί είναι δικοί μας», «Ο δρόμος με τις ακακίες», «Γκόλφω», «Το αμαξάκι», «Της τύχης τα γραμμένα», «Κρυστάλω», «Χαμένα όνειρα», «Αθώα ή ένοχη», κ.ά.

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...