1204
Οι σταυροφόροι της Δ΄ Σταυροφορίας παραβιάζουν τα τείχη της Κωνσταντινούπολης και μπαίνουν στην πόλη, που αλώνουν πλήρως την επόμενη ημέρα.
1522
Πεθαίνει ο Φλωρεντινός ζωγράφος της ιταλικής Αναγέννησης Πιέρο ντι Κόζιμο (Piero di Cosimo), γνωστός επίσης και ως Πιέρο ντι Λορέντσο (Piero di Lorenzo).
Είναι διάσημος για τις μυθολογικές και αλληγορικές αναπαραστάσεις που ζωγράφισε στα έργα του.
1722
Γεννιέται στο Λιβόρνο ο Ιταλός συνθέτης και βιολιστής, μαθητής του Τζουζέπε Ταρτίνι, Πιέτρο Ναρντίνι (Pietro Nardini).
Εγκαταστάθηκε στη Γερμανία, όπου το 1762 έγινε μαέστρος στην ορχήστρα του παρεκκλησίου της αυλής της Στουτγκάρδης και το 1770 Kapellmeister στον Μέγα Δούκα της Τοσκάνης, στη Φλωρεντία.
Για τη μουσική του, ο εξαιρετικός βιολιστής Λέοπολντ Μότσαρτ -πατέρας του Βόλφγκανγκ Αμαντέους, έγραψε: «Η ομορφιά, η αγνότητα και η τονική ισορροπία, καθώς και η νοστιμιά του παιξίματός του, δεν μπορούν να ξεπεραστούν. Οι συνθέσεις του χαρακτηρίζονται από ζωντάνια, χάρη και γλυκύτητα αλλά δεν εκτελεί πολύ δύσκολα κομμάτια»
1796
Στη διάρκεια των πολέμων της Γαλλικής Επανάστασης, ξεκινά η μάχη του Μοντενότ (bataille de Montenotte) στην επαρχία της Σαβόνα της Ιταλίας, όπου ο Ναπολέοντας συγκρούεται με Αυστριακές δυνάμεις.
1817
Πεθαίνει ο Γάλλος αστρονόμος Σαρλ Μεσιέ (Charles Messier).
Ήταν ο πρώτος που συνέταξε τον (ομώνυμο) αστρονομικό κατάλογο ουράνιων σωμάτων του «βαθέως ουρανού» (δηλαδή όσων βρίσκονται έξω από το Ηλιακό Σύστημα, όπως νεφελώματα, γαλαξίες και αστρικά σμήνη).
1820
Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης αναγορεύεται αρχηγός της Φιλικής Εταιρίας.
Η Φιλική Εταιρία υπήρξε η σημαντικότερη από τις αντίστοιχες οργανώσεις με ταξικά-εθνικοαπελευθερωτικά χαρακτηριστικά που συγκροτήθηκαν εκείνη την περίοδο, τόσο από την άποψη της μαζικότητας, της μαχητικότητας, όσο και του ρόλου τον οποίο έπαιξε ενόψει της Επανάστασης του 1821.
Στον πυρήνα της βρέθηκε εξαρχής η ανερχόμενη νεαρή ελληνόφωνη αστική τάξη.
Πάνω από τα μισά της μέλη ήταν έμποροι, τραπεζίτες, εφοπλιστές, κοκ. Η οργάνωση, η δομή και οι αρχές λειτουργίες της Φιλικής άντλησαν από την αντίστοιχη ευρωπαϊκή εμπειρία, ιδιαίτερα της «καρμποναρίας» (μιας επαναστατικής συνωμοτικής οργάνωσης με εθνικοαπελευθερωτικό και αστικοδημοκρατικό πρόγραμμα που έδρασε στις αρχές του 19ου αιώνα στην Ιταλία).
1861
Με την επίθεση των Νοτίων στο Οχυρό Σάμτερ, στο λιμάνι του Τσάρλεστον της Βιρτζίνια ξεκινά ο Αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος (1861-1865).
Ο Αμερικανικός Εμφύλιος υπήρξε το αποτέλεσμα της σύγκρουσης μεταξύ του βιομηχανικού βορρά και των μεγάλων γαιοκτημόνων του νότου, που έφτασε έως το σημείο της πλήρους ρήξης με αφορμή το ζήτημα της κατάργησης της δουλείας.
Είναι πάντως χαρακτηριστικό πως, ανεξαρτήτως ποια πλευρά υποστήριζαν, οι καπιταλιστές των ΗΠΑ αποκόμισαν τεράστια κέρδη στη διάρκεια του πολέμου, συναλλασσόμενοι πολλάκις με τον «αντίπαλο».
Η περίοδος αυτή υπήρξε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για το κτύπημα του εργατικού κινήματος.
Το 1864 για παράδειγμα οι εργοδότες θέλησαν να επιβάλουν μείωση μισθών κατά 25%. Η προσπάθειά τους προκάλεσε απεργίες και τότε δε δίστασαν να επιβάλουν τη χρησιμοποίηση του στρατού εναντίον των απεργών εργατών.
Στρατιωτικά τμήματα ανακλήθηκαν από το μέτωπο και χτύπησαν τους εργάτες στη Νέα Υόρκη, το Τενεσί, την Πενσυλβάνια και το Μισούρι. Για τους Αμερικανούς κεφαλαιοκράτες δεν είχε καμία σημασία ποιος έπρεπε να πεθάνει για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους!
1871
Γεννιέται ο Ι. Μεταξάς, αντικομμουνιστής στρατιωτικός, πολιτευτής και κατοπινός δικτάτορας της Ελλάδας (1936-1941).
1872
Πεθαίνει ο συνθέτης και ιδρυτής της μουσικής Επτανησιακής Σχολής Νικόλαος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος, συνθέτης του Εθνικού Ύμνου της χώρας μας.
1919
Πραγματοποιείται η πρώτη κομμουνιστική σαββατιάτικη υπερωριακή εξόρμηση στο αμαξοστάσιο του σιδηροδρομικού σταθμού της γραμμής Μόσχα – Σορτιρόβοτσναγια.
Η ανταπόκριση στην προτροπή του κόμματος των Μπολσεβίκων για «δουλειά με επαναστατικό τρόπο», ήταν μεγάλη. Όσοι προλετάριοι δεν βρίσκονταν στα μέτωπα του εμφυλίου πολέμου, αλλά στα μετόπισθεν, ανταποκρίθηκαν στις τεράστιες ανάγκες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, προσφέροντας εθελοντική δουλειά για το ανέβασμα των ρυθμών της παραγωγικής διαδικασίας. Σε συνελεύσεις τους εργάτες – μέλη και οπαδοί του ΚΚ – αποφάσιζαν δουλειά τα Σάββατα, χωρίς πληρωμή για τη σωτηρία της επανάστασης και το τσάκισμα των αντεπαναστατών.
Η καθιέρωση των «Κομμουνιστικών Σαββάτων» αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο ξεκινά να οργανώνεται κοινωνικά η εργασία μέσα στο πλαίσιο των καινούριων σχέσεων παραγωγής, των σοσιαλιστικών. Ο Λένιν είχε τονίσει για τα «Κομμουνιστικά Σάββατα»: «Είναι η αρχή μιας ανατροπής πιο δύσκολης, πιο ουσιαστικής, πιο ριζικής, πιο αποφασιστικής από την ανατροπή της αστικής τάξης, γιατί αυτό σημαίνει νίκη ενάντια στην ίδια μας την αδράνεια, τη χαλαρότητα, το μικροαστικό εγωισμό, ενάντια στις συνήθειες εκείνες που κληρονόμησε στον εργάτη και τον αγρότη ο καταραμένος καπιταλισμός. Όταν η νίκη αυτή στερεωθεί, τότε και μόνο τότε θα δημιουργηθεί η νέα κοινωνική πειθαρχία, η σοσιαλιστική πειθαρχία…».
1927
Ο Τσαγκ Κάι Σεκ πραγματοποιεί πραξικόπημα στην Κίνα, με την υποστήριξη του βρετανικού και αμερικάνικου ιμπεριαλισμού.
Διασπά το Εθνικό Μέτωπο (στο οποίο μέχρι τότε μετείχε και το Κομμουνιστικό Κόμμα), αφοπλίζει τους εργάτες και διαλύει τις οργανώσεις τους, προβαίνοντας ταυτόχρονα σε ομαδικές εκτελέσεις κομμουνιστών.
Δεκάδες χιλιάδες ρίχνονται στις φυλακές. Στις 18 του Απρίλη σχηματίζει στο Νανκίν αστική κυβέρνηση.
1930
Γεννιέται στο Αγρίνιο από Σάμιους γονείς ο στιχουργός, ηθοποιός, σεναριογράφος και θεατρικός συγγραφέας Πυθαγόρας Παπασταματίου, γνωστός ως Πυθαγόρας.
Το 1940 γράφτηκε στο οκτατάξιο Γυμνάσιο αρρένων Αγρινίου, ενώ στην Κατοχή οι γονείς του μαζί με τις αδελφές του, για να αποφύγουν τη σύλληψη από τους Γερμανούς, κατέφυγαν στον Ορεινό Βάλτο. Ο Πυθαγόρας βρέθηκε φιλοξενούμενος σ’ ένα χωριό της καμένης από τους Γερμανούς Μακρυνείας, ενώ ο αδελφός του ήταν στο αντάρτικο. Το Μάρτιο του 1944, προσχώρησε στον ΕΛΑΣ, αγωνίστηκε έως την ημέρα που έφυγαν οι Γερμανοί και στη συνέχεια επέστρεψε και τελείωσε το Γυμνάσιο.
Στις μαθητικές του εργασίες υπέγραφε ως Πυθαγόρας και όταν κάποτε ο φιλόλογος Πάνος Παπαχρήστος τον ρώτησε γιατί δε γράφει και το επώνυμό του, απάντησε γελώντας: «Ένας είναι ο Πυθαγόρας, όλοι με ξέρουν, δε χρειάζεται το επώνυμο».
Το 1949 τελείωσε το Γυμνάσιο και φοίτησε στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών, με δάσκαλο τον Δημήτρη Ροντήρη. Αποφοίτησε με άριστα και εργάστηκε στο θέατρο, ενώ παράλληλα έγραφε στίχους και επιθεωρήσεις πίστας. Πρώτο του τραγούδι, και μεγάλη επιτυχία το 1954, ήταν το «Ξαναβλέπω το μικρό το αμαξάκι», σε μουσική του Νίκυ Γιάκοβλεφ, με ερμηνεύτρια την Μαίρη Λω.
Από το 1958 και μετά, ασχολήθηκε κυρίως με το γράψιμο και έγραψε τραγούδια, που έγιναν πολύ μεγάλες επιτυχίες, ανάμεσά τους τα: «Κάθε λιμάνι και καημός», «Τα ροζιασμένα χέρια», «Το αγριολούλουδο», «Γυρίζω απ’ τη νύχτα», «Ο Σταμούλης ο λοχίας», «Νύχτα στάσου», «O θάνατος του ποιητή», «Ένα μαυρομάνικο μαχαίρι», «Κάτω απ’ το πουκάμισό μου», «Οι αισθηματίες», «Και μας έλεγε το κύμα (Μακρόνησα)», «Νέα Ιωνία», «Σε πέντε ώρες ξημερώνει Κυριακή».
Το 1972, με την προοπτική της δημιουργίας ενός μεγάλου δίσκου, έδωσε στον φίλο του Απόστολο Καλδάρα το συγκλονιστικό κύκλο τραγουδιών «Μικρά Ασία».
Μετά το 1972, ο Πυθαγόρας ασχολήθηκε περισσότερο με τα θεατρικά. Εργάστηκε ως συγγραφέας επιθεωρήσεων για το μουσικό θέατρο με ιδιαίτερη επιτυχία. Το 1973 διατέλεσε έκτακτο μέλος, το 1974 πάρεδρος και το 1975 τακτικό μέλος της Εταιρείας Θεατρικών Συγγραφέων. Τη χρονιά αυτή κυκλοφόρησε και ο θρυλικός δίσκος «Υπάρχω» σε μουσική του Χρήστου Νικολόπουλου και ανεπανάληπτη ερμηνεία από τον Στέλιο Καζαντζίδη.
Πηγή: Ριζοσπάστης
1931
Στις δημοτικές εκλογές στην Ισπανία οι φιλομοναρχικές δυνάμεις ηττώνται κατά κράτος στις 45 από τις 49 περιφέρειες. Την ίδια μέρα σε όλες τις μεγάλες πόλεις διεξάγονται μαζικές λαϊκές διαδηλώσεις.
Οι διαδηλωτές απελευθερώνουν τους πολιτικούς κρατούμενους και καταλαμβάνουν πολλά κρατικά ιδρύματα.
Οι δήμοι της Σεβίλλης, της Βαλένθιας, της Σαραγόσας, της Βαρκελώνης, κ.α. πόλεων ανακηρύσσουν τη δημοκρατία. Μετά από δύο μέρες ο βασιλιάς της Ισπανίας Αλφόνσος ο Γ’ εγκαταλείπει τη χώρα και καταφεύγει στη Γαλλία. Η Ισπανία ανακηρύσσεται αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία.
1933
Γεννιέται στη Βαρκελώνη η Ισπανίδα υψίφωνος Μονσεράτ Καμπαγιέ (María de Montserrat Viviana Concepción Caballé i Folch), μια από τις μεγαλύτερες ντίβες της όπερας του 20ού αιώνα.
Αποφοίτησε από το Ωδείο της Βαρκελώνης το 1954. Το επαγγελματικό ντεμπούτο της έγινε το 1956 στη Βασιλεία με την όπερα «Μποέμ» του Τζιάκομο Πουτσίνι.
Από τότε ακολουθεί μια μεγάλη πορεία στο χώρο της μουσικής. Εμφανίζεται στα μεγαλύτερα θέατρα και όπερες του κόσμου, πραγματοποιεί σπουδαίες συνεργασίες, εκδίδει δίσκους κ.ά. Στην Ελλάδα εμφανίζεται για τελευταία φορά στο Ηρώδειο το 2012.
Σίγουρα, μια ξεχωριστή στιγμή στην καριέρα της ήταν το ντουέτο της με τον Φρέντι Μέρκιουρι «Barcelona» το 1987. Το τραγούδι που ήταν εμπνευσμένο από την πατρίδα της Καμπαγιέ, χρησιμοποιήθηκε αργότερα και ως ένα από τα δύο επίσημα τραγούδια των Ολυμπιακών Αγώνων του 1992.
1937
Ο Φρανκ Γουίτλ (Frank Whittle) δοκιμάζει στην Αγγλία τον πρώτο κινητήρα αεριώθησης που σχεδιάστηκε για να χρησιμοποιηθεί σε αεροσκάφος.
1938
Πεθαίνει ο Ρώσος βαθύφωνος Φιοντόρ Σαλιάπιν.
1940
Γεννιέται ο Αμερικανός τζαζίστας Χέρμπι Χάνκοκ (Herbie Hancock).
1941
Γεννιέται ο κορυφαίος Άγγλος ποδοσφαιριστής Μπόμπι Μουρ (Robert Frederick Chelsea “Bobby” Moore).
1942
Οι δημόσιοι υπάλληλοι κηρύσσουν απεργία που κρατά έως τις 21 του Απρίλη.
Στην απεργία αυτή πήραν μέρος πάνω από 50.000 εργαζόμενοι στο δημόσιο.
Είναι ο πρώτος μεγάλος απεργιακός αγώνας της Κατοχής (και πρώτη δημοσιοϋπαλληλική απεργία σε όλη την κατεχόμενη Ευρώπη).
Τα έκτακτα μέτρα της επιστράτευσης, οι συλλήψεις και οι απειλές δεν πτόησαν την αποφασιστικότητα των απεργών, οι οποίοι πέτυχαν τελικά μικρή αύξηση στους μισθούς τους.
Ο Χ. Φλωράκης, ένα από τα βασικά στελέχη τότε των «τριατατικών» (ΤΤΤ εργαζομένων σε τηλεφωνία, τηλεγραφία και ταχυδρομείο), εκ των ισχυρότερων ταξικών συνδικάτων του Μεσοπολέμου, έγραφε: «Ήταν απόγευμα γύρω στις 4 η ώρα, όταν λιποθύμησε από την πείνα ένας διανομέας στη μεγάλη σάλα του Κεντρικού. Γύρω από το λιπόθυμο συγκεντρώθηκε πλήθος κόσμου, όπως και όλοι οι υπάλληλοι. Ήταν όλοι τους αγανακτισμένοι, αναστατωμένοι και στο στόμα τους προφέρονταν συνεχώς η λέξη απεργία — με απόφαση και οργή. Το ίδιο εκείνο βράδυ, αφού γίνανε και οι σχετικές συνεννοήσεις με την επαρχία αποφασίστηκε να κατεβούμε σε Παντριατατική απεργία. Οι καιροί ήταν ώριμοι. Γι’ αυτό και από την πρώτη μέρα η απεργία μας σημείωσε καταπληκτική επιτυχία, παρά το γεγονός ότι οι τριατατικοί ήμασταν επιστρατευμένοι από τους Γερμανούς και κάθε απεργιακή κίνηση πρόβλεπε την ποινή του θανάτου. Όμως η απεργία μας παρουσιάστηκε τόσο καθολική, που οι κατακτητές δεν τολμήσανε να προβούνε σε εκτελέσεις, αλλά μονάχα στη σύλληψη καμιά τριανταριά συναδέλφων τριατατικών, που τους κλείσανε στο Σταθμό Λαρίσης. Στο μεταξύ οργανωθήκανε ομάδες επαγρύπνησης και συμπαράστασης και η απεργία τράβηξε τον δρόμο της μπροστά. Την πρώτη προκήρυξη, θυμάμαι, και μέχρι να οργανωθεί ο παράνομος μηχανισμός των τριατατικών, τη δακτυλογραφήσαμε στο σπίτι ενός γιατρού μικροβιολόγου στην οδό Βερανζέρου, που διέθετε κάποια γραφομηχανή…».Καθοδηγητικός νους και ψυχή της μεγάλης αυτής κινητοποίησης του δημοσιοϋπαλληλικού κόσμου υπήρξε ο Κώστας Νικολακόπουλος, Γραμματέας της Κεντρικής Πανυπαλληλικής Επιτροπής στην περίοδο της κατοχής, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΑΜ και στέλεχος της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας του ΚΚΕ.
1945
Πεθαίνει ο Φράνκλιν Ντελάνο Ρούσβελτ, 32ος πρόεδρος των ΗΠΑ (ο μοναδικός που εξελέγη τέσσερις φορές στο αξίωμα αυτό). Τον διαδέχεται ο αντιπρόεδρος Χάρυ Τρούμαν.
1946
Στη Θεσσαλονίκη σε Αχτίφ στελεχών της ΚΟΘ του ΚΚΕ μιλά ο Νίκος Ζαχαριάδης με θέμα «Η κατάσταση στην Ν.Α. Ευρώπη και η θέση της Ελλάδας».
Κλείνοντας την ομιλία του τόνισε: «Τα γεγονότα που έγιναν
στο Λιτόχωρο είναι γνωστά. Πριν τα γεγονότα, μέσα σε 10-15 μέρες είχαν
δολοφονηθεί στην περιοχή αυτή 4 δημοκρατικοί πολίτες και είχαν καταβασανισθεί
δεκάδες. Φυσικά ο κόσμος πήρε τα βουνά και επειδή πολλές φορές πήρε τα βουνά
δίχως όπλα και δίχως αποτέλεσμα αυτή τη φορά πήρε και όπλα για να αμυνθεί. Και
αμύνθηκε.
Τα γεγονότα που έγιναν στο Λιτόχωρο είναι ένα μήνυμα για το μοναρχοφασισμό και
τους Άγγλους. Όπου η δολοφονική δράση οργιάζει ασύδοτα, όπου κρατικά όργανα
είτε πουλημένοι μπράβοι εκτελούν, οι χωριάτες παίρνουν τα βουνά και τότε οι
δολοφόνοι χαλάν τον κόσμο για εαμοβουλγαρικές συμμορίες και αρχίζουν
εκκαθαριστικές επιχειρήσεις…
Η Κατάσταση αυτή σήμερα γενικεύεται σε όλη τη Μακεδονία. Ύστερα κάνουν πως
απορούν γιατί ο Μπαρούτας που του ρήμαξαν το σπίτι πήρε τα βουνά και παλεύει με
το ντουφέκι στο χέρι. Θα’ ναι απόλυτα μέσα στη λογική της πολιτικής που Άγγλοι
και μοναρχοφασίστες εφαρμόζουν και δεν θα πρέπει να απορεί κανένας αν αύριο
εμφανισθεί και δεύτερος Μπαρούτας και μεθαύριο γίνουν δεκάδες και εκατοντάδες.
Θα’ ρθει η στιγμή που ο λαός θ’ αποφασίσει να μην τον σφάζουν πια σαν κότες και
τότε θα πάρει κι αυτός τ’ άρματα. Αν δεν αλλάξει ριζικά η πολιτική των Άγγλων
και των τσιρακιών τους θα φθάσουμε μοιραία αυτού».
1949
Στον Πύργο Στράτσανης και στο ύψωμα 1700 συντρίβεται από τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας η μεγαλύτερη σε ένταση και έκταση επιθετική προσπάθεια του κυβερνητικού στρατού.
Τα τμήματα του ΔΣΕ με αντεπιθέσεις τον καταδίωξαν ως τις βάσεις του, προκαλώντας του μεγάλες απώλειες.
1949
Αρχίζει στο Κακουργιοδικείο Θεσσαλονίκης η δίκη του δημοσιογράφου Γρηγόρη Στακτόπουλου, κατηγορούμενου για τη δολοφονία του Αμερικανού δημοσιογράφου Τζορτζ Πολκ.
Ο Τζ. Πολκ υπήρξε ανταποκριτής του ραδιοφωνικού δικτύου CBS στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Δολοφονήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 8/5/1948, σύμφωνα με τις τρεις «καταθέσεις» του Γρ. Στακτόπουλου, ο οποίος κατηγορήθηκε ως συνένοχος στη δολοφονία και καταδικάστηκε σε ισόβια δεσμά (αποφυλακίστηκε μετά από 12 χρόνια), μετά από σκηνοθετημένη δίκη.
Το πτώμα του Πολκ είχε βρεθεί στο Θερμαϊκό Κόλπο, κοντά στον Λευκό Πύργο, στις 16/5/1948. Σύμφωνα με τις «καταθέσεις» του Στακτόπουλου στις ανακρίσεις, που διηύθυναν ο ταγματάρχης Χωροφυλακής Ν. Μουσχουντής στη Θεσσαλονίκη και ο διευθυντής της Αστυνομίας στο υπουργείο Εσωτερικών Ι. Πανόπουλος, στην Αθήνα, τον Πολκ δολοφόνησαν ο Αδάμ Μουζενίδης και ο Βαγγέλης Βασβανάς, μέλη της ΚΕ του ΚΚΕ.
Επρόκειτο για προβοκάτσια, όπως αποδείχθηκε πολύ αργότερα. Ο Αδάμ Μουζενίδης είχε σκοτωθεί στο βουνό αρκετές μέρες προτού έρθει στην Ελλάδα ο Πολκ, γεγονός που δεν γνώριζαν οι σκευωροί, όταν σκάρωναν τη προβοκάτσια. Ούτε φυσικά ο Βασβανάς και ο Στακτόπουλος είχαν κάποια σχέση με το έγκλημα.
Ο δικαστικός και αστυνομικός ισχυρισμός για το γεγονός ήταν ότι ο Πολκ επιχείρησε να πάει στο βουνό για να πάρει συνέντευξη από τον Μάρκο Βαφειάδη και δολοφονήθηκε σε μια βάρκα που θα τον μετέφερε από τη Θεσσαλονίκη σε κάποιο σημείο, στο δρόμο προς τον προορισμό του.
Η δολοφονία αξιοποιήθηκε για να συκοφαντηθεί το ΚΚΕ, ωστόσο τα πραγματικά της αίτια παραμένουν άγνωστα. Αξίζει να σημειωθεί πως ο αρχηγός της αντικατασκοπίας των ΗΠΑ και ιδρυτής της CIA, στρατηγός Ουίλιαμ Ντόνοβαν, ήρθε στη Θεσσαλονίκη και παρακολούθησε ανελλιπώς τη δίκη.
Ο «φάκελος Πολκ» έχει εξαφανιστεί, ενώ ο Άρειος Πάγος έχει επανειλημμένα απορρίψει αιτήσεις τόσο για αναψηλάφηση της δίκης όσο και για την αθώωση και με δικαστική απόφαση του Γρηγόρη Στακτόπουλου, έστω και μετά τον θάνατό του.
Δες και 1948
1955
Το εμβόλιο της πολιομυελίτιδας, που αναπτύχθηκε από τον Τζόνας Σολκ, χαρακτηρίζεται ασφαλές και αποτελεσματικό.
1961
Ο Σοβιετικός κοσμοναύτης Γιούρι Γκαγκάριν γίνεται ο πρώτος άνθρωπος που ταξιδεύει στο διάστημα και εκτελεί την πρώτη επανδρωμένη τροχιακή πτήση. Το σοβιετικό διαστημόπλοιο «Βοστόκ 1» πραγματοποιεί θριαμβευτικά μια πλήρη τροχιά γύρω από τη Γη (1 ώρα και 48 λεπτά).
Στις 12 Απρίλη του 1961 ο άνθρωπος ξέφευγε για πρώτη φορά από την έλξη του πλανήτη του και μόλις τέσσερα χρόνια μετά τους «Σπούτνικ», τις μηχανές του, έβγαινε τώρα ο ίδιος στο Διάστημα. Μέσα στο διαστημόπλοιο «Βοστόκ 1», ο υποσμηναγός της πολεμικής αεροπορίας της ΕΣΣΔ, Γιούρι Αλεξέγιεβιτς Γκαγκάριν έκανε μια περιστροφή γύρω από τη Γη σε ύψος 302 χιλιομέτρων, ταξιδεύοντας για 108 λεπτά με ταχύτητα περίπου 30.000 χιλιομέτρων την ώρα. Ηταν ο πρώτος που είδε με τα μάτια του πόσο όμορφος αλλά και εύθραυστος είναι ο πλανήτης μας, αυτή η υδάτινη σφαίρα που μοιάζει να αιωρείται από το πουθενά μέσα στην άβυσσο.
Ο Γκαγκάριν, ο ήρωας των παιδικών χρόνων πολλών από μας, έγινε αμέσως σύμβολο. Εγραψε το όνομά του και το όνομα της σοσιαλιστικής του πατρίδας μια για πάντα στ’ αστέρια. Πολλοί ακολούθησαν, εξίσου σπουδαίοι και ηρωικοί, αλλά όπως συμβαίνει συνήθως, όλοι θυμούνται εκείνον που άνοιξε το δρόμο, εκείνον που πήγε εκεί που κανείς δεν είχε πάει μέχρι τότε. Ο Γκαγκάριν δεν ήταν απλώς ο τυχερός πρώτος. Ηταν άξιος γι’ αυτή την πρωτιά από την αρχή ως το τέλος. Ζυμωμένος και εμπνευσμένος από τον αγώνα της σοβιετικής εξουσίας να μεταμορφώσει την καθυστερημένη καπιταλιστική πατρίδα του σε μια σύγχρονη και ισχυρή χώρα, χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, αξιοποίησε με τον καλύτερο τρόπο τα μέσα που του έδωσε για να πετάξει ψηλά, ψηλότερα από κάθε άλλον και να γυρίσει πίσω προσφέροντας σε ολόκληρη την ανθρωπότητα σημαντικές γνώσεις.
Ο Γκαγκάριν γεννήθηκε στις 9 Μάρτη 1934 στο Κλούσινο, ένα χωριό 160 χιλιόμετρα δυτικά της Μόσχας. Ο πατέρας του ήταν εργάτης και η μητέρα του αγρότισσα και δούλευαν μαζί σε ένα κολχόζ. Ηταν το τρίτο από τα παιδιά της οικογένειας. Κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, οι ναζί κατάσχεσαν το σπίτι τους και πήραν τις δύο αδερφές του. Ο Γιούρι βοήθησε τους γονείς του να σκάψουν ένα όρυγμα όπου έζησαν μέχρι το τέλος του πολέμου.
Ενα περιστατικό σημάδεψε τη ζωή του Γκαγκάριν κατά την περίοδο αυτή. Είδε ένα σοβιετικό μαχητικό αεροπλάνο «Γιακ» να κάνει αναγκαστική προσγείωση σε ένα χωράφι κοντά στο σπίτι του. Γυρνούσε από μάχη και τα φτερά του ήταν διάτρητα από τα βλήματα των αντιαεροπορικών. Οταν οι πιλότοι πρόβαλαν με το στήθος τους σκεπασμένο με μετάλλια, ο Γιούρι εντυπωσιάστηκε: «Καταλάβαμε αμέσως το τίμημα που πρέπει να πληρώσει κανείς γι’ αυτές τις πολεμικές διακρίσεις. Ολα τα αγόρια θέλαμε να γίνουμε γενναίοι και όμορφοι πιλότοι. Βιώσαμε παράξενα συναισθήματα με αυτό το περιστατικό, τέτοια που δεν είχαμε ξανανιώσει».
Μετά το εξατάξιο γυμνάσιο, όπου ο Γιούρι διακρίθηκε στα μαθηματικά και τη φυσική, πήγε σε τεχνική σχολή και δούλεψε σε χυτήριο. Ενάμιση χρόνο μετά μπήκε στο τεχνικό πανεπιστήμιο του Σάρατοφ. Στον τέταρτο χρόνο, του δόθηκε η ευκαιρία να γίνει πιλότος. Πέταξε μόνος του για πρώτη φορά το 1955. Ο εκπαιδευτής του, Ντ. Μαρτιάνοφ, διαπιστώνοντας τις ικανότητές του πρόβλεψε ότι «θα γίνει ένας θαυμάσιος πιλότος». Τόσο τον είχε συναρπάσει η πτήση, που ο Γκαγκάριν πέρασε ένα καλοκαίρι μέσα σε μια σκηνή δίπλα στο αεροδρόμιο.
Με συμβουλή του Μαρτιάνοφ, ο Γκαγκάριν κατατάσσεται στη Σοβιετική Πολεμική Αεροπορία και πηγαίνει στη σχολή του Σώματος στο Ορενμπουργκ. Εκεί μαθαίνει να πετάει αεροπλάνα «Μιγκ», αλλά γνωρίζει και την αγαπημένη σύντροφο της ζωής του, τη Βαλεντίνα (Βάλια) Γκοριάτσεβα, που σπούδαζε νοσοκόμα στην ίδια πόλη.
Από τη στιγμή που έμαθε για τους «Σπούτνικ», ο Γκαγκάριν έβαλε στόχο να συμμετάσχει στο διαστημικό πρόγραμμα της Σοβιετικής Ενωσης και άρχισε να βάζει στο χαρτί τις ιδέες του για διαστημόπλοια, ιδέες που βασίζονταν στη μελέτη του μεγάλου της αστροναυτικής Κονσταντίν Τσιολκόφσκι, έργα του οποίου είχε διαβάσει ακόμα όταν βρισκόταν στην τεχνική σχολή.
Το Νοέμβρη του 1957, σε ηλικία 23 ετών, ο Γκαγκάριν αποφοιτά σαν αριστούχος από το Ορενμπουργκ και αποκτά το βαθμό του υποσμηναγού. Τη μέρα εκείνη παντρεύεται την αγαπημένη του Βάλια. Ο μετέπειτα επικεφαλής της ομάδας κοσμοναυτών Καρπόφ λέει: «Ο Γιούρι ήταν ήρεμος, σίγουρος, χαρούμενος και αισιόδοξος. Η Βάλια ήταν θαυμάσια. Εδειξε εξαιρετικό αυτοέλεγχο και κουράγιο βοηθώντας τον Γιούρι να προετοιμαστεί για την αναχώρησή του, σαν μια πραγματική σύζυγος κοσμοναύτη».
Η πρώτη του τοποθέτηση σαν πιλότος μαχητικού ήταν σε μια βάση στην Αρκτική. Ενόσω βρισκόταν εκεί, το 1959, η ΕΣΣΔ εκτόξευε το μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο «Λούνα-3», που φωτογράφισε για πρώτη φορά την αθέατη από τη Γη πλευρά της Σελήνης. Ο Γκαγκάριν κατάλαβε ότι η επανδρωμένη πτήση δεν ήταν μακριά. Υπέβαλε τα χαρτιά του για να ενταχθεί στο πρόγραμμα εκπαίδευσης κοσμοναυτών και μόλις η αίτησή του έγινε δεκτή, μετακόμισε μαζί με τη γυναίκα του Βάλια και τη μικρή κορούλα του Λένοτσκα στην Πόλη των Αστρων, που κατασκευάστηκε κοντά στη Μόσχα ειδικά για τους κοσμοναύτες.
Ο Γκαγκάριν υποβλήθηκε σε εξαιρετικά δύσκολη εκπαίδευση σωματική αλλά και ψυχολογική. Υπέμεινε μακρές περιόδους απομόνωσης μέσα σε περιορισμένο χώρο, πειράματα έλλειψης βαρύτητας, αντοχής σε υψηλές θερμοκρασίες και δοκιμαστικές πτήσεις υπό ψυχολογική πίεση. Σε μια δοκιμή, έπρεπε να λύνει διαφορικές εξισώσεις, ενώ από τα μεγάφωνα ακούγονταν διάφορες «λύσεις». Ηταν ήρεμος και αποφασισμένος, είχε πάντα ευχάριστη διάθεση και πάντοτε ήταν στην κορυφή. Οι άλλοι υποψήφιοι κοσμοναύτες έλεγαν γι’ αυτόν: «καλός σύντροφος, δεν αποκαρδιώνεται ποτέ, άνθρωπος αρχών, τολμηρός και ακλόνητος, μετριόφρων και απλός, αποφασιστικός, ένας ηγέτης».
Παρά την έντονη εκπαίδευση, ο Γκαγκάριν σκεφτόταν πάντοτε την οικογένειά του. Κατά τη διάρκεια μιας δοκιμαστικής πτήσης ενώ πειραματιζόταν με μια χρυσαφί σφαίρα σχολίασε: «Να ‘μαι τώρα, μεγάλος άνθρωπος και υποψήφιος κοσμοναύτης, παίζω με μια χρυσαφί σφαίρα και κρατώ ένα μικρό φλασκί νερό για να πίνω. Αχ να ήταν εδώ το μικρό μου κορίτσι να δει τον μπαμπά της να παίζει μ’ αυτά τα παιχνίδια».
Όταν έμαθε ότι επιλέχτηκε να είναι ο πρώτος άνθρωπος που θα αποπειραθεί το επικίνδυνο ταξίδι στο Διάστημα, συζήτησε το γεγονός με τη Βάλια όλη τη νύχτα. «Γιατί εσύ;», τον ρώτησε η γυναίκα του, αλλά το πρωί του είπε: «Αν νιώθεις σίγουρος για τον εαυτό σου πήγαινε. Ολα θα είναι εντάξει εδώ». Η δεύτερη κόρη του Γκαγκάριν γεννήθηκε στις αρχές του 1961, λίγο πριν την πτήση του. Την ονόμασαν Γκαλότσκα, που σημαίνει «πνοή της άνοιξης».
«Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας της εκτόξευσης, όταν όλοι είχαν άγχος και ανησυχία, μόνο αυτός έμοιαζε να είναι ήρεμος. Κι όχι μόνο: εμψύχωνε τους άλλους και ακτινοβολούσε σαν ήλιος», λέει για τον Γκαγκάριν ο αρχισχεδιαστής Κορολιόφ, επικεφαλής του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος την εποχή εκείνη. Μετά την πτήση ο Κορολιόφ θα πρόσθετε: «Καλός πιλότος είναι εκείνος που σε ένα λεπτό πτήσης μπορεί να κάνει τόσες παρατηρήσεις και να βγάλει τόσα συμπεράσματα, που θα κάνει ένα ολόκληρο ινστιτούτο να τα αναλύει επί ένα χρόνο. Αυτό που μας ικανοποίησε ιδιαίτερα ήταν ότι ο Γκαγκάριν σε αυτά τα 108 λεπτά μπόρεσε να δει τόσα πολλά και να εμπλουτίσει την επιστήμη με πολύτιμες πληροφορίες και συμπεράσματα».
Η υποδοχή του Γκαγκάριν ήταν πραγματικά υποδοχή ήρωα, όχι μόνο στην πατρίδα του, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο όπου περιόδευσε σαν πρέσβης καλής θέλησης. Εγινε βουλευτής του Ανώτατου Σοβιέτ και ορίστηκε Διοικητής του Αγήματος Κοσμοναυτών.
Καθώς τα χρόνια περνούσαν ο Γκαγκάριν άρχισε να νιώθει την ανάγκη να ξαναπετάξει. Το 1967 άρχισε να εκπαιδεύεται για την πρώτη πτήση με διαστημόπλοιο «Σογιούζ».
Στις 27 Μάρτη του 1968, σε ηλικία 34 ετών, ο Γιούρι Γκαγκάριν σκοτώνεται, όταν συντρίβεται το αεριωθούμενο που δοκίμαζε.
Το θάνατό του πένθησαν άνθρωποι σε όλον τον κόσμο.
Οι στάχτες του θάφτηκαν μαζί με τις στάχτες των άλλων ηρώων της Σοβιετικής Ενωσης στο τείχος του Κρεμλίνου.
Προς τιμήν της μεγάλης συνεισφοράς του στην εξερεύνηση του Διαστήματος δόθηκε το όνομά του σε έναν κρατήρα στο φεγγάρι.
Πηγή: Ριζοσπάστης
1963
Πεθαίνει ο Αμερικανός συνθέτης και πιανίστας της τζαζ Χέρμπι Νίκολς (Herbert Horatio Nichols.
Παρέμεινε σχεδόν σε όλη του τη ζωή στην αφάνεια, χωρίς να ασκήσει μεγάλη επίδραση στη τζαζ, όπως για παράδειγμα ο Thelonious Monk ή ο Bud Powell, ωστόσο σήμερα το έργο του αναγνωρίζεται περισσότερο, ειδικότερα για τη φαντασία και τον εκλεπτισμό του.
1971
Πεθαίνει ο Σοβιετικός φυσικός Ιγκόρ Γιεβγκένιεβιτς Ταμ.
Τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 1958 (από κοινού με τους Πάβελ Τσερενκόφ και Ίλια Φρανκ), για την ανακάλυψη και την ερμηνεία της ακτινοβολίας Τσερενκόφ (1934), γνωστής και ως «φαινόμενο Τσερενκόφ-Βαβίλοφ».
Μεταξύ άλλων τιμήθηκε με το Παράσημο του Ήρωα της Σοσιαλιστικής Εργασίας (1954), το Βραβείο Στάλιν (1954), το Χρυσό Μετάλλιο Λομονόσοφ (1967) κ.ά.
Προς τιμήν του δόθηκε το όνομά του -μεταξύ άλλων- στον τύπο Φρανκ-Ταμ, στην «προσέγγιση Tamm-Dancoff» και στον κρατήρας Tamm στην αόρατη από τη Γη πλευρά της Σελήνης.
1974
Πεθαίνει ο εξέχων γλύπτης και καλλιτέχνης της Σοβιετικής Ένωσης Γιεβγκένι Βικτόροβιτς Βουτσέτιτς, γνωστός για τα ηρωικά, συχνά αλληγορικού ύφους, μνημεία του.
Από τα γνωστότερα έργα του είναι το Σοβιετικό Πολεμικό Μνημείο (Sowjetische Ehrenmal) στο Πάρκο Τρεπτόβερ στο Βερολίνο (1946-1949), ο Στρατιώτης (ύψους 13μ με σπαθί κρατώντας ένα παιδί και στεκόμενος σε μία σπασμένη Σβάστικα), Let Us Beat Swords into Plowshares στον κήπο του ΟΗΕ (1957), το “Φελίξ Ντζερζίνσκι” (1958), κοινώς γνωστό ως “Σιδερένιος Φελίξ”, παλιότερα στην Μόσχα στην Πλατεία Λουμπιάνκα και φυσικά το μνημειώδες “Η Μητέρα Πατρίδα Καλεί!” στον Λόφο Μαμάγιεφ (1963-1967).
Μεταξύ άλλων τιμήθηκε με το μετάλλιο του Ήρωα της Σοσιαλιστικής Εργασίας (1967), του Καλλιτέχνη του Λαού της ΕΣΣΔ (1959).
Ως εξέχων εκπρόσωπος του σοσιαλιστικού ρεαλισμού τιμήθηκε με το Βραβείο Λένιν το 1970, το Βραβείο Στάλιν (1946,1947,1948,1949,1950), το Παράσημο Λένιν (δις) και το Παράσημο του Πατριωτικού Πολέμου.
1974
Μέλη της οργάνωσης Τουπαμάρος (MLN-Εθνικό Απελευθερωτικό Κίνημα) απάγουν τον Αλφρεντ Λον, σταθμάρχη της CIA στην Αργεντινή. Σε ανακοίνωσή τους αναφέρεται ότι ο Λον κρατείται σε «λαϊκή φυλακή» και ανακρίνεται για τη δράση της CIA στο Βιετνάμ, στον Αγιο Δομίνικο, στη Βραζιλία και στην Κολομβία.
1975
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέραλντ Φορντ, εισηγείται τη χορήγηση οικονομικής βοήθειας στην Ελλάδα με όρους τόσο προκλητικούς, όπως, π.χ., την αλλαγή της πολιτικής στο Κυπριακό, που υποχρεώνουν ακόμη και τον πρωθυπουργό Κ. Καραμανλή να απορρίψει την υπό όρους βοήθεια με έντονη δήλωσή του.
1981
Πρώτη εκτόξευση του Διαστημικού Λεωφορείου «Κολούμπια» στο διάστημα.
2018
Πτώση μιράζ 2000-5, 9 μίλια δίπλα από την Σκύρο – σκοτώνεται ο πιλότος του Γιώργος Μπαλταδώρος
