Σαν σήμερα 13 Μαρτίου – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 13/3

1781

Ο Ουίλιαμ Χέρσελ ανακαλύπτει τον πλανήτη Ουρανό.

Επιστήμες - Αστρονομία - Ουίλιαμ Χέρσελ
Ο Ουίλιαμ Χέρσελ

1872

Γεννιέται ο λογοτέχνης, ποιητής και μεταφραστής Κωνσταντίνος Θεοτόκης.

Πολιτισμός - Λογοτεχνία - Ποίηση - Κωνσταντίνος Θεοτόκης
Ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης

Πέρα από το έργο του, ήταν και ο ιδρυτής μιας σοσιαλιστικής κίνησης στην Κέρκυρα, το 1911.

Ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης πρωτοπαρουσιάστηκε στα ελληνικά γράμματα το 1898, μέσα από τις στήλες του περιοδικού «Τέχνη», του Κ. Χατζόπουλου. Στη συνέχεια, δημοσίευσε διηγήματα στο «Διόνυσο» και στο «Νουμά», που είναι εμπνευσμένα από τη ζωή στην Κέρκυρα και από διάφορα ιστορικά γεγονότα.

Γενικότερα, η Κέρκυρα, τόπος γέννησης του ποιητή, είναι σχεδόν πάντα το φόντο στα έργα του.

Ο Κ. Θεοτόκης δημοσιεύει το 1912, στο «Νουμά», το πρώτο του μεγάλο διήγημα, «Η τιμή της αγάπης». Είναι το διήγημα όπου φαίνονται αρκετά ξεκάθαρα οι σοσιαλιστικές αντιλήψεις του συγγραφέα.

Πολιτισμός - Λογοτεχνία - Ποίηση - Κωνσταντίνος Θεοτόκης
Σκίτσο του Κωνσταντίνου Θεοτόκη

Το μοναδικό μυθιστόρημα που πρόλαβε να γράψει είναι «Οι σκλάβοι στα δεσμά τους». Πρωτοκυκλοφόρησε το 1922 και γράφτηκε κάτω από την άμεση επίδραση της Οχτωβριανής Επανάστασης. Με την κυκλοφορία του προκάλεσε πολλές αντιδράσεις, στην «καλή» κοινωνία της Κέρκυρας, που πίσω από τους ήρωες του Θεοτόκη φανερώνονταν γεγονότα και λεπτομέρειες από τη ζωή τους. Παράλληλα, δέχεται τα πυρά της αστικής κριτικής, που υποστηρίζει ότι είναι το πιο αδύνατο και σχηματικό έργο του, που «έπαψε να είναι αντικειμενικός»…

1881

Σκοτώνεται σε βομβιστική επίθεση κοντά στο παλάτι του ο Αλέξανδρος Β΄ της Ρωσίας.

1898

Πραγματοποιείται παράνομα στο Μινσκ το πρώτο Συνέδριο του Ρωσικού Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος (13-15/3/1898).

1900

Γεννιέται ο Γιώργος Σεφέρης (Γιώργος Σεφεριάδης), τιμημένος με Νόμπελ ποιητής. Το πραγματικό του όνομα ήταν Σεφεριάδης και γεννήθηκε στη Σμύρνη της Μικράς Ασίας το 1900.

Γιώργος Σεφέρης
Ο Γιώργος Σεφέρης

Ήταν γιος του διακεκριμένου καθηγητή του Διεθνούς Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών Στέλιου Σεφεριάδη. Ο Γιώργος Σεφέρης σπούδασε Νομικά και Πολιτικές Επιστήμες στο Παρίσι και σταδιοδρόμησε στο διπλωματικό κλάδο, όπου υπηρέτησε σε διάφορες χώρες και, τέλος, ως πρεσβευτής στο Λονδίνο. Ο ποιητής μεγάλωσε μέσα σε προοδευτικό δημοκρατικό περιβάλλον. Ήταν ο πρώτος Έλληνας που πήρε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1963.

Το 1969, μετά από δύο χρόνια σιωπής για την επιβολή της δικτατορίας στη χώρα, ο Γ. Σεφέρης τάραξε τη χούντα με τη γνωστή του δήλωση, η οποία μεταδόθηκε ραδιοφωνικά σε όλο τον κόσμο.

Η κηδεία του, στις 22 Σεπτέμβρη του 1971, πήρε χαρακτήρα αντιδικτατορικής εκδήλωσης με ένα πλήθος Ελλήνων να τον αποχαιρετά, διεκδικώντας Ελευθερία και Δικαιοσύνη.

1906

Πεθαίνει η Αμερικανίδα φεμινίστρια Σούζαν Άντονι.

Γυναικείο κίνημα - Φεμινισμός - Σούζαν Άντονι
H Σούζαν Άντονι

1913

Γεννιέται ο ηθοποιός Λάμπρος Κωνσταντάρας.

Πολιτισμός - Κινηματογράφος - Θέατρο - Λάμπρος Κωνσταντάρας
Ο Λάμπρος Κωνσταντάρας

Έπαιξε στο ελληνικό θέατρο για 40 χρόνια, μετέχοντας σε 191 καταγεγραμμένες παραστάσεις διαφόρων έργων, ξένων και ελληνικών. Εμφανίστηκε σε πολλές ελληνικές πόλεις, καθώς επίσης και στην Κύπρο, την Κωνσταντινούπολη και την Αλεξάνδρεια.

Η πρώτη του παράσταση στην Ελλάδα ήταν το καλοκαίρι του 1938 με τον θίασο της κυρίας Κατερίνας στο έργο «Τα παράσημα της γριούλας» του Φ. Μπάρυ και η τελευταία τον χειμώνα του 1978 με τον θίασο Λάμπρου Κωνσταντάρα – Νίκου Ρίζου – Μάρως Κοντού στο μιούζικαλ «Τρελές επαφές ρωμέικου τύπου» του Κώστα Πρετεντέρη.

Γνωστός στο ευρύ κοινό έγινε κυρίως μέσα από τους ρόλους του στον κινηματογράφο και παραμένει ιδιαίτερα αγαπητός και δημοφιλής και στις νέες γενιές, δεδομένου ότι οι μεγάλες του επιτυχίες εξακολουθούν να παίζονται ασταμάτητα από τα τηλεοπτικά κανάλια. Διακρίθηκε στο ρόλο του ώριμου, πλούσιου και γυναικά («Ο άνθρωπος που έσπαγε πλάκα», «Η Βίλα των Οργίων», «Τι 30, τι 40, τι 50» κλπ.) ή του «πατέρα» αρκετών γνωστών σταρ της εποχής («Η Αλίκη στο Ναυτικό», «Χτυποκάρδια στο θρανίο», «Υιέ μου, υιέ μου» κλπ). Ο Λάμπρος Κωνσταντάρας έπαιξε συνολικά σε 78 ελληνικές ταινίες, σε τέσσερις που γυρίστηκαν στη Γαλλία την δεκαετία του 1930 («Αν ξανανεβούμε προς τα Ηλύσια Πεδία», «Σχολείο γυναικών», «Κουρσάρος», ενώ είναι άγνωστος ο τίτλος της τελευταίας) και σε μία ελληνική ταινία που γυρίστηκε στην Αίγυπτο το 1950, αλλά δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία γι’ αυτήν.

1920

Μοναρχικοί επιχειρούν πραξικόπημα στην Γερμανία, αλλά αποτυγχάνουν έπειτα από 4 μέρες υπό το βάρος γενικής απεργίας («πραξικόπημα Καπ-Λίτβιτς»). Στο πραξικόπημα συμμετείχε και ο Α. Χίτλερ.

Γερμανία - Μοναρχικό πραξικόπημα, 1920
Γερμανοί στρατιώτες κατά την διάρκεια του πραξικοπήματος

1925

Απαγορεύεται στο Τενεσί των ΗΠΑ η διδασκαλία της θεωρίας της εξέλιξης του Δαρβίνου στα σχολεία. Ο δάσκαλος Τζον Σκόπς αγνοεί την απαγόρευση και διώκεται ποινικά στη γνωστή «Δίκη του πιθήκου». Έπειτα από 8 μέρες το δικαστήριο τον βρίσκει ένοχο και του επιβάλει χρηματική ποινή.

ΗΠΑ - ανορθολογισμός - Τζον Σκόπς
Ο Τζον Σκόπς

1943

Οι γερμανικές δυνάμεις προβαίνουν σε εκκαθάριση του εβραϊκού γκέτο της Κρακοβίας.

1954

Αρχίζει στο Βιετνάμ η μάχη του Ντιέν Μπιέν Φου, που σηματοδότησε την τελική ήττα του γαλλικού ιμπεριαλισμού στο Βιετνάμ.

Βιετνάμ - Βιετ Μινχ - Νίκη στο Ντιέν Μπιέν Φού - Γαλλία
Οι Βιετ – Μίνχ, νικητές στο Ντιέν Μπιέν Φού

1957

Ο 18χρονος Κύπριος Ευαγόρας Παλληκαρίδης οδηγείται μεσάνυχτα από τους Βρετανούς ιμπεριαλιστές στην αγχόνη. Τις πρώτες πρωινές ώρες της επόμενης μέρας απαγχονίζεται.

Κύπρος - Μεγάλη Βρετανία - Αποικιοκρατία - Αντίσταση - Ευαγόρας Παλληκαρίδης
Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης

1957

Επίθεση κατά του φιλοαμερικάνου δικτάτορα Φουλχένσιο Μπατίστα πραγματοποιούν Κουβανοί επαναστάτες φοιτητές.

Εφορμούν στο προεδρικό παλάτι στην Αβάνα, αλλά αποτυγχάνουν να ανατρέψουν τον δικτάτορα, κάτι που θα γίνει δύο χρόνια μετά.

1965

Νέος σεισμός ολοκληρώνει το «έργο» του προηγούμενου, της 9ης Μάρτη, όταν δεν έμεινε ούτε ένα σπίτι όρθιο στην Αλόννησο.

Ελλάδα - Αλόννησος - Σεισμός, 1965
Κατεστραμμένο σπίτι από το σεισμό

1968

Υπό το βάρος της παγκόσμιας κατακραυγής, ο Πρωθυπουργός της Ροδεσίας Ιαν Σμιθ αναστέλλει τις προγραμματισμένες εκτελέσεις 35 μαύρων που είχαν καταδικαστεί για «τρομοκρατικές πράξεις».

Ροδεσία - Απαρντχάιντ - Ιαν Σμιθ
Ο Ιαν Σμιθ

1974

Ο πρωθυπουργός της ανεξάρτητης Ιρλανδίας, Λίαμ Κοσγκρέιβ, αναγνωρίζει για πρώτη φορά το συνταγματικό καθεστώς της Βόρειας Ιρλανδίας, ως ημιαυτόνομης επαρχίας υπό βρετανική κυριαρχία.

Ιρλανδία - Πρωθυπουργία, 1974
Ο Λίαμ Κοσγκρέιβ

1974

Η χούντα του Ιωαννίδη ανακοινώνει τη σύλληψη στελεχών του ΚΚΕ στη Θεσσαλονίκη και τη διάλυση της Οργάνωσης του Κόμματος.

Πολιτισμός - Λογοτεχνία - Ίβο Άντριτς
Ο Ίβο Άντριτς

Πεθαίνει ο Γιουγκοσλάβος συγγραφέας Ίβο Άντριτς. Βραβεύτηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1961.

Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έγινε πρόεδρος της Ένωσης Γιουγκοσλάβων Συγγραφέων και του Συλλόγου για την πολιτιστική συνεργασία με την ΕΣΣΔ.

1979

Στρατιωτικό κίνημα εκδηλώνεται στη μικρή νήσο Γρενάδα της Καραϊβικής. Μια ομάδα νεαρών αξιωματικών με επικεφαλής τον Μόρις Μπίσοπ ανατρέπουν τον δικτάτορα Ερικ Γκέρι.

Λατινική Αμερική - Φιντέλ Κάστρο - Ντανιέλ Ορτέγκα - Μορίς Μπίσοπ
Ο Φιντέλ Κάστρο, ο Ντανιέλ Ορτέγκα και ο Μορίς Μπίσοπ

1992

Στην ανατολική Τουρκία 500 άνθρωποι σκοτώνονται από σεισμό 6,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ.

Τουρκία - σεισμός, 1992
Η έλλειψη αντισεισμικής θωράκισης στοίχισε εκατοντάδες νεκρούς στις λαϊκές οικογένειες

1996

ο Πολωνός σκηνοθέτης Κριστόφ Κισλόφσκι.

Πολιτισμός - Κινηματογράφος - Κριστόφ Κισλόφσκι
Ο Κριστόφ Κισλόφσκι το 1994

Αποφοίτησε από την κινηματογραφική του Λοτζ και γύρισε πολλά ντοκιμαντέρ και ταινίες για την τηλεόραση.

Την πρώτη μεγάλη μήκους ταινία, με τίτλο «Το προσωπικό», τη γυρίζει το 1975, ενώ ένα χρόνο αργότερα γυρίζει την «Ησυχία».

Διεθνή επιτυχία θα γνωρίσει η ταινία του «Ο ερασιτέχνης κινηματογραφιστής», ενώ το 1988 θα προβληθεί στις Κάννες η ταινία του «Ου φονεύσεις».

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...