Σαν Σήμερα 16/12 – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 16/12

1431

Κατά τον Εκατονταετή Πόλεμο, ο Ερρίκος ΣΤ΄ της Αγγλίας στέφεται βασιλιάς της Γαλλίας στην Παναγία των Παρισίων.

Ερρίκος ΣΤ' της Αγγλίας
Πορτρέτο του Ερρίκου ΣΤ’ της Αγγλίας

1497

Ο Πορτογάλος θαλασσοπόρος εξερευνητής Βάσκο Ντα Γκάμα (Vasco da Gama) περνά το Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας. Ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που διέπλευσε από το νότιο άκρο της αφρικανικής ηπείρου.

Βάσκο Ντα Γκάμα
Πορτρέτο του Βάσκο Ντα Γκάμα

1770

Γεννιέται στη Βόννη της Γερμανίας ο μεγάλος Γερμανός πιανίστας και συνθέτης της κλασσικής μουσικής Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν (Ludwig van Beethoven).

Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν
Ο Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν

Αναμφισβήτητα θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους μουσουργούς όλων των εποχών. Από το 1792 έζησε στη Βιέννη, όπου μελέτησε με πολλούς δασκάλους, ανάμεσά τους και τον Χάιντν, και έδωσε συναυλίες σαν πιανίστας.

Προσβλήθηκε όμως νωρίς από πάθηση των αυτιών και βαθμιαία έχασε την ακοή του. Έτσι δεν άκουσε ποτέ τις τελευταίες του συνθέσεις, όπως η Συμφωνία αρ. 9. Υπήρξε από τους πρώτους σημαντικούς συνθέτες που με το έργο τους εκφράζουν την προσωπικότητα, τα βιώματα και το πεπρωμένο τους.

Έγραψε πάνω από εκατό περίφημα έργα (2 λειτουργίες, 9 συμφωνίες, 4 εισαγωγές, 7 κονσέρτα, 1 όπερα, 32 σονάτες για πιάνο, 10 για βιολί, 5 για βιολοντσέλο κλπ.). Ο Μπετόβεν ήταν άνθρωπος με ελεύθερες και προοδευτικές ιδέες. Η Μεγάλη Γαλλική Επανάσταση του 1789 άσκησε σημαντική επίδραση στο έργο του.

1773

Οι άποικοι της Βοστόνης κάνουν ρεσάλτο σε τρία πλοία και ρίχνουν στη θάλασσα όλο το εγγλέζικο τσάι που προοριζόταν να δασμολογηθεί για λογαριασμό της Αγγλίας, πριν εισαχθεί στη νέα ήπειρο. Το επεισόδιο θεωρείται το προανάκρουσμα της αστικής επανάστασης που θα ακολουθούσε για την ανεξαρτησία.

Το ρεσάλτο στη Βοστόνη το 1773
Πίνακας που αναπαριστά το ρεσάλτο στη Βοστόνη

Τρία χρόνια αργότερα, ένα συνέδριο θα κήρυσσε την ανεξαρτησία και την έναρξη του αγώνα ενάντια στη βρετανική αποικιοκρατία.

1774

Πεθαίνει ο Γάλλος οικονομολόγος Φρανσουά Κενέ (François Quesnay), ιδρυτής της σχολής των φυσιοκρατών. Ο Καρλ Μαρξ τον ονόμασε πατέρα της πολιτικής οικονομίας.

Φρανσουά Κενέ
Φρανσουά Κενέ

1775

Γεννιέται η Τζέιν Όστεν (Jane Austen), μία από τις πιο δημοφιλείς και πολυδιαβασμένες μυθιστοριογράφους της αγγλικής λογοτεχνίας. Από το 1811 έως το 1815 γράφοντας τα μυθιστορήματα «Λογική και ευαισθησία» (1811), «Περηφάνια και προκατάληψη» (1813), «Μάνσφιλντ Παρκ» (1814) και «Έμμα» (1815) καθιερώθηκε ως συγγραφέας. Επίσης έγραψε τα «Αββαείο του Νορθάνγκερ» και την «Πειθώ» τα οποία δημοσιεύτηκαν μετά το θάνατό της το 1817.

Τζέιν Όστεν
Πορτρέτο της Τζέιν Όστεν

1775

Γεννιέται ο  Γάλλος συνθέτης Φρανσουά Μπουαλντιέ (François-Adrien Boieldieu).

Φρανσουά Μπουαλντιέ
Ο Φρανσουά Μπουαλντιέ

Ήταν μαθητής του μουσικού Μρος, αλλά κυρίως αυτοδίδακτος. Οι πρώτες του συνθέσεις ήταν σονάτες για πιάνο, μουσικά κομμάτια για άρπα και γενικά μουσική δωματίου.

Τελικά ασχολήθηκε με το μελόδραμα, στο οποίο είχε μεγάλη επιτυχία. Τα έργα του «Ο Χαλίφης της Βαγδάτης», «Ζαν ντε Παρί» και «Η λευκή Κυρία» θεωρούνται τα καλύτερα γαλλικά κωμικά μελοδράματα.

1821

Δολοφονείται κατ’ εντολή των προκρίτων-εφοπλιστών της Ύδρας ο επαναστάτης ηγέτης Αντώνης Οικονόμου.

Ο Οικονόμου (πλοίαρχος, μέλος της Φιλικής Εταιρίας), παρακάμπτοντας με εξέγερση τους προύχοντες της Ύδρας, είχε σηκώσει στις 28 Μάρτη τη σημαία της Επανάστασης, μπαίνοντας επικεφαλής ενός ευρύτερου κοινωνικοπολιτικού δημοκρατικού κινήματος.

1859

Πεθαίνει ο Γερμανός συγγραφέας Βίλχελμ Καρλ Γκριμ (Wilhelm Carl Grimm -αδερφοί Γκριμ). Εκείνος και ο αδελφός του Γιάκομπ γεννήθηκαν σε ένα μικρό χωριό της Γερμανίας το 1875 και το 1876 αντίστοιχα.

Βίλχελμ Καρλ Γκριμ - Αδελφοί Γκριμ
Ο Βίλχελμ Καρλ Γκριμ

Έμειναν γνωστοί για τα πάνω από 200 παραμύθια τους, γνωστά ως παραμύθια των αδελφών Γκριμ . Μάζευαν παραδοσιακές ιστορίες και τις αποτύπωναν όσο πιο πιστά μπορούσαν. Ανάμεσα στα παραμύθια τους τα οποία παραμένουν πολύ αγαπημένα μέχρι σήμερα είναι η «Σταχτοπούτα», η «Ραπουνζέλ», η «Χιονάτη και οι επτά νάνοι», η «Ωραία κοιμωμένη», «Χάνσελ και Γκρέτελ» κ.ά.

Ακόμα, εξέδωσαν βιβλία βασισμένα σε γερμανικούς θρύλους, «κλείνοντας» μέσα τους ένα μεγάλο κομμάτι της άγραφης παράδοσης της πατρίδας τους, αλλά και μελέτες με γλωσσολογικές έρευνες, που ασχολούνταν με την εξέλιξη της γερμανικής γλώσσας.

1912

Συνέρχεται και πάλι η Διάσκεψη Ειρήνης του Λονδίνου, με αντικείμενο το μέλλον των Βαλκανίων μετά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο. Η Διάσκεψη έληξε στις 30 Μαΐου 1913 με την υπογραφή της Συνθήκης του Λονδίνου (1913).

Ελευθέριος Βενιζέλος
Ο Ελ. Βενιζέλος ανάμεσα στους ηγέτες των Βαλκανίων κατά την Διάσκεψη Ειρήνης του Λονδίνου

1917

Γεννιέται ο Βρετανός συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας σερ Άρθρουρ Τσαρλς Κλαρκ (Arthur Charles Clarke). Συγκαταλέγεται στους τρεις σπουδαιότερους συγγραφείς του χώρου, μαζί με τον Ισαάκ Ασίμοφ και τον Ρόμπερτ Χαϊνλάιν.

Άρθρουρ Τσαρλς Κλαρκ
Ο Άρθρουρ Τσαρλς Κλαρκ

Το γνωστότερο διήγημά του «Ο Φρουρός» (Sentinel, γραμμένο το 1948), το οποίο αποτέλεσε αρχικό υλικό για το σενάριο της κινηματογραφικής επιτυχίας 2001: Οδύσσεια του Διαστήματος, που σκηνοθετήθηκε από τον Στάνλεϊ Κιούμπρικ το 1968.

Το 2001, το οποίο θεωρείται μια από τις καλύτερες κινηματογραφικές ταινίες επιστημονικής φαντασίας, έγινε ταυτόχρονα και μυθιστόρημα από τον Κλαρκ, ενώ η επιτυχία του οδήγησε τον συγγραφέα να γράψει τρεις συνέχειες, τα «2010: Οδύσσεια 2», «Οδύσσεια 2061» και «3001: Η Τελική Οδύσσεια», εκ των οποίων η πρώτη, προσαρμοσμένη στο ψυχροπολεμικό κλίμα της εποχής και με ένα εμφανές ειρηνιστικό μήνυμα, μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1984 από τον Πίτερ Χάιαμς.

1918

Ιδρύεται το Κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα της Πολωνίας.

Κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα της Πολωνίας
Το έμβλημα του Κομμουνιστικού Εργατικού Κόμματος της Πολωνίας

1920

Σεισμός 8,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ χτυπά την επαρχία Γκάνσου της Κίνας σκορπώντας το θάνατο σε 200.000 άτομα.

1923

Βουλευτικές εκλογές διεξάγονται στην Ελλάδα. Με τα φιλομοναρχικά κόμματα να απέχουν, η βενιζελική αστική παράταξη κερδίζει τη συντριπτική πλειοψηφία.

Ελευθέριος Βενιζέλος
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος

1926

Ιδρύεται στην Θεσσαλονίκη ο Απόλλων Καλαμαριάς.

Απόλλωνας Καλαμαριάς
Το έμβλημα του Απόλλωνα Καλαμαριάς

1928

Γεννιέται ο Αμερικανός συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας Φίλιπ Ντικ (Philip Kindred Dick).

Φίλιπ Ντικ
Ο Φίλιπ Ντικ

Αν και φτωχός και σχετικά άγνωστος στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, σήμερα θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς και ανανεωτές του είδους, ενώ τα τελευταία χρόνια γνωρίζει πλατιά επιτυχία λόγω της προσαρμογής αρκετών έργων του σε ταινίες (όπως οι Blade Runner και Minority Report).

1942

Ο αρχηγός της Σουτσστάφφελ Χάινριχ Χίμλερ διατάζει να μεταφερθούν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς οι υπό εξόντωση Ρομά.

Άουσβιτς
Η κύρια είσοδος του στρατοπέδου Άουσβιτς-Μπίρκεναου

1944

Οι εγχώριες αστικές και βρετανικές δυνάμεις επιτίθενται με όλα τα μέσα σε κάθε μέτωπο της Αθήνας και του Πειραιά. Ο ΕΛΑΣ κατάφερε να αποκρούσει τις επιθέσεις Βρετανών και Χωροφυλάκων στου Ψυρρή, καθώς και στη συνοικία του Δουργουτίου (Νέος Κόσμος) όπου οι παράγκες μετατράπηκαν σε πραγματικά κάστρα του αγώνα.

Δεκεμβριανά
Άγγλοι αποβιβάζονται στον Πειραιά

Με επιτυχία εξουδετερώθηκαν επίσης οι απόπειρες διείσδυσης του εχθρού σε Καλλιθέα και Νέα Σμύρνη. Στην άμυνά τους διακρίθηκαν οι νεοσχηματισμένες διμοιρίες εθελοντών, που ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα των λαϊκών οργανώσεων και στις ανάγκες του αγώνα, μπήκαν μπροστά στη μάχη. Όπως π.χ. η λεγόμενη «Μεταξωτή Διμοιρία», που αποτελούνταν από σπουδαστές και Νεοσμυρνιώτες ΕΠΟΝίτες.

Δεκεμβριανά
Άγγλοι στρατιώτες στην Αθήνα

Στον Πειραιά, όπου νέες βρετανικές δυνάμεις αποβιβάζονταν διαρκώς υπό την κάλυψη των κανονιών του στόλου, η κατάσταση είχε γίνει ιδιαίτερα δύσκολη. Έως το βράδυ είχε χαθεί ο Προφήτης Ηλίας και το κέντρο του Πειραιά. Έπειτα από έναν ανηλεή ναυτικό βομβαρδισμό καταλήφθηκε και ο λόφος της Καστέλας. Οι 30 περίπου υπερασπιστές του ΕΛΑΣ έπεσαν όλοι ένας προς έναν μαχόμενοι επί ώρες σώμα με σώμα. Ο ΕΛΑΣ ανακατέλαβε το εργοστάσιο Κουγιούλη στην περιοχή Ν. Φαλήρου-Μοσχάτου.

1944

Ξεκινά η Μάχη των Αρδεννών με την αιφνιδιαστική αντεπίθεση του γερμανικού στρατού μέσω του δάσους των Αρδεννών.

1960

Μεγάλη αεροπορική τραγωδία εξελίσσεται στη Νέα Υόρκη. 134 άτομα σκοτώνονται όταν ένα αεροσκάφος Douglas DC-8 της United Airlines συγκρούεται με αεροπλάνο της TWA πάνω από το Στάτεν Άιλαντ.

1964

Την αποπυρηνικοποίηση των Βαλκανίων προτείνει, με μήνυμά του προς τον Γ. Παπανδρέου, ο Σοβιετικός πρωθυπουργός Α. Κοσίγκιν.

Α. Κοσίγκιν
Ο Α. Κοσίγκιν

1965

Πεθαίνει ο Άγγλος συγγραφέας Σόμερσετ Μομ (William Somerset Maugham). Σπούδασε γιατρός και άσκησε το επάγγελμα σε μια φτωχή συνοικία του Λονδίνου. Από την εμπειρία του αυτή συγκέντρωσε το υλικό για το πρώτο μυθιστόρημα του «Η Λίζα από το Λέμπεθ».

Ουίλιαμ Σόμερσετ Μομ
Ο Ουίλιαμ Σόμερσετ Μομ

Πολέμησε στον Α` Παγκόσμιο Πόλεμο ως πράκτορας της αγγλικής μυστικής υπηρεσίας. Στο μυθιστόρημά του «Στην κόψη του ξυραφιού» αποτυπώνονται οι προσπάθειες να απελευθερωθεί από την ποταπότητα των αστικών κανόνων ζωής. Ενα από τα πιο γνωστά έργα του είναι το «Φορτίο των ανθρώπινων παθών» όπου επιχειρεί μια εις βάθος ψυχολογική διείσδυση στον ήρωα του. Το έργο του Μομ αναπτύχθηκε στην κατεύθυνση του κριτικού ρεαλισμού, ενώ τα βιβλία του είναι γεμάτα με ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις πάνω στη δημιουργική πορεία και περιέχουν μια σειρά διορατικές λογοτεχνικές εκτιμήσεις.

1974

Πεθαίνει ο κομμουνιστής ποιητής Κώστας Βάρναλης.

Κώστας Βάρναλης
Ο Κώστας Βάρναλης το 1956 στον Πειραιά

Ήταν ο τελευταίος της ανεπανάληπτης λογοτεχνικής τετράδας (Καζαντζάκης, Σικελιανός, Αυγέρης, Βάρναλης). Το 1919 πήγε στο Παρίσι με υποτροφία και παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίας, φιλολογίας και κοινωνιολογίας. Τότε προσχώρησε στον μαρξισμό και τον διαλεκτικό υλισμό και αναθεώρησε τις προηγούμενες απόψεις του για την ποίηση, τόσο σε θεωρητικό, όσο και σε πρακτικό επίπεδο.

Βαθύς μελετητής της αρχαίας ελληνικής σκέψης και των νέων ιδεών και ρευμάτων της σύγχρονης εποχής, στοχαστικός και ανήσυχος, και σύγχρονα δεξιοτέχνης της ποιητικής μαεστρίας και του ορμητικού ζωντανού λόγου, ο Βάρναλης είδε την Τέχνη σε συνάρτηση με τα κοινωνικά φαινόμενα που τη δημιουργούν. Η ποίηση, η μελέτη, η κριτική, το χρονογράφημα έδωσαν την ευκαιρία στο μεγάλο δάσκαλο, ν’ ανοίξει καινούριους δρόμους για προέκταση της σκέψης, να μεταδώσει γνήσιες και έντονες καλλιτεχνικές συγκινήσεις, και να ξεδιπλώσει μπρος στα μάτια των ανθρώπων τον πλούτο της σοφίας του.

Κώστας Βάρναλης
Ο Κώστας Βάρναλης στην Τρίτη Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης

Διετέλεσε για πολλά χρόνια καθηγητής μέσης εκπαίδευσης, ενώ εργάστηκε για βιοποριστικούς λόγους και ως δημοσιογράφος. Υπήρξε κομμουνιστής με διαρκή προσφορά και συμμετοχή στους αγώνες της εργατικής τάξης.

Κώστας Βάρναλης
Ο Κ. Βάρναλης με την γυναίκα του στη Μόσχα

Ο τιμημένος με το Βραβείο «Λένιν» για την Ειρήνη (1959) σε εκδήλωση στη Μόσχα, απαντώντας στην κατηγορία ότι ανήκει στη «στρατευμένη Τέχνη», θα απαντήσει με αυτά τα σταράτα λόγια:

«…το δόγμα «η Τέχνη δεν κάνει πολιτική» διαψεύδεται από τα πράγματα. Ο Αριστοφάνης, ο Ντάντες, ο Θερβάντες, ο Ζολά, ο Τολστόι κάνουνε πολιτική. Πολιτική κατά των «κακώς κειμένων». Πολιτική έξω απ’ τα δόντια. Ποιος μυθολόγος της εξωπολιτικής Τέχνης θα ‘χει το κουράγιο να υποστηρίξει πως αυτοί οι ήλιοι του πνευματικού στερεώματος δεν είναι μέγιστοι δημιουργοί του λόγου; Να, λοιπόν, μια απόδειξη πως η Τέχνη μπορεί να κάνει πολιτική, χωρίς να πάψει να ‘ναι Τέχνη και μάλιστα τρισμεγάλη. Ζήτημα, λοιπόν, υπάρχει μόνο για το ποια πολιτική δίνει ζωή και δύναμη στην Τέχνη και την απλώνει στο χώρο και στο χρόνο και ποια πολιτική τη χαλάει, τη σκοτώνει και τη μεταβάλλει σε καπνό χωρίς φλόγα…».

Κώστας Βάρναλης
Ο Κ. Βάρναλης και ο Δ. Γληνός ανάμεσα στην ομάδα συμβίωσης των εξόριστων στον Άη Στράτη

«Έφυγε» στις 16 Δεκέμβρη 1974, πλήρης ημερών και έργου.

Κώστας Βάρναλης
Από την κηδεία του Κώστα Βάρναλη

Η ΚΕ του ΚΚΕ πραγματοποίησε διήμερο συνέδριο στις 16 και 17 Απρίλη 2011 αφιερωμένο στον Κώστα Βάρναλη με τον τίτλο: «Κ. Βάρναλης, φως που πάντα καίει«, στην αίθουσα Συνεδρίων στην έδρα της Κεντρική Επιτροπής, στον Περισσό.

Μπορείτε να δείτε επίσης video αφιέρωμα του 902.gr εδώ.

1981

Οι 316 επιστήμονες που συμμετέχουν στο Ελληνογαλλικό Συμπόσιο Κοινωνικής Ψυχιατρικής, που διεξάγεται στην Ελλάδα, καταγγέλλουν πως οι 1.700 ασθενείς που νοσηλεύονται στο Ψυχιατρείο της Λέρου βρίσκονται καθηλωμένοι σε κατάσταση ζωντανών – νεκρών.

Ψυχιατρείο Λέρου
Τρόφιμος του Ψυχιατρείου της Λέρου

1991

Το Καζακστάν γίνεται η τελευταία Σοβιετική Δημοκρατία που αποσχίζεται και ανεξαρτητοποιείται, ολοκληρώνοντας τη διάλυση της ΕΣΣΔ.

Καζακστάν
Η σημαία του Καζακστάν

Πρώτος Πρόεδρος της αστικής δημοκρατίας πλέον του Καζακστάν γίνεται ο Ν. Ναζαρμπάγιεφ, ΓΓ του Κομμουνιστικού Κόμματος του Καζακστάν την περίοδο των αντεπαναστατικών ανατροπών.

2006

Πεθαίνει μόλις 49 χρόνων, ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Γιάννης Διακογιάννης. Η «διαδρομή» του ξεκίνησε το 1957 στην Αθήνα. Σπούδασε στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών. Το 1976 εκλέχτηκε γεν. γραμματέας του Συλλόγου Φοιτητών της Πολυτεχνικής Σχολής.

Γιάννης Ε. Διακογιάννης
Ο Γιάννης Ε. Διακογιάννης

Ξεκίνησε τα πρώτα του βήματα στη δημοσιογραφία ως συνεργαζόμενος στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ». Από το 1981 εργάστηκε στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» ως υπεύθυνος του γραφείου Δυτικής Ελλάδας, στην Πάτρα, και στη συνέχεια στην Αθήνα στο ελεύθερο, κοινοβουλευτικό και πολιτικό ρεπορτάζ. Έχει κάνει ρεπορτάζ σε περισσότερες από σαράντα χώρες. Έχουν κυκλοφορήσει τρία βιβλία του με τίτλους «Στα σύνορα της φωτιάς, οδοιπορικό στην Κεντρική Αμερική», «Μετά τον Τσε και τον Αλιέντε, οδοιπορικό στη Νότιο Αμερική» και «Δύο Φεγγάρια στην Αμερική».

2023

“Φεύγει” από τη ζωή σε ηλικία 85 ετών ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος, ένας από τους σημαντικότερους ηθοποιούς του ελληνικού θεάτρου, κινηματογράφου, και τηλεόρασης.

Πολιτισμός - Θέατρο - Κινηματογράφος
Ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος

Ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος γεννήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 1938 στην Αθήνα και σπούδασε υποκριτική στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης. Στο θέατρο είχε εμφανιστεί σε παραστάσεις όπως Έγκλημα και Τιμωρία, Ο θάνατος του εμποράκου, Κάθε Πέμπτη κύριε Γκριν και Το τίμημα.

Στον κινηματογράφο έπαιξε σε ταινίες όπως Ξύπνα Βασίλη, Η ωραία του κουρέα, Ένας ιππότης για τη Βασούλα και Το βλέμμα του Οδυσσέα. Στην τηλεόραση πρωταγωνίστησε τη δεκαετία του ’70 στην ιστορική τηλεοπτική σειρά «Εκείνος κι εκείνος» μαζί με τον Βασίλη Διαμαντόπουλο.

Έχει κερδίσει το Α’ Βραβείο Ανδρικού ρόλου Καρόλου Κουν και το βραβείο «Αιμίλιος Βεάκης». Επίσης, είχε διατελέσει Δημοτικός Σύμβουλος Αθηναίων (1974-1986) και αντιπρόεδρος του ΚΕΘΕΑ.

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...