Σαν Σήμερα 27 Σεπτεμβρίου – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 27/9

1529

Αρχίζει η Πρώτη πολιορκία της Βιέννης όταν ο Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής επιτίθεται στην πόλη.

Εικόνα της πολιορκημένης Βιέννης
Εικόνα της πολιορκημένης Βιέννης

1540

Η Εταιρία του Ιησού (Ιησουίτες) αποκτά το καταστατικό της από τον Πάπα Παύλο Γ΄.

Το σύμβολο των Ισουιτών
Το σύμβολο των Ισουιτών

1590

Ο Πάπας Ουρβανός Ζ΄ πεθαίνει 12 ημέρες μετά την εκλογή του ως Πάπας, καθιστώντας τη βασιλεία του τη συντομότερη στην ιστορία του παπισμού.

Ο Πάπας Ουρβανός Ζ΄
Ο Πάπας Ουρβανός Ζ΄

1605

Ο στρατός της Σουηδίας ηττάται από την Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία στη μάχη του Κίρχολμ.

1650

Έκρηξη του ηφαιστείου Κολούμπο κοντά στη Σαντορίνη.

1669

Οι Οθωμανικές δυνάμεις καταλαμβάνουν τον Χάνδακα (Ηράκλειο) και ολοκληρώνουν την κατάληψη της Κρήτης.

Σχέδιο που αποτυπώνει τον Χάνδακα (Ηράκλειο)
Σχέδιο που αποτυπώνει τον Χάνδακα (Ηράκλειο)

1818

Γεννιέται ο Γερμανός χημικός Άντολφ Βίλχελμ Χέρμαν Κόλμπε (Adolph Wilhelm Hermann Kolbe).

Ο Άντολφ Βίλχελμ Χέρμαν Κόλμπε
Ο Άντολφ Βίλχελμ Χέρμαν Κόλμπε

Είναι περισσότερο γνωστός για τις εργασίες του σε θέματα οργανικής σύνθεσης. Πίστευε ότι ήταν δυνατή η σύνθεση οργανικών ενώσεων από άλλες ανόργανες, με διαδικασίες αντικατάστασης, ενώ μέχρι τότε πίστευαν ότι οι οργανικές ενώσεις μπορούσαν να συντεθούν μόνο από τους ζωντανούς οργανισμούς· επιβεβαίωσε τη θεωρία του με τη μετατροπή του διθειάνθρακα σε οξικό οξύ.

1822

Ο Γάλλος αιγυπτιολόγος Ζαν Φρανσουά Σαμπολιόν (Jean-François Champollion) ανακαλύπτει το «κλειδί» των ιερογλυφικών, αποκωδικοποιώντας τη Στήλη της Ροζέττης.

Ζαν Φρανσουά Σαμπολιόν
Πορτρέτο του Ζαν Φρανσουά Σαμπολιόν

1831

Δολοφονείται έξω από την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα, στο Ναύπλιο, ο κυβερνήτης της Ελλάδας Ιωάννης Καποδίστριας.

Πίνακας που απεικονίζει τη δολοφονία του Καποδίστρια
Πίνακας που απεικονίζει τη δολοφονία του Καποδίστρια

1834

Ξεκινά η δίκη των δικαστών Γ. Τερτσέτη και Α. Πολυζωΐδη, οι οποίοι θα καταδικαστούν σε τετράμηνη φυλάκιση για άρνηση δημόσιας υπηρεσίας επειδή είχαν αρνηθεί να υπογράψουν την θανατική καταδίκη του Θ. Κολοκοτρώνη.

Οι Γ. Τερτσέτης (δεξιά) και Α. Πολυζωΐδης (αριστερά)
Οι Γ. Τερτσέτης (δεξιά) και Α. Πολυζωΐδης (αριστερά)

1905

Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν (Albert Einstein), σε άρθρο του στο γερμανικό περιοδικό «Χρονικά της Φυσικής», διατυπώνει την ειδική θεωρία της σχετικότητας και τον τύπο Ε = mc2.

Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν
Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν

1917

Πεθαίνει ο Γάλλος ζωγράφος, χαράκτης και γλύπτης Εντγκάρ Χιλαίρ Ζερμαίν ντε Γκα (Edgar Germain Hilaire Degas), γνωστός ως  Ντεγκά. Επηρεάστηκε από τους Ντελακρουά και Ινγκρ.

Ντεγκά - πορτρέτο
Ντεγκά – πορτρέτο

Είχε στενές σχέσεις με τους ιμπρεσιονιστές (Σεζάν, Μονέ, Πισάρο, Ρενουάρ, Σίσλεϋ, Μορισό κ.ά.) και θα λάβει μέρος σε όλες τις ιμπρεσιονιστικές εκθέσεις τους μέχρι το 1886, μέχρι να θεωρήσει δηλαδή ότι χλευάζεται από κοινό και κριτικούς.

Ντεγκά - Μάθημα χορού
Ντεγκά – Μάθημα χορού

Το θέατρο θα είναι ο μεγάλος πρωταγωνιστής της τέχνης του, γοητεύεται όμως και από τον κόσμο του μπαλέτου.

Ντεγκά - Οι σιδερώστρες
Ντεγκά – Οι σιδερώστρες

Μετά το 1880 μεταξύ των μοντέλων που προτιμά είναι οι σιδερώτριες, απασχολημένες πάνω στην κούραση της δουλειάς.

1921

Πεθαίνει ο Γερμανός συνθέτης Έγκελμπερτ Χούμπερντινκ (Engelbert Humperdinck).

Έγκελμπερτ Χούμπερντινκ
Ο Έγκελμπερτ Χούμπερντινκ

Δημοφιλές έργο του ήταν η παραμυθένια όπερα Χάνσελ και Γκρέτελ.

1927

Με απόφαση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ διαγράφονται από το Κόμμα οι ηγέτες της φραξιονιστικής ομάδας των «λικβινταριστών» Πουλιόπουλος και Γιατσόπουλος.

Η διαγραφή τους έγινε ύστερα από την επιμονή τους να συνεχίζουν και να εντείνουν την αντικομματική διασπαστική τους δράση και την ανοιχτή πια υιοθέτηση από τη μεριά τους των θέσεων της τροτσκιστικής – ζηνοβιεφικής αντιπολίτευσης στη Σοβιετική Ένωση.

1940

Γερμανία, Ιταλία και Ιαπωνία υπογράφουν στο Βερολίνο το Τριμερές Σύμφωνο των φασιστικών κρατών.

Από την υπογραφή του Συμφώνου
Από την υπογραφή του Συμφώνου

1941

Ιδρύεται το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο – ΕΑΜ. Από την πρώτη κιόλας στιγμή, μετά την ολοκλήρωση της τριπλής κατοχής από τα γερμανικά, ιταλικά και βουλγαρικά στρατεύματα, το ΚΚΕ ύψωσε τη σημαία της αντίστασης.

Συνθήματα του ΕΑΜ ενάντια στην επιστράτευση
Συνθήματα του ΕΑΜ ενάντια στην επιστράτευση

Είχε προηγηθεί η ίδρυση του Εργατικού Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (16 Ιούλη 1941). Στις επαφές που έγιναν ανάμεσα στους εκπροσώπους του ΚΚΕ και τους εκπροσώπους των άλλων κομμάτων, το Μάη και τον Ιούνη του 1941, τα παλιά αστικά κόμματα χαρακτήρισαν «τυχοδιωκτισμό» τα σχέδια για οργάνωση αντίστασης εναντίον των κατακτητών και απέρριψαν τις προτάσεις για συνεργασία.

ΕΑΜ
Αφίσα του ΕΑΜ κατά των φασιστών

Τα κόμματα που τελικά συνυπέγραψαν το ιδρυτικό του ΕΑΜ ήταν: το Αγροτικό Κόμμα, το νεοσύστατο κόμμα «Ενωση Λαϊκής Δημοκρατίας» (ΕΛΔ), με επικεφαλής τον Ηλία Τσιριμώκο και το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας (Χ. Χωμενίδης).

1944

Πεθαίνει ο Γάλλος γλύπτης και ζωγράφος Αριστίντ Μαγιόλ (Aristide Maillol), ένας από του σημαντικότερους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα.

Αριστίντ Μαγιόλ
Ο Αριστίντ Μαγιόλ το 1925
Αριστίντ Μαγιόλ
Αριστίντ Μαγιόλ – Χορεύτρια, 1896

1952

Πεθαίνει εξόριστος στον Άι-Στράτη ο Κώστας Γαβριηλίδης, ΓΓ του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδας και υπουργός Γεωργίας της κυβέρνησης του Βουνού (ΠΕΕΑ).

Ο Κώστας Γαβριηλίδης
Ο Κώστας Γαβριηλίδης

1953

Πεθαίνει ο διακεκριμένος πιανίστας και μουσουργός Λώρης (Λυκούργος) Μαργαρίτης.

Λώρης (Λυκούργος) Μαργαρίτης
Ο Λώρης (Λυκούργος) Μαργαρίτης

Το 1903 έδωσε εντυπωσιακή συναυλία στην αίθουσα Wagner του Μονάχου, ερμηνεύοντας δικές του συνθέσεις μπροστά σε μέλη της βασιλικής οικογενείας της Βαυαρίας.

Ο λογοτέχνης Τόμας Μαν, συγκινημένος από το ταλέντο του μικρού Λώρη έγραψε το διήγημα «το Παιδί Θαύμα».

1957

Πεθαίνει ο πολιτικός Γεώργιος Καρτάλης.

Ο Γεώργιος Καρτάλης
Ο Γεώργιος Καρτάλης

Συμμετείχε στη Συμφωνία του Λιβάνου ως εκπρόσωπος της οργάνωσης ΕΚΚΑ – 5/42 (μισθοφόροι χρηματοδοτούμενοι από τους Άγγλους).

Στις εκλογές του 1950 συνεργάσθηκε με την ΕΠΕΚ των Πλαστήρα-Τσουδερού και ανέλαβε υπουργός Οικονομικών, από 15 Απριλίου μέχρι 21 Αυγούστου του 1950 (Κυβέρνηση Νικολάου Πλαστήρα 1950).

Επί της κυβέρνησης Πλαστήρα του 1951, ανέλαβε υπουργός Συντονισμού. Μετά το θάνατο του Πλαστήρα αποχώρησε από την ΕΠΕΚ και μαζί με τον Αλέξανδρο Σβώλο ίδρυσαν το Δημοκρατικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού, στο οποίο μετά το θάνατο του Σβώλου ανέλαβε αρχηγός.

1962

Συστήνεται η Αραβική Δημοκρατία της Υεμένης.

1975

Η δικτατορία του Φράνκο στην Ισπανία κάνει (για τελευταία φορά) χρήση της θανατικής ποινής στην Ισπανία.

Ο Φράνκο με τον Χάινριχ Χίμλερ
Ο Φράνκο με τον Χάινριχ Χίμλερ (πηγή: Bundesarchiv)

Εκτελούνται πέντε μέλη αντιδικτατορικών οργανώσεων, προκαλώντας παγκόσμιες διαμαρτυρίες κατά της ισπανικής κυβέρνησης και την ανάκληση πολυάριθμων πρεσβευτών.

1984

Πεθαίνει ο κωμικός της χρυσής εποχής του ελληνικού κινηματογράφου Χρόνης Εξαρχάκος.

Ο Χρόνης Εξαρχάκος
Ο Χρόνης Εξαρχάκος

Σπούδασε στη σχολή του Πέλου Κατσέλη. Αποφοίτησε το 1963 και πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο στη «Βίλα των οργίων», με το θίασο Ρηγόπουλου- Αναλυτή.

Ένα χρόνο μετά κάνει και το ντεμπούτο του στο σινεμά, με την ταινία του Οδυσσέα Κωστελέτου “Διαζύγιο αλά ελληνικά”. Εμφανίστηκε σε 20 ταινίες και έπαιξε σε 60 επιθεωρήσεις.

Μερικές από τις πιο γνωστές ταινίες του είναι: Η κόρη μου η σοσιαλίστρια (1966), Γοργόνες και μάγκες (1968), Η Παριζιάνα (1969), Μαριχουάνα στοπ (1971), Μια Ελληνίδα στο χαρέμι (1971) κ.ά. Η τελευταία του εμφάνιση στο θέατρο ήταν στο «Ακροπόλ» στο έργο «Το παραμύθι πάει σύννεφο» (1982).

1989

Η Βουλή ψηφίζει την παραπομπή στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο για την υπόθεση Κοσκωτά των Α. Παπανδρέου, Α. Κουτσόγιωργα, Π. Ρουμελιώτη, Γ. Πέτσου και Δ. Τσοβόλα.

1995

Βρετανία και Αργεντινή, 13 χρόνια μετά τον πόλεμο των Φόκλαντ, με γνώμονα τα συμφέροντα μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων, υπογράφουν συμφωνία για την κοινή εκμετάλλευση των κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στο νοτιοδυτικό Ατλαντικό.

2007

Φεύγει» από τη ζωή η συγγραφέας Κίρα Σίνου.

Η Κίρα Σίνου
Η Κίρα Σίνου

Γεννημένη στο Ροστόφ της Ρωσίας, από πατέρα Έλληνα και μητέρα Ρωσίδα, στα εννιά της χρόνια ήρθε στην Ελλάδα, όπου γρήγορα έμαθε τα ελληνικά και δημοσίευε διηγήματά της στο περιοδικό «Διάπλασις των Παίδων», το οποίο τη βράβευσε.

Σπούδασε Γερμανική Φιλολογία στη Θεσσαλονίκη και είχε δίπλωμα ξεναγών. Εργάστηκε στη ΔΕΗ. Μετά την παραίτησή της, άρχισε να μεταφράζει λογοτεχνικά έργα από τα ρωσικά, γερμανικά και αγγλικά και αργότερα άρχισε να γράφει βιβλία για παιδιά.

Εργάστηκε σε ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές για παιδιά και συνεργάστηκε με περιοδικά.

Ήταν μέλος διαφόρων λογοτεχνικών σωματείων. Διακρίθηκε με αρκετά ελληνικά και ξένα βραβεία. Το όνομά της αναγράφηκε δύο φορές στον Τιμητικό Πίνακα της ΙΒΒΥ (1984, 1990). Απέσπασε έπαινο του Ευρωπαϊκού Βραβείου του Πανεπιστημίου της Πάντοβα και τιμητικό δίπλωμα στη Σοβιετική Ενωση. Ηταν υποψήφια για τα βραβεία «Αντερσεν» και «Astrid Lindgren». Εγραψε περισσότερα από 33 βιβλία, και μετέφρασε 100 ξένα έργα.

2013

Πεθαίνει η τραγουδίστρια Πόλυ Πάνου.

Πόλυ Πάνου
Η Πόλυ Πάνου

Μεγάλωσε στην Πάτρα. Μπήκε στη δισκογραφία με το «Πήρα τη στράτα την κακιά» (1952) του Μπιθικώτση. Η ιστορία της ξεκινά όταν ήταν μικρή, ακόμα, το ‘σκαγε απ’ το Δημοτικό και ανέβαινε στα Ψηλά Αλώνια, σ’ ένα καφενείο που «είχε πρωτοφέρει τότε juke box».

Αυτό ήταν «ο πρώτος δάσκαλος». Μαθήτρια του Δημοτικού, της άρεσε να τραγουδά το «Όταν θα πω το αχ!» το βαρύ ζεϊμπέκικο του Σταύρου Τζουανάκου, που μόλις είχε κυκλοφορήσει. Αργότερα, κρυφά από τους γονείς της, συμμετέχει σε διαγωνισμό ταλέντων της πόλης, με το τραγούδι «Μητέρα» του Φώτη Πολυμέρη και παίρνει το πρώτο βραβείο.

Ένα χρόνο μετά, βρίσκεται στην Πάτρα για εμφανίσεις ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης -νέος κι εκείνος τότε στο τραγούδι- πριν κάνει τις κατοπινές μεγάλες επιτυχίες του. Η τραγουδίστρια του συγκροτήματός του, τους είχε εγκαταλείψει και ο Γρηγόρης βρέθηκε να λέει το πρόβλημά του σ’ έναν κουρέα. Και ο κουρέας του μίλησε για το «αηδόνι» της γειτονιάς του, την Πολυτίμη Κολιοπάνου.

Έτσι ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης την έψαξε και την άκουσε να τραγουδά τα «βαριά» του Τζουανάκου, αλλά και ανατολίτικα και Πολυμέρη και αμέσως της ζήτησε να τον ακολουθήσει. Ταξίδεψαν μαζί στην Πάτρα, στο Αγρίνιο και μετά στην Αθήνα, στα δισκογραφικά στούντιο της «Columbia». Η Πόλυ Πάνου συνοδευόταν πάντα από τη μητέρας τη, παρ’ όλη την οργή του εργολάβου πατέρα της.

Πολύ γρήγορα θα βρεθεί να τραγουδάει καινούργια τραγούδια όλων των κορυφαίων λαϊκών συνθετών της δεκαετίας του 1950. Ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο Απόστολος Καλδάρας, ο Γιώργος Μητσάκης, ο Θόδωρος Δερβενιώτης και ο Μπάμπης Μπακάλης θα της γράψουν καινούργια τραγούδια. με τα οποία θα αναδειχτεί στη δισκογραφία και στο πάλκο. Πολλά απ’ αυτά άντεξαν και τραγουδιούνται πολύ μέχρι σήμερα.

2022

“Φεύγει” από τη ζωή ο πεζογράφος και παλαίμαχος αγωνιστής της ΕΑΜικής Αντίστασης και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, ο Βασίλης Φυτσιλής.

Γεννήθηκε το 1927 στη Σέκλιζα (σημερινό Καλλίθηρο) της Καρδίτσας. Με την κατάκτηση της Ελλάδας από τους Γερμανούς, διέκοψε το Γυμνάσιο και γύρισε στο χωριό του, όπου ως νεαρός ΕΠΟΝίτης, συμμετείχε στη σύνταξη της εφημεριδούλας της ΕΠΟΝ. Μετά την απελευθέρωση, έζησε για λίγο στην Καρδίτσα μέχρι που κατατάχθηκε στον ΔΣΕ.

ΕΑΜική Αντίσταση - Λογοτεχνεία - Βασίλης Φυτσιλής
Ο Βασίλης Φυτσιλής

Τον Απρίλη του 1947, συνελήφθη από κυβερνητικές δυνάμεις στη Νιάλα και καταδικάστηκε από το έκτακτο στρατοδικείο της Λαμίας σε ισόβια δεσμά. Εμεινε 12 χρόνια σε φυλακές και εξορίες. Εκεί έγραψε τα δυο πρώτα βιβλία του, τα οποία κρατούσε κρυμμένα από τους δεσμοφύλακες σε ειδική κρύπτη.

Υπήρξε μέλος της Κεντρικής Διοίκησης της ΠΕΑΕΑ από την ίδρυσή της και διατέλεσε πρόεδρός της από το 2004 έως το 2007.

Επί χρόνια αρθρογραφούσε στον «Ριζοσπάστη», μεταξύ άλλων και στη στήλη «Διακριτικά». Τα κείμενά του κυκλοφόρησαν σε συλλογή με τον ομώνυμο τίτλο από τη Σύγχρονη Εποχή. Παράλληλα, ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με τη γλυπτική και τη ζωγραφική.

Ηταν μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών. Το πρώτο του βιβλίο, «Το Γιοφύρι», εκδόθηκε το 1980 κι ακολούθησαν: «Κουβέντες του Κυνηγιού», «Πληγές του Εμφυλίου», «Φυλακισμένα Τραγούδια», «Φωνές από τα Σίδερα», «Θρήνος και Τραγούδι για τον Νεκρό Καπετάνιο», «Βαγγελίτσα Κουσιάντζα» «Γιασμίνα», «Ο Τσιριφλίνος», «Ο Σιδερής και το Κακό Αφεντικό», «Κουβεντιάζοντας με τον Γιάννη», «Στους δρόμους του Αγώνα», «Διακριτικά».

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...