1381
Ξεσπά η Εξέγερση των Χωρικών (Peasants’ Revolt), η πρώτη μεγάλη λαϊκή εξέγερση στην Αγγλία, με κύριο αίτιο το δυσβάστακτο χαράτσι, που επέβαλε στους υπηκόους του ο νεαρός βασιλιάς Ριχάρδος Β’.
1778
Πεθαίνει ο κορυφαίος Γάλλος συγγραφέας και διανοούμενος της Αναγέννησης Βολτέρος (φιλολογικό ψευδώνυμο του Φρανσουά Μαρί Αρουέ -François-Marie Arouet). Ο Βολτέρος ήταν πολέμιος του απολυταρχισμού.
Οι απόψεις του για την ελευθερία της σκέψης – την ισότητα, τη δουλεία, τους πολέμους, γίνανε οι βασικές αρχές της νέας κοινωνίας. Έδωσε το μέτρο της ελευθερίας του ατόμου – μέσα στο αστικό δημοκρατικό πολίτευμα.
1793
Τέσσερα περίπου χρόνια μετά την έκρηξη της αστικής επανάστασης στη Γαλλία, πραγματοποιείται νέα λαϊκή εξέγερση στο Παρίσι, έπειτα από την οποία εγκαθιδρύεται επαναστατική δικτατορία των Ιακωβίνων.
1814
Γεννιέται στο Πριαμούκινο της Ρωσικής Αυτοκρατορίας ο Μιχαήλ Μπακούνιν. Ο Μπακούνιν εμφανίζονταν σαν θεωρητικός του αναρχοκομμουνισμού με ένα κράμα ουτοπικών σοσιαλιστικών ιδεών και προυντονισμού (ο ίδιος θεωρούσε τον Προυντόν δάσκαλό του).
Στην Α΄ Διεθνή (Διεθνής Ένωση των Εργατών) ξέσπασε σφοδρή αντιπαράθεση ανάμεσα στον Κ. Μαρξ και στον Μπακούνιν γύρω από σημαντικά θεωρητικά ζητήματα σε σχέση με το κράτος, την ταξική πάλη κλπ. Ο Μπακούνιν και οι οπαδοί του έπειτα από σκληρή διαπάλη διαγράφτηκαν από τη Διεθνή.
Η Παρισινή Κομμούνα ήρθε να επιβεβαιώσει τη μαρξιστική θέση για την επαναστατική εξουσία και τα καθήκοντά της. Κατόπιν, ο Μπακούνιν συνδέθηκε με το Νετσάγιεφ, υποστηρίζοντας την ατομική τρομοκρατία και διαμορφώνοντας σχέδια εξέγερσης. Οι οπαδοί του Μπακούνιν έπαιξαν τότε σοβαρό ρόλο στο προβοκάρισμα των ταξικών αγώνων της εποχής.
1826
Πεθαίνει ο Παλαιών Πατρών Γερμανός. Ο Π. Π. Γερμανός ήταν ένας από τους λίγους ιεράρχες που είχαν μυηθεί στην Φιλική Εταιρία παραμονές της Επανάστασης του 1821.
Σε αυτόν αποδίδεται από την επίσημη ιστοριογραφία η ύψωση της σημαίας της Επανάστασης στην Αγία Λαύρα στις 25 Μαρτίου, γεγονός όμως το οποίο είναι αναληθές και καθιερώθηκε αργότερα ως «εθνικός μύθος». Την επίμαχη ημερομηνία ο Π. Π. Γερμανός βρισκόταν στην Πάτρα, όπου έσπευσε μαζί με τους προκρίτους προκειμένου να αναλάβουν τα ηνία της Επανάστασης, που είχε ξεσπάσει ήδη από τις 21 του μηνός.
1909
Γεννιέται ο Μπένι Γκούντμαν (Benjamin ”Benny” David Goodman), Αμερικανός κλαρινετίστας, ο «βασιλιάς του σουίνγκ».
Ήταν από τους πρώτες που διηύθυνε συγκρότημα που έπαιζαν λευκοί και μαύροι.
Ήταν μια πράξη που ερχόταν κόντρα σε μια εποχή που ο ρατσισμός ήταν «ανεπίσημη» επίσημη πολιτική της άρχουσας τάξης. Ήταν αυστηρός στη δουλειά του, πολλές φορές αυταρχικός. Η κλασική μουσική ήταν στο κέντρο του ενδιαφέροντος του.
1913
Στο Λονδίνο υπογράφεται η συνθήκη ειρήνης μεταξύ της ηττημένης κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των νικητών Ελλάδας, Σερβίας, Βουλγαρίας και Μαυροβουνίου.
Σύμφωνα με τη Συνθήκη αυτή παραχωρούνταν στους νικητές όλα τα εδάφη που βρίσκονταν δυτικά της γραμμής Αίνου – Μηδείας, εκτός της Αλβανίας, που θα παρέμενε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ως ανεξάρτητη Ηγεμονία.
Όπως αποδείχθηκε ωστόσο η συγκεκριμένη Συνθήκη έμελλε να είναι θνησιγενής, οξύνοντας τους ανταγωνισμούς μεταξύ των αστικών τάξεων των βαλκανικών χωρών και οδηγώντας σε νέο πόλεμο για το εκ νέου μοίρασμα της περιοχής (Β’ Βαλκανικός Πόλεμος).
1925
Στη Σαγκάη οι φοιτητές οργανώνουν αντιιμπεριαλιστική διαδήλωση.
Η αγγλοαμερικανική χωροφυλακή του «διεθνούς» τμήματος της πόλης ανοίγει πυρ κατά των διαδηλωτών, σκοτώνοντας και τραυματίζοντας πολλούς.
Η δολοφονική αυτή επίθεση ξεσηκώνει κύμα αγανάκτησης στην Κίνα και διεθνώς. Στη Σαγκάη κηρύσσεται γενική απεργία. Αρχίζει το λαϊκό «κίνημα της 30 του Μάη»
1930
Ένοπλη εξέγερση στην Ινδοκίνα. Στο Σαμόϊ, 200 χλμ. βορειοδυτικά της Σαϊγκόν χιλιάδες αγρότες διαδηλώνουν με κόκκινες σημαίες ενάντια στους φόρους. Ακολουθούν αιματηρές συγκρούσεις με γαλλικά στρατεύματα.
Στην επαρχεία Σάντεξ ο διοικητής, υπό την πίεση των αγροτικών κινητοποιήσεων, αναγκάστηκε να αναστείλει τους φόρους και να παραχωρήσει γη.
1935
Στη Γαλλία, εκτός από το Κομμουνιστικό και το Σοσιαλιστικό Κόμμα, προσχωρούν στο Λαϊκό Μέτωπο το Ριζοσπαστικό, το Ριζοσπαστικό – Σοσιαλιστικό, το Δημοκρατικό – Σοσιαλιστικό, καθώς και διάφοροι άλλοι ανένταχτοι. Δεν μπόρεσε να εκπληρώσει τους στόχους του αφού στήριξε την αστική τάξη στα πλαίσια του αντιφασιστικού μετώπου. Δεν αμφισβήτησε τη μήτρα του καπιταλισμού που γεννάει το φασισμό. Η σύμπλευση με τα συμφέροντα της Γαλλικής αστικής τάξης την οδήγησε ακόμα και να κλείσει τα σύνορα με την Ισπανία, εγκλωβίζοντας χιλιάδες Ισπανούς μαχητές του Εμφυλίου και παραδίδοντάς τους στα χέρια των φασιστών του Φράνκο.
1941
Οι νεολαίοι Μανώλης Γλέζος και Απόστολος Σάντας κατεβάζουν τη Γερμανική σημαία από την Ακρόπολη.
1941
Από τη Γαύδο δραπετεύει ομάδα από 7 εξόριστους κομμουνιστές. Ανάμεσά τους ο Λεωνίδας Στρίγκος και ο Μάρκος Βαφειάδης.
1942
Συγκροτείται το Κεντρικό Επιτελείο του παρτιζάνικου κινήματος της ΕΣΣΔ. Η συμβολή των παρτιζάνων, που δρούσαν στα μετόπισθεν του Γερμανικού στρατού, στη γενικότερη πολεμική προσπάθεια του Σοβιετικού λαού υπήρξε ανεκτίμητη. Οι παρτιζάνοι έφτασαν να μετρούν, από 90.000 μαχητές το 1941, 550.000 το 1943.
1948
Δημοσιεύεται δήλωση της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης (Κυβέρνηση του Βουνού), στην οποία τονίζεται ότι είναι έτοιμη να δεχτεί και ενθαρρύνει οποιαδήποτε πρωτοβουλία για την ειρηνική εξομάλυνση της κατάστασης και την αποκατάσταση της δημοκρατικής ζωής στην Ελλάδα.
1949
Τμήματα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) στο Γράμμο διενεργούν δυναμική αντεπίθεση και καταλαμβάνουν τα Πατώματα της β.
Την ίδια στιγμή, άλλα τμήματα του ΔΣΕ πραγματοποίησαν αντιπερισπασμό στη Λαγκάδα – Θεοτόκο, Οξυά, Ταμπούρι – Γύφτισσα και Κάντσικο.
1950
Τη νύχτα της 30 προς 31 Μάη πραγματοποιείται στρατιωτικό πραξικόπημα από τον ΙΔΕΑ, που κατηύθυνε ο Παπάγος. Ο ίδιος το πρωί της 31/5 το σταμάτησε.
1959
Αποχωρούν από το Ιράκ οι τελευταίοι Βρετανοί ιμπεριαλιστές.
1967
Στον απόηχο αλλεπάλληλων πραξικοπημάτων και συγκρούσεων, ο στρατιωτικός διοικητής της επαρχίας Μπιάφρα της Νιγηρίας ανακηρύσσει την ανεξαρτησία της από την υπόλοιπη χώρα.
1968
Ο στρατηγός Ντε Γκολ διαλύει την Εθνοσυνέλευση και προκηρύσσει εκλογές για τις 23 Ιούνη, ενώ σε τηλεοπτικό του μήνυμα προς το γαλλικό λαό ισχυρίζεται ότι υπάρχει «κίνδυνος κομμουνιστικής δικτατορίας» και απειλεί εμμέσως με δικό του συνταγματικό πραξικόπημα και εμφύλια σύρραξη.
1974
Οι μητέρες και οι συγγενείς των πολιτικών κρατουμένων φοιτητών, με έκκληση τους προς την παγκόσμια κοινή γνώμη καταγγέλλουν τα βασανιστήρια στα οποία υποβλήθηκαν στην Ασφάλεια και στο Μπογιάτι, ζητώντας τη συμπαράσταση για τη σωτηρία τους.
1977
Πεθαίνει ο Βασίλης Ρώτας, Έλληνας λογοτέχνης, που μετέφρασε στα ελληνικά όλα τα έργα του Ουίλιαμ Σαίξπιρ.
Ο Βασίλης Ρώτας ανήκει σε κείνους τους πνευματικούς ανθρώπους που έθεσαν ως κυρίαρχο της ζωής τους την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, σε εκείνους που αφοσιώθηκαν και αγωνίστηκαν για τα ιδανικά του Μαρξισμού – Λενινισμού, στην πανανθρώπινη ιδεολογία που σταθερά και αποφασιστικά διδάσκει το ΚΚΕ. Έδωσε σκληρές μάχες, υποστήριξε τις αξίες, υπηρέτησε στον αγώνα για τα συμφέροντα της εργατικής τάξης, υποστηρίζοντας στην πράξη τον κοινωνικό ρόλο του καλλιτέχνη.
Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και θέατρο στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών. Στη διάρκεια της Κατοχής εντάχθηκε στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο και πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση.
Ξεκίνησε να δημοσιεύει ποιήματα στο περιοδικό «Νουμάς» το 1908. Άρθρα, διηγήματα, κριτική θεάτρου και μαρτυρίες του δημοσιεύθηκαν στον παράνομο Τύπο στη διάρκεια της Κατοχής, στα «Ελεύθερα Νέα», στη «Βραδυνή», στην «Πρωία», στην «Εστία» και στο περιοδικό «Θέατρο» (1961-1965) και στον «Λαϊκό Λόγο» (1965-1967). Υπήρξε βασικός συνεργάτης του περιοδικού «Ελληνικά Γράμματα» και ίδρυσε μαζί με άλλους φοιτητές τη Φοιτητική Συντροφιά.
Στην πολιτιστική και ειδικά στη θεατρική δραστηριότητα που ανέπτυξε το ΕΑΜικό κίνημα, με την Παιδεία και την Τέχνη να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ιδεολογική και πολιτική διαπαιδαγώγηση των ανθρώπων προς την κοινωνική αλληλεγγύη και ισότητα, τη συλλογική και εθελοντική δράση εκατοντάδων χιλιάδων ανδρών, γυναικών και παιδιών, η συμβολή του Βασίλη Ρώτα υπήρξε καθοριστική. Με σύμφωνο το ΕΑΜ, το 1942, ίδρυσε το Θεατρικό Σπουδαστήριο, «νόμιμο καταφύγιο» για τους ΕΠΟΝίτες. Το θέατρο του Ρώτα έγινε βήμα προβληματισμού και συνειδητοποίησης, όπου νέοι μάθαιναν για το θέατρο και συμμετείχαν σε αντιστασιακές εκδηλώσεις, με παραστάσεις σε θέατρα, πλατείες, δρόμους, και κείμενα που εξύψωναν το λαϊκό φρόνημα, ενώ οι εισπράξεις πήγαιναν στο ταμείο του αγώνα.
Την ίδια εποχή, στην ελληνική επαρχία αναπτύσσεται ένα νέο είδος θεάτρου, που υπηρετεί τους σκοπούς του αντιστασιακού αγώνα. Το «Θέατρο του βουνού». Το καλοκαίρι του 1944 ο Βασίλης Ρώτας μεταφέρει το πνεύμα θεάτρου στα βουνά. Με υπόδειξη της ΠΕΕΑ ιδρύει το «Θεατρικό όμιλο της ΕΠΟΝ Θεσσαλίας», ανταποκρινόμενος στο επίμονο αίτημα των αγωνιστών για θέατρο. Το θίασο αποτελούν επαγγελματίες ηθοποιοί, αλλά και ερασιτέχνες από τους αντάρτες. Μεταξύ αυτών, ο συγγραφέας Γεράσιμος Σταύρου, ο ηθοποιός Γιώργος Δήμας, οι Βάσης και Άννα Ξένου, ο Νικηφόρος Ρώτας, ο Αλ. Ξένος.
Αλλά παράλληλα και στη συνέχεια, στο νόμιμο και στον παράνομο Τύπο, ο Βασίλης Ρώτας με τα άρθρα του στηλίτευε και σάρκαζε τα κάλπικα, φώτιζε τον αναγνώστη, με σκοπό να βοηθήσει στην αυτοσυνείδησή του, να του γνωρίσει τις αληθινές αξίες της ζωής και της τέχνης. Εκείνος, ο τόσο μειλίχιος και γελαστός στις προσωπικές επαφές του, γινόταν βίαιος, σκληρός, ανελέητος, όταν έγραφε και πάλευε για ό,τι τον πονούσε. Το θέατρο, ωστόσο, είχε την προτίμησή του. Σ’ όλες τις εκφάνσεις του: σκηνική πράξη («Λαϊκό Θέατρο»), σκηνική διδαχή («Θεατρικό Σπουδαστήρι»), σκηνική κρίση (κριτικές μελέτες, άρθρα κλπ.). Εκεί επικέντρωνε τον περισσότερο δημιουργικό μόχθο του. Είτε με τα πρωτότυπα έργα του, είτε με τις μεταφράσεις του, είτε με τα δοκίμιά του. Και σ’ όλα τα έργα του ιστορούσε και υμνούσε τους αγώνες των Ελλήνων για αποτίναξη των κάθε είδους «ζυγών», για αυτογνωσία, για αδέσμευτη σκέψη, αφίμωτη έκφραση, αδούλωτο βίο…
Σε πολλά έργα του, ακολούθησε τη μορφή και τη δομή της ελληνικής τραγωδίας (όπως στα «Ελληνικά Νιάτα», 1946) ή των σαιξπηρικών ιστορικών δραμάτων («Ρήγας Βελεστινλής», 1936, «Κολοκοτρώνης», 1955) ή, πάλι, του Θεάτρου των Σκιών («Καραγκιόζικα», 1955).
Τεράστια στάθηκε η προσφορά του Ρώτα στη μετάφραση Ελλήνων και ξένων κλασικών: Αριστοφάνη (Ορνιθες, Ειρήνη), Σίλλερ (Μαρία Στιούαρτ, Δον Κάρλος), Χάουπτμαν (Η Χανέλα πάει στον Παράδεισο, Ρόζα Μπερντ), Καλδερόν (Ο Δήμαρχος της Θαλαμέας), Τίρσο δε Μολίνα (Ο Δον Τζιλ με το πράσινο παταλόνι).
Αλλά ο μεγάλος άθλος του ήταν πως δόθηκε σύψυχα στη μετάφραση του σαιξπηρικού έργου και μπόρεσε ν’ αποδώσει στη γλώσσα μας όλα τα δράματα, κωμωδίες, τραγωδίες του, όπως και όλα τα ποιήματα και σονέτα του. Από το 1927 ως τα τελευταία χρόνια του έστησε «ναόν περικαλλή», με την απόδοση των έργων του Σαίξπηρ, κρατώντας πιστά τη μορφή τους και με χυμώδη ποιητικό λόγο.
Ο Βασίλης Ρώτας πιστοποιούσε με όλο του το έργο ότι μια τέχνη που αδιαφορεί για τον ανθρώπινο πόνο και δε συμβάλλει στη δημιουργία ενός κόσμου καλύτερου, πολλές φορές, άθελά της, λειτουργεί σύμφωνα με τις επιταγές της μειοψηφίας των κοινωνικά προνομιούχων. Έτσι και στην ποίησή του.
Αρκετά ποιήματά του είναι αφιερωμένα στη θυσία επώνυμων αγωνιστών, όπως το ποίημα «Ηλέχτρα», κατάλληλο και για εφήβους και νέους (ιδιαίτερα για μαθητές Λυκείου), που είναι αφιερωμένο στη θυσία της ηρωίδας της Εθνικής Αντίστασης, Ηλέκτρας Αποστόλου.
Στο ποίημα «Διακόσια παλικάρια» απεικονίζεται ποιητικά η εκτέλεση των διακοσίων πατριωτών στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, την Πρωτομαγιά του 1942.
Άλλο ένα χαρακτηριστικό της προοσωπικότητάς του είναι ότι επί χούντας, σε μεγάλη ηλικία, συνελήφθη και σιδηροδέσμιος οδηγείτο στη Γυάρο. Ο υπολοχαγός που τον συνέλαβε του είπε θρασύτατα: «Ντροπή σου γέρο»! Και ο Ρώτας του αποκρίθηκε με περηφάνια: «Παιδί μου, μπορείς να με σκοτώσεις, να με κρίνεις όμως δεν μπορείς»!
Πηγή: Ριζοσπάστης
2020
Κλιμακώνονται οι οργισμένες κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις χιλιάδων κατοίκων της Μινεάπολις, που διαμαρτύρονται για τη δολοφονία του 46χρονου Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόυντ.
Το πλήθος έβαλε φωτιά στο κεντρικό αστυνομικό τμήμα της πόλης όπου δούλευαν (προτού απολυθούν για λόγους εκτόνωσης των αντιδράσεων) οι τέσσερις αστυνομικοί που συμμετείχαν στην εν ψυχρώ δολοφονία του Τζ. Φλόιντ.
Την ίδια ώρα, δεκάδες άλλες διαδηλώσεις πραγματοποιούνταν και σε άλλα μεγάλα αστικά κέντρα των ΗΠΑ (Ν. Υόρκη, Ντένβερ, Φοίνιξ, Κολόμπους, Οχάιο, Κεντάκι), με τη διστακτικότητα των εισαγγελέων να απαγγείλουν κατηγορίες για ανθρωποκτονία από πρόθεση στον αστυνομικό να ρίχνει λάδι στη φωτιά.
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ απείλησε τον δήμαρχο της Μινεάπολις πως αν δεν σταματήσει τα επεισόδια θα στείλει την Εθνοφρουρά «να κάνει τη δουλειά όπως πρέπει». «Όταν αρχίζει λεηλασία, αρχίζουν και τα πυρά», διεμήνυσε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ.
Τα ξημερώματα ο κυβερνήτης της Μινεσότα κήρυξε τελικά την πολιτεία σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και κινητοποίησε την Εθνοφρουρά.
Με ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του ΚΣ, η ΚΝΕ “καταδικάζει τη δολοφονία του 46χρονου Αφροαμερικανού ανέργου Τζορτζ Φλόιντ, από λευκό αστυνομικό στη Μινεάπολις των ΗΠΑ. Δολοφονία που έρχεται να προστεθεί στη λίστα των ατέλειωτων θυμάτων αστυνομικής και ρατσιστικής βίας στις ΗΠΑ.
Αυτή η νέα δολοφονία, με την εικόνα του αστυνομικού με το γόνατο στο λαιμό του θύματος, ο οποίος πέθανε από ασφυξία, έχει προκαλέσει τη δίκαιη οργή και τον αποτροπιασμό εκατομμυρίων εργαζομένων και νέων στις ΗΠΑ και σε όλο τον κόσμο. Δείχνει τη βαρβαρότητα με την οποία το αστικό κράτος, στη “μητρόπολη του καπιταλισμού”, στην πολυδιαφημισμένη “δημοκρατία των ΗΠΑ”, αντιμετωπίζει τους εργαζόμενους, τους ανέργους και φτωχούς – όπως ήταν ο Φλόιντ – που ψάχνουν για ένα μεροκάματο.”
