Σαν Σήμερα 5/11 – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 5/11

1494

Γεννιέται ο Γερμανός ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και υποδηματοποιός Χανς Ζαξ (Hans Sachs)

Χανς Ζαξ
Πορτρέτο του Χανς Ζαξ

Το επάγγελμά του ήταν υποδηματοποιός, αλλά σύντομα τον κέρδισε η τέχνη. Έγραψε περισσότερα από 200 θεατρικά έργα και περισσότερα από 6.000 ποιήματα. Το έργο του έμενε άγνωστο ώσπου ο Γκαίτε το έκανε γνωστό στο γερμανικό κοινό. Η Ευρώπη τον γνώρισε το 19ο αι., όταν ο Ρίχαρντ Βάγκνερ τον χρησιμοποίησε ως έναν από του ήρωες στο έργο του «Οι αρχιτραγουδιστές της Νυρεμβέργης».

1499

Εκδίδεται στο Τρεγκιέ της Γαλλίας το Καθολικόν. Αυτό το βρετονικό-γαλλικό-λατινικό λεξικό γράφτηκε το 1464. Είναι το πρώτο βρετονικό και το πρώτο γαλλικό λεξικό.

1605

Η «συνωμοσία της πυρίτιδας» με στόχο την ανατίναξη του Βρετανικού κοινοβουλίου αποτυγχάνει.

Γκάι Φοκς
Ο Γκάι Φοκς (με το καπέλο) συλλαμβάνεται στο υπόγειο του κοινοβουλίου

Ο πρωτεργάτης του εγχειρήματος Γκάι Φοκς (Guy Fawkes) συλλαμβάνεται και απαγχονίζεται.

1815

Βρετανία και Ρωσία υπογράφουν στο Παρίσι συνθήκη με την οποία τα Επτάνησα γίνονταν αυτόνομο κράτος υπό βρετανική προστασία («Ηνωμένον Κράτος των Ιονίων Νήσων»).

Η σημαία του «Ηνωμένου Κράτους των Ιονίων Νήσων»
Η σημαία του «Ηνωμένου Κράτους των Ιονίων Νήσων»

1828

Οι επαναστατικές ελληνικές δυνάμεις υπό τον Δ. Υψηλάντη απελευθερώνουν τη Λιβαδειά.

Ο Δ. Υψηλάντης
Πορτρέτο του Δ. Υψηλάντη

1831

Ο Αμερικανός ηγέτης των σκλάβων, Νατ Τέρνερ (Nat Turner), δικάζεται και καταδικάζεται σε θάνατο στη Βιρτζίνια.

Νατ Τέρνερ
Ο Νατ Τέρνερ

1911

Η Ιταλία ανακηρύσσει την κυριαρχία της στη Λιβύη (Ιταλοτουρκικός πόλεμος, 1911-1912).

Ιταλοί στρατιώτες στην Τρίπολη
Ιταλοί στρατιώτες στην Τρίπολη

1913

Γεννιέται η Βρετανίδα ηθοποιός Βίβιαν Λι, βραβευμένη δύο φορές με Όσκαρ καλύτερης ηθοποιού (το 1939 και 1951).

Η Βίβιαν Λι
Η Βίβιαν Λι

1914

Κατά τον Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, η Γαλλία κηρύσσει τον πόλεμο στην Οθωμανική αυτοκρατορία.

1916

Ανακηρύσσεται το βασίλειο της Πολωνίας με την Πράξη της 5ης Νοεμβρίου που υπογράφουν οι αυτοκράτορες της Γερμανίας και της Αυστροουγγαρίας.

1918

Στο Λιούμπιν συγκροτείται το πρώτο Πολωνικό Σοβιέτ των αντιπροσώπων των εργατών.

1922

Συνέρχεται το 4ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς.

4ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς.
Από την έναρξή του Συνεδρίου

1936

Στις 5 και 8 Νοέμβρη, στον Άη Γιώργη του Πειραιά και την Κοκκινιά, οι παράνομες οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΟΚΝΕ πραγματοποιούν εκδηλώσεις για την Οκτωβριανή Επανάσταση.

1940

Ο Φράνκλιν Ρούσβελτ (Franklin Delano Roosevelt) εκλέγεται για τρίτη φορά πρόεδρος των ΗΠΑ.

Ο Φράνκλιν Ρούσβελτ το 1933
Ο Φράνκλιν Ρούσβελτ το 1933

1944

Το Εθνικό Συμβούλιο της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ) αποφασίζει την αυτοδιάλυσή της.

ΠΕΕΑ
Εθνοσύμβουλοι της ΠΕΕΑ

1947

Ξεκινά η ανάδειξη Επαρχιακών Λαϊκών Συμβουλίων στις ελεύθερες περιοχές της Ελλάδας.

Στην Ελεύθερη Ελλάδα 1947
Στην Ελεύθερη Ελλάδα το 1947

1956

Η κρίση του Σουέζ (που ξέσπασε με αφορμή τις αντιδράσεις κυρίως της Βρετανίας της Γαλλίας απέναντι στην εθνικοποίηση της Διώρυγας του Σουέζ από την Αίγυπτο) λαμβάνει πλέον τη μορφή ανοιχτής ιμπεριαλιστικής επέμβασης.

Βρετανικά στρατεύματα στο Πορτ Σάιντ το 1956
Βρετανικά στρατεύματα στο Πορτ Σάιντ

Το βράδυ της 5 προς 6 Νοεμβρίου βρετανικά και γαλλικά στρατεύματα αποβιβάζονται στο Πορτ Σάιντ της Αιγύπτου και καταλαμβάνουν τη διώρυγα.

1956

Γεννιέται ο μουσικός Λαυρέντης Μαχαιρίτσας. Από μικρός έδειξε την αγάπη του για τη μουσική.

Λαυρέντης Μαχαιρίτσας σε συναυλία το 2013
Φώτο Αρχείου / Λαυρέντης Μαχαιρίτσας σε συναυλία το 2013 / Πηγή: Eurokinissi

Μετά τη στρατιωτική του θητεία αρχίζει να τραγουδάει αντάρτικα με τον Πάνο Τζαβέλλα στη «Συντροφιά». Στα 20 του χρόνια δημιουργεί με τον Παύλο Κικριλή και τον Τάκη Βασαλάκη το συγκρότημα P.L.J.

Το 1983, οπότε και κυκλοφορεί ο δεύτερος δίσκος του συγκροτήματος, αυτό μετονομάζεται σε «Τερμίτες». Το 1989 ξεκίνησε η προσωπική του σταδιοδρομία ως συνθέτη και ερμηνευτή και ακολούθησαν διάφορες δουλειές.

Ο εγγονός του εκτελεσμένου, τον Απρίλη του 1948, Βολιώτη αγωνιστή Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, έδινε δυναμικό «παρών» και στο κίνημα, με όπλο του τη μουσική του, ρίχνοντας «κόκκινο στη νύχτα». Αξέχαστες στη μνήμη όλων θα μείνουν οι εμφανίσεις του στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ. «Ταιριάζουν τα χνότα μας με την ΚΝΕ», δήλωνε το 1996 μιλώντας για τη συμμετοχή του στο Φεστιβάλ. Σε διάφορες εκλογικές μάχες δήλωνε τη στήριξή του στο ΚΚΕ, ενώ το 2006 είχε εκλεγεί και δημοτικός σύμβουλος στο δήμο της Αθήνας με το συνδυασμό του ΚΚΕ «Συμπαράταξη για την Αθήνα».

Στη διάρκεια της πολύχρονης καλλιτεχνικής του διαδρομής συνεργάστηκε με πολλούς σημαντικούς καλλιτέχνες.

1959

Ο Μαξ Μέρντεν αποφυλακίζεται και απελαύνεται. Ο Μέρτεν ευθυνόταν για σειρά εγκλημάτων πολέμου που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια της Κατοχής στη Θεσσαλονίκη και είχε συλληφθεί συμπτωματικά στην Αθήνα το 1957.

Μαξ Μέρντεν
Ο εγκληματίας Ναζί Μαξ Μέρντεν (δεξιά) κατά την διάρκεια της δίκης του

Η δίκη του Μέρτεν άρχισε στις 11 Φεβρουαρίου 1959 και κράτησε 20 μέρες. Ο Μέρτεν καταδικάστηκε σε ποινές από 6 έως 20 χρόνια για διάφορα αδικήματα, όπως παράνομες φυλακίσεις και εγκλεισμούς σε στρατόπεδα συγκέντρωσης Ελλήνων και Ισραηλιτών, φόνους και θάνατο από ασιτία Ισραηλιτών, «γκέτο» σε βάρος 56.000 Ισραηλιτών, καταστροφή του εβραϊκού νεκροταφείου Θεσσαλονίκης, εκτόπιση στα γερμανικά στρατόπεδα 40.000 Εβραίων κλπ.

Τελικά, όμως, το Νοέμβρη του 1959, με τροποποίηση προηγούμενου νόμου («περί αναστολής διώξεως εγκληματιών πολέμου» που είχε φέρει στη Βουλή στις αρχές του έτους η κυβέρνηση Καραμανλή), ο Μέρτεν αποφυλακίστηκε και απελάθηκε. Στη Γερμανία συνελήφθη, αλλά γρήγορα αφέθηκε ελεύθερος.

1967

49 άτομα σκοτώνονται σε σιδηροδρομικό δυστύχημα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μεταξύ των επιζώντων είναι και ο Ρόμπιν Γκιμπ των Bee Gees.

1977

Πεθαίνει ο συγγραφέας Ρενέ Γκοσινί (René Goscinny), συνδημιουργός του Αστερίξ και σεναριογράφος του Λούκυ Λουκ.

1979

Πεθαίνει ο συγγραφέας Κώστας Κοτζιάς. Ανήκει στη συγγραφική γενιά της Αντίστασης. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά με το αντιστασιακό θεατρικό έργο του «Ξύπνημα», που ανέβασαν οι Ενωμένοι Καλλιτέχνες. Το πρώτο του μυθιστόρημα «Καπνισμένος ουρανός» παίρνει το 1957 το πρώτο βραβείο πεζογραφίας του Δήμου Αθηναίων.

Ο Κώστας Κοτζιάς
Ο Κώστας Κοτζιάς

Αδερφός του είναι ο επίσης συγγραφέας Αλέξανδρος Κοτζιάς. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής εντάχτηκε στην ΕΠΟΝ και το ΕΑΜ. Το 1946 συνεργάστηκε με το περιοδικό του Δημήτρη Φωτιάδη «Ελεύθερα Γράμματα». Την ίδια χρονιά δημοσίευσε το θεατρικό έργο «Το Ξύπνημα», που παραστάθηκε από το θίασο των Ενωμένων Καλλιτεχνών του Αιμιλίου Βεάκη. Στη συνέχεια (1947) συνεργάστηκε με την Ομάδα των Νέων Λογοτεχνών στην έκδοση του περιοδικού «Θεμέλιο». Υπήρξε συνιδρυτής του Ρεαλιστικού θεάτρου (1949) μαζί με τον Γιώργο Γιαννίδη, στο οποίο λειτούργησε και ως σκηνοθέτης (στο «Σχολείο γυναικών του Μολιέρου»), ενώ άλλα θεατρικά έργα του ανέβασε ο θίασος του Τ. Καρούσου. Ανέλαβε τη στήλη της θεατρικής κριτικής στις εφημερίδες «Δημοκρατική» (1950) και «Δημοκρατικός» (1951). Συνεργάστηκε επίσης με τις εφημερίδες «Ανεξάρτητος Τύπος», «Αυγή», «Ριζοσπάστης» (μετά τη μεταπολίτευση ως ανταποκριτής στη Ρωσία) και με το περιοδικό «Επιθεώρηση Τέχνης».

Μετά την επιβολή της δικτατορίας του Παπαδόπουλου κατέφυγε στη Μόσχα, από όπου ανέπτυξε αντιδικτατορική δράση με αποτέλεσμα να του αφαιρεθεί μέχρι τη μεταπολίτευση η ελληνική ιθαγένεια. Μετά το 1974 η ζωή του μοιράστηκε ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Ρωσία όπου και πέθανε το 1979. Η πρώτη εμφάνιση του Κώστα Κοτζιά στο χώρο της λογοτεχνίας πραγματοποιήθηκε το 1957 με τη δημοσίευση του μυθιστορήματος «Ο καπνισμένος ουρανός« που τιμήθηκε με το Α΄ Βραβείο του Δήμου Αθηναίων. Η «Γαλαρία Νο 7«, που ακολουθεί, φέρνει για πρώτη φορά την εργατική τάξη, στη νεοελληνική πεζογραφία. Συνολικά η πεζογραφική του παραγωγή αποτελείται από πέντε μυθιστορήματα, τα δύο («Επί εσχάτη προδοσία» και «Αίγιστος») με θέμα εμπνευσμένο από την υπόθεση Πλουμπίδη. Ασχολήθηκε επίσης με τη λογοτεχνική μετάφραση, τις διασκευές λογοτεχνικών έργων για το θέατρο. Έργα του μεταφράστηκαν στα γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά, σουηδικά, τσέχικα, ρωσικά, ουγγρικά και βουλγάρικα.

1989

Πεθαίνει ο κλασικός πιανίστας και συνθέτης Βλαντίμιρ Σαμοΐλοβιτς Χόροβιτς.

Βλαντίμιρ Σαμοΐλοβιτς Χόροβιτς
Βλαντίμιρ Σαμοΐλοβιτς Χόροβιτς το 1986

Η τεχνική του, το ύφος του και το ευρύ ρεπερτόριό του τον καθιστούν ως έναν από τους σημαντικότερους πιανίστες του 20ού αιώνα.

1995

Πεθαίνει ο Ούγγρος καθηγητής Φυσικής Άρπαντ Έλο (Arpad Emrick Elo).

Άρπαντ Έλο
Ο Άρπαντ Έλο

Ήταν ο δημιουργός ενός συστήματος αξιολόγησης που χρησιμοποιείται για παιχνίδια με δυο παίκτες, όπως το σκάκι. Χρησιμοποιείται επίσης ως σύστημα αξιολόγησης σε πολλά παιχνίδια υπολογιστών στα οποία διαγωνίζονται πολλοί παίκτες.

1996

Ο Μπιλ Κλίντον επανεκλέγεται πρόεδρος των ΗΠΑ.

Μπιλ Κλίντον
Ο Μπιλ Κλίντον

1996

Η Μπεναζίρ Μπούτο απομακρύνεται από την πρωθυπουργία του Πακιστάν, κατηγορούμενη για νεποτισμό και διαφθορά.

Μπεναζίρ Μπούτο
Η Μπεναζίρ Μπούτο

1999

Επιχειρηματικός πόλεμος στις ΗΠΑ, καθώς δικαστική έκθεση χαρακτηρίζει «μονοπωλιακή» την εταιρεία «Microsoft» του Μπιλ Γκέιτς.

Microsoft
Το λογότυπο του μονοπωλίου της Microsoft

Τελικά η υπόθεση κατέληξε σε συμβιβασμό με το Αμερικανό Υπουργείο Δικαιοσύνης και η εταιρία «έπεσε στα μαλακά».

Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...