Σαν Σήμερα 8/11 – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο

Σαν Σήμερα 8/11

30

Γεννιέται ο μετέπειτα Ρωμαίος αυτοκράτορας, Νέρβας,

Νέρβας
Προτομή του Νέρβα

392

Ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Μέγας Θεοδόσιος καταργεί με διάταγμά του την ειδωλολατρία και απαγορεύει την προσέλευση σε ειδωλολατρικούς ναούς.

Μέγας Θεοδόσιος
Νόμισμα με την κεφαλή του Μέγα Θεοδόσιου

960

Οι Βυζαντινοί υπό τον Λέοντα Φωκά το νεότερο καταφέρνουν συντριπτική νίκη επί του Χαμδανίδη εμίρη Σαΐφ αλ-Ντάουλα στην Ανδρασσό.

1520

Μετά την εισβολή τους στη Σουηδία, οι Δανοί εκτελούν περίπου 100 άτομα στη Στοκχόλμη.

1599

Πεθαίνει ο Ισπανός συνθέτης αναγεννησιακής μουσικής Φρανθίσκο Γκερέρο (Francisco Guerrero). Απ’ όλους τους Ισπανούς συνθέτες της Αναγέννησης ο Γκερέρο υπήρξε ο μοναδικός ίσως που έζησε και εργάστηκε σχεδόν αποκλειστικά εντός της χώρας.

Φρανθίσκο Γκερέρο
Πορτρέτο του Φρανθίσκο Γκερέρο

Οι περισσότεροι συνθέτες της εποχής -π.χ. Κριστόμπαλ Μοράλες, Τομάς Λουίς ντε Βικτόρια- περνούσαν μεγάλο διάστημα της καριέρας τους στην Ιταλία και επέστρεφαν στην πατρίδα τους μετά από πολλά χρόνια.

Σε αντίθεση με τους παραπάνω συνθέτες, ο Γκερέρο έγραψε εκκλησιαστική αλλά και κοσμική μουσική. Στα έργα του συγκαταλέγονται δεκάδες τραγούδια και οργανικά κομμάτια, με το μεγαλύτερο μέρος ωστόσο να καταλαμβάνουν οι λειτουργίες, τα μοτέτα κλπ.

Η μουσική του παρουσιάζει μια μεγάλη χρωματική ποικιλία, που αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό τις διάφορες ανθρώπινες διαθέσεις: τον πόνο και τη χαρά, την έκσταση και τη βαθιά θλίψη, την αγωνία και τη γαλήνη. Τα έργα του παρέμειναν δημοφιλή για εκατοντάδες χρόνια, κυρίως δε στους καθεδρικούς ναούς της Λατινικής Αμερικής, ενώ στις μέρες μας αποτελούν καθιερωμένα για το χορωδιακό ρεπερτόριο.

1656

Γεννιέται ο Βρετανός αστρονόμος και μαθηματικός Έντμουντ Χάλεϊ (Edmond Halley), από τον οποίο πήρε το όνομά του ο γνωστός κομήτης.

Έντμουντ Χάλεϊ
Ο Έντμουντ Χάλεϊ

1674

Πεθαίνει ο Βρετανός ποιητής Τζον Μίλτον (John Milton). Το 1667 κυκλοφόρησε το αριστούργημά του «Απολεσθείς Παράδεισος», στο οποίο, σε δώδεκα άσματα περιγράφεται η πτώση του ανθρώπου συνεπεία του προπατορικού αμαρτήματος.

Τζον Μίλτον
Ο Βρετανός ποιητής Τζον Μίλτον

Άλλα ποιητικά έργα του Μίλτον είναι ο «Ανακτηθείς Παράδεισος» (Paradise Regained, 1671) και ο «Σαμψών αγωνιστής» (Samson Agonistes, 1671) Τον «Απολεσθέντα Παράδεισο» μετέφρασε έμμετρα ο Αλέξανδρος Κάσδαγλης (Λονδίνο, 1887) και σε πεζό ο Ι.Γ.Καραγεωργιάδης (Λευκωσία, 1925).

1847

Γεννιέται ο Ιρλανδός συγγραφέας Αβραάμ «Μπραμ» Στόκερ (Abraham «Bram» Stoker. Το πιο γνωστό του έργο είναι το διάσημο μυθιστόρημα τρόμου Δράκουλας.

Μπραμ Στόκερ
Ο Μπραμ Στόκερ το 1906

1885

Γεννιέται ο εξπρεσιονιστής ζωγράφος Γιώργος Μπουζιάνης.

Γιώργος Μπουζιάνης
Ο Γιώργος Μπουζιάνης

Σπούδασε ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών (μετέπειτα Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών) από το 1897 μέχρι το 1906 με δασκάλους τον Γ. Ροϊλό, τον Νικηφ. Λύτρα, τον Κ. Βολανάκη και τον Δ. Γερανιώτη.

Γιώργος Μπουζιάνης
Αυτοπροσωπογραφία του Γιώργου Μπουζιάνη

Το 1907, έφυγε για να συνεχίσει τις σπουδές ζωγραφικής στην Ακαδημία Τεχνών του Μονάχου κοντά στον Όττο Ζάιτζ (Otto Seitz).

Γιώργος Μπουζιάνης
Γιώργος Μπουζιάνης-Παιδί σε πρόγευμα (1921)

1892

Αρχίζει γενική απεργία στη Νέα Ορλεάνη, ενώνοντας για πρώτη φορά λευκούς και μαύρους συνδικαλιστές σε μία επιτυχημένη τετραήμερη γενική απεργία.

1895

Γεννιέται ο λογοτέχνης και ζωγράφος Φώτης Κόντογλου. Γεννήθηκε στο Αϊβαλί της Μ. Ασίας. Τα παιδικά του χρόνια τα έζησε στο μετόχι της Αγίας Παρασκευής. Τις εγκύκλιες σπουδές του τις έκανε στο Αϊβαλί. Από τότε είχε συγγραφική ευχέρεια. Έβγαζε με τους συμμαθητές του Στρατή Δούκα και Πάνο Βαλσαμάκη το περιοδικό «Μέλισσα», διακοσμημένο με σχέδιά του. Το 1913 εισήχθη στη Σχολή Καλών Τεχνών στο Πολυτεχνείο. Με την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Τούρκοι ξεσπούν σε βιαιότητες εναντίον των Ελλήνων της Ιωνίας και καταστρέφουν το Αϊβαλί (1914-1917). Τότε πηγαίνει στη Γαλλία, το Βέλγιο και την Ισπανία, για να γνωρίσει τη ζωή και την καλλιτεχνική κίνηση. Το 1918 γράφει τον «Πέδρο Καζάς», που θα γίνει το διαπιστευτήριό του για την Ελλάδα.

Φώτης Κόντογλου
Ο Φώτης Κόντογλου

Ζωγράφισε τοπία, σχέδια βιβλίων, περιοδικών, ποιητικών συλλογών, πορτραίτα, ενώ το σημαντικότερο έργο στην κοσμική ζωγραφική είναι οι βυζαντινοπρεπείς νωπογραφίες του στο Δημαρχείο Αθηνών, με θέματα και πρόσωπα από την Ελληνική Ιστορία.

Όσο βαθιά θρησκευόμενος υπήρξε άλλο τόσο εκλάμβανε τον εαυτό του ως κομμουνιστή, καθώς πίστευε ότι «ο ρούσικος κομμουνισμός είναι έκφραση της χριστιανικής ψυχής των Ρώσων…».

1895

Καθώς πειραματίζεται με την ηλεκτρική ενέργεια, ο Βίλχελμ Κόνραντ Ρέντγκεν ανακαλύπτει τις ακτίνες Χ.

Βίλχελμ Κόνραντ Ρέντγκεν
Ο Βίλχελμ Κόνραντ Ρέντγκεν

1899

Γεννιέται η τραγουδίστρια του ρεμπέτικου τραγουδιού Αγγέλα Παπάζογλου.

Αγγέλα Παπάζογλου
Η Αγγέλα Παπάζογλου

Το 1928, λίγο μετά το γάμο της με τον μεγάλο ρεμπέτη Βαγγέλη Παπάζογλου, τυφλώθηκε από πάθηση που είχε στα μάτια της από μικρή και την απομάκρυνε από το τραγούδι.

1901

Βίαιες συγκρούσεις με 8 νεκρούς σημειώνονται στην Αθήνα ανάμεσα στους υποστηρικτές της καθαρεύουσας και τους δημοτικιστές, με αφορμή τη μετάφραση του Ευαγγελίου στη δημοτική, από τον Αλέξανδρο Πάλλη.

Τα "Ευαγγελικά" το 1901
Η αποτύπωση των συγκρούσεων στον Τύπο της εποχής

1904

O Θίοντορ Ρούσβελτ (Theodore Roosevelt) εκλέγεται Πρόεδρος των ΗΠΑ.

Θίοντορ Ρούσβελτ
Ο Θίοντορ Ρούσβελτ

1917

Το Δεύτερο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ κηρύσσει το πέρασμα όλης της εξουσίας στα Σοβιέτ, ψηφίζει το διάταγμα για την ειρήνη, τη γη και εκλέγει την πρώτη σοβιετική κυβέρνηση, το Συμβούλιο των Επιτρόπων του λαού με πρόεδρο τον Β. Ι. Λένιν.

Λένιν
Ο Λένιν ανάμεσα στα μέλη του Συμβουλίου των Επιτρόπων του λαού

Την ίδια στιγμή η επανάσταση εξαπλώνεται. Η σοβιετική εξουσία εγκαθιδρύεται στο Ριαζάν, το Καζάν, το Αικατερίνεμπουργκ, την Ούφα και το Τάλιν.

1918

Η επαναστατική ομάδα «Σπάρτακος» απευθύνει έκκληση προς τους εργάτες και τους στρατιώτες να αγωνιστούν για να γκρεμίσουν τη μοναρχία και να εγκαθιδρύσουν τη σοσιαλιστική δημοκρατία (Γερμανική Επανάσταση 1918).

1922

Γεννιέται ο Νοτιοαφρικανός καρδιοχειρούργος Κρίστιαν Ν. Μπάρναρντ (Christiaan Neethling Barnard), ο οποίος πραγματοποίησε την πρώτη επιτυχημένη μεταμόσχευση καρδιάς από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους καρδιοχειρουργούς όλων των εποχών, ο άνθρωπος που έκανε πραγματικότητα το 1967 τις μεταμοσχεύσεις καρδιάς.

Κρίστιαν Ν. Μπάρναρντ
Ο Κρίστιαν Ν. Μπάρναρντ το 1968

Τα φώτα της δημοσιότητας στο Νοτιοαφρικανό καρδιοχειρουργό έπεσαν για πρώτη φορά στις 3 Δεκέμβρη του 1967. Ημερομηνία κατά την οποία έγραψε σελίδα στην ιστορία της Ιατρικής όταν κατάφερε να μεταμοσχεύσει την καρδιά μίας 18χρονης σε 53χρονο ασθενή στο νοσοκομείο «Groote Schuur» του Κέιπ Τάουν. Μιλώντας έκτοτε σε εκατοντάδες ΜΜΕ, ο Μπάρναρντ σχολίαζε το επίτευγμά του λέγοντας: «Η καρδιά είναι ένα από τα πιο εύκολα όργανα για μεταμόσχευση… Το εγχείρημά μου δε θα πρέπει να θεωρείται επιστημονικό, αλλά τεχνικό επίτευγμα. Έρχεται καιρός που θα καταγραφούν ανώτερα επιστημονικά επιτεύγματα»…

Ο Δρ. Μπάρναρντ γεννήθηκε το Νοέμβρη του 1922 και ήταν γόνος φτωχής οικογένειας καλβινιστών στη φτωχή κωμόπολη Μπούφορντ Γουέστ. Μεταξύ των προσωπικοτήτων που εξέφρασαν τη θλίψη τους για το χαμό του διάσημου καρδιοχειρουργού ήταν και ο πρώην Πρόεδρος της Ν. Αφρικής Νέλσον Μαντέλα, ο οποίος έκανε μνεία στη θαρραλέα στάση του κατά τη διάρκεια του ρατσιστικού καθεστώτος «Απαρτχάιντ».

1923

Οι Ναζί πραγματοποιούν απόπειρα πραξικοπήματος στο Μόναχο («πραξικόπημα της μπυραρίας»), το οποίο όμως αποτυγχάνει εν τη γενέσει του.

Χίτλερ-«πραξικόπημα της μπυραρίας» 1923
Μέλη του ναζιστικού κόμματος κατά την διάρκεια του πραξικοπήματος

Η αστική Δημοκρατία της Βαϊμάρης θα αποδειχθεί ιδιαίτερα επιεικής προς τους πραξικοπηματίες: ο στρατάρχης Ε. Λούντεντορφ αθωώθηκε πλήρως, ενώ ο Α. Χίτλερ καταδικάστηκε σε 5 χρόνια φυλακή, από τα οποία εξέτισε μόλις 8 μήνες και αυτά σε ιδιαίτερα ευνοϊκές συνθήκες κράτησης.

1926

Ιδρύεται ο Αθλητικός Ποδοσφαιρικός Όμιλος Ελλήνων Λευκωσίας (ΑΠΟΕΛ).

ΑΠΟΕΛ
Το έμβλημα του ΑΠΟΕΛ

1935

Γεννιέται στη Νιγρίτα Σερρών ο μεγάλος τραγουδιστής Στράτος Διονυσίου. Ήταν παιδί φτωχής οικογένειας προσφύγων, η οποία υπέστη διάφορους διωγμούς, καθώς ο πατέρας του, ο Άγγελος, πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση.

Στράτος Διονυσίου
Ο Στράτος Διονυσίου

Μετά το θάνατο του πατέρα του θα βγει στη βιοπάλη, αλλά τ’ όνειρό του ήταν να γίνει τραγουδιστής. Οι πρώτοι που τον άκουσαν, όταν ο Διονυσίου ζούσε στη Θεσσαλονίκη, ήταν ο Γιώργος Μητσάκης και ο Τάκης Μπίνης.

Το 1959 εμφανίστηκε ως επαγγελματίας τραγουδιστής στη «Φαρίντα» της Θεσσαλονίκης με την Καίτη Γκρέι, που αργότερα τον βοήθησε να έρθει στην Αθήνα. Η πρώτη του εμφάνιση στην πρωτεύουσα ήταν στον «Αστέρα» στα Γερμανικά της Κοκκινιάς, ενώ την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε ο πρώτος του δίσκος 45 στροφών με το τραγούδι «Δεν είμαι ένοχος».

Σταθμό στην καριέρα του αποτέλεσε η συνεργασία του με τον Άκη Πάνου το 1966, ενώ ακόμη μια σημαντική στιγμή για την καριέρα του ήταν το τραγούδι «Βρέχει φωτιά στη στράτα μου».

Μετά από μια δικαστική περιπέτεια, που τον οδήγησε για κάποιο διάστημα στη φυλακή, ο Στράτος Διονυσίου ξεκίνησε μια «δεύτερη» καριέρα από το 1976 και μετά, ενώ ο ίδιος χαρακτήριζε τη δεκαετία ’80-’90 «χρυσή» περίοδο. Συνεργάστηκε με μεγάλα ονόματα του λαϊκού τραγουδιού, τραγούδησε δεκάδες τραγούδια που έγιναν μεγάλες λαϊκές επιτυχίες και τον έφεραν στην πρώτη γραμμή των μεγάλων λαϊκών βάρδων.

1941

Συγκροτείται το ΚΚ Αλβανίας. Σύντομα αναπτύσσει παρτιζάνικη δράση.

Ενβέρ Χότζα
Ο Ενβέρ Χότζα στα βουνά της Αλβανίας

1942

Βρετανικά και Αμερικανικά στρατεύματα αποβιβάζονται στη Γαλλική Βόρεια Αφρική.

«Επιχείρηση Πυρσός», Β. Αφρική 1942
Αμερικανικά στρατεύματα κατά την επιχείρηση

Η «Επιχείρηση Πυρσός», όπως ονομάστηκε, στέφθηκε γρήγορα με νίκη (16 Νοεμβρίου 1942).

1944

Καταφθάνει εσπευσμένα από την Ιταλία στην Αθήνα η Ορεινή Ταξιαρχία, προκειμένου να αξιοποιηθεί κατά του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.

Ορεινής Ταξιαρχίας 1944
Τμήμα της Ορεινής Ταξιαρχίας παρελαύνει μπροστά στον Παπανδρέου και τον Σκόμπι

1957

Το Ηνωμένο Βασίλειο πραγματοποιεί την πρώτη του επιτυχημένη δοκιμή βόμβας υδρογόνου στο Κιριτιμάτι στον Ειρηνικό Ωκεανό.

1968

Πεθαίνει ο Κύπριος κομμουνιστής ποιητής Τεύκρος Ανθίας, μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Κύπρου από το 1930 και μέλος της ΚΕ του ΑΚΕΛ το 1941.

Τεύκρος Ανθίας - ΑΚΕΛ
Ο Τεύκρος Ανθίας

Ο Τ. Ανθίας ήταν ένας από τους λιγοστούς που κατάφεραν παρά τη σχετική απαγόρευση της κυβέρνησης Καραμανλή να πραγματοποιήσουν μαζί με τον Γρ. Λαμπράκη την Α’ Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης (1963).

1970

Η Ασφάλεια συλλαμβάνει το μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και ηγετικό στέλεχος του ΠΑΜ Στρατή Τσαμπή, μαζί με άλλους κομμουνιστές.

Στρατής Τσαμπής
Ο Στρατής Τσαμπής

1973

Από τις 8 έως τις 12 Νοέμβρη οι φοιτητικές κινητοποιήσεις εντείνονται στην Ιατρική, τη Γεωπονική, την Οδοντιατρική, το Πάντειο, στη Σχολή Υπομηχανικών, τη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών και Αρχιτεκτόνων, κ.α.

Κινητοποιήσεις φοιτητών κατά της χούντας το 1973
Οι δυνάμεις καταστολής της Χούντας κατά των κινητοποιήσεων των φοιτητών

1977

Ο Έλληνας αρχαιολόγος και καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Μανόλης Ανδρόνικος ανακαλύπτει τον τάφο του Φιλίππου Β΄ της Μακεδονίας στη Βεργίνα.

Μανόλης Ανδρόνικος
Προτομή του Μ. Ανδρόνικου

1982

Αντιδράσεις προκαλεί στην Ελλάδα η εξαίρεση της Λήμνου από το σχεδιασμό της ΝΑΤΟικής άσκησης «APEX – EXPRESS 82», λόγω της πάγιας οδηγίας του γενικού γραμματέα της Συμμαχίας Γιόζεφ Λουνς να μην περιλαμβάνονται σε ασκήσεις πολιτικά ευαίσθητες περιοχές.

1986

Πεθαίνει ο Βιατσεσλάβ Μόλοτοφ, στέλεχος του Κόμματος των Μπολσεβίκων, σοβιετικός διπλωμάτης και κρατικός αξιωματούχος. Ήταν μέλος του Κόμματος από το 1906, ενώ παραμονές της επανάστασης εκλέχθηκε στο ρωσικό γραφείο της ΚΕ.

Βιατσεσλάβ Μόλοτοφ
Ο Βιατσεσλάβ Μόλοτοφ

Την περίοδο της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης ήταν μέλος της Στρατιωτικής Επαναστατικής Επιτροπής. Το 1926-1952 ήταν μέλος του ΠΓ της ΚΕ. Διετέλεσε επίσης πρόεδρος της σοβιετικής κυβέρνησης το 1930-1941, πρώτος αντιπρόεδρος το 1941-1957 και υπουργός Εξωτερικών το 1939-1949 και 1953-1957.

1987

Εκρήγνυται βόμβα στο Ενισκίλεν, στη Βόρεια Ιρλανδία, κατά τη διάρκεια τελετής απόδοσης τιμών σε όσους έχασαν τη ζωή τους σε πολέμους όπου συμμετείχαν οι βρετανικές δυνάμεις. Δώδεκα άνθρωποι σκοτώνονται και εξήντα τρεις τραυματίζονται.

Βόμβα στο Ενισκίλεν, στη Βόρεια Ιρλανδία το 1987
Μετά την έκρηξη της βόμβας στο Ενισκίλεν

2001

«Φεύγει» από τη ζωή ο άφταστος δεξιοτέχνης στο σαντούρι, ο «υπηρέτης» για μισό και πλέον αιώνα της παραδοσιακής μας μουσικής, ο ακούραστος δάσκαλος Αριστείδης Μόσχος.

Αριστείδης Μόσχος
Ο Αριστείδης Μόσχος

Καταγόταν από το Αγρίνιο και προερχόταν από οικογένεια μουσικών (ο πατέρας του έπαιζε κλαρίνο, ενώ ο παππούς του, αρματολός που πολέμησε στην Έξοδο του Μεσολογγίου, έπαιζε κλαρίνο και βιολί) την πρώτη του επαφή με το σαντούρι την είχε σε ηλικία 8 χρόνων.

«Ήταν το πρώτο όργανο που με συγκίνησε», εξομολογούνταν σε συνέντευξή του στο «Ριζοσπάστη» (28/6/1992). «Ο πατέρας μου είχε τα κέντρα της εποχής «Καφέ Αμάν» και «Καφέ Σαντάν» και κατά διαστήματα προσκαλούσε διάφορα ξένα συγκροτήματα. Κάποτε – ήμουν ακόμη μαθητής της Β’ Δημοτικού – έφερε ένα συγκρότημα ρουμάνικο, στο οποίο υπήρχε ένα σαντούρι. Το άκουσα να παίζει και… Ήταν κεραυνός.

Αριστείδης Μόσχος
Με σπουδαστές του Λαϊκού Σχολείου Παραδοσιακής Μουσικής

Μίλησε μέσα στην καρδιά μου…». Από εκείνη τη στιγμή έδεσε τη ζωή του με αυτό το όργανο και με τον μεταλλικό του ήχο ταξίδεψε τον μπάλο και το ζεϊμπέκικο στα πέρατα της οικουμένης. Οργανοπαίχτης στα πανηγύρια, για να βγάζει το ψωμί του στην αρχή, συνεργάστηκε, στη συνέχεια με λαϊκούς και έντεχνους συνθέτες, με μεγάλους ερμηνευτές, ενώ πραγματοποίησε σειρά ηχογραφήσεων με παραδοσιακά τραγούδια, επένδυσε μουσικά διάφορα ντοκιμαντέρ και συμμετείχε σε τηλεοπτικές εκπομπές (’75-’85). Από το 1952 – 1985 εργάζεται ως μουσικός επιμελητής στο Λύκειο Ελληνίδων και σε συνεργασία με τη Χορευτική Ομάδα του Λυκείου συμμετέχει σε Διεθνή Φεστιβάλ Χορού και Μουσικής σε όλο τον κόσμο.

Η αγωνία του για την παραδοσιακή μας μουσική και τα όργανα που χάνονται τον οδήγησε το 1985 στην ίδρυση του «Λαϊκού Σχολείου Παραδοσιακής Μουσικής», που ήταν το μεγάλο του όνειρο, με τη διδασκαλία 22 οργάνων. Ένα φυτώριο εκατοντάδων σπουδαστών, διαφόρων ηλικιών, που έδωσε πολλούς επαγγελματίες μουσικούς, ενώ δημιούργησε το δικό του αξιόλογο συγκρότημα. Το κράτος, πάντοτε, ο μεγάλος απών, καθώς ουδέποτε έδειξε την ευαισθησία ν’ αγκαλιάσει αυτή την πολύμοχθη υπόθεση εξασφαλίζοντάς της τουλάχιστον τα προς το ζην.

Το Σχολείο αμέτρητες φορές αντιμετώπισε τεράστια οικονομικά αδιέξοδα, με αποτέλεσμα ο δάσκαλος να λέει με πικρία: «Το μόνο που έχω χορτάσει είναι βραβεία, περγαμηνές και λόγια». Για την προσφορά του ο Αρ. Μόσχος έλαβε πολλές τιμητικές διακρίσεις από συλλόγους, σωματεία και δήμους. Κυκλοφόρησε αρκετούς προσωπικούς δίσκους του, με τελευταίο τον «Ταξιδεύοντας με το σαντούρι στην Ελλάδα».

2005

Πεθαίνει ο ηθοποιός Αλέκος Αλεξανδράκης. Διακρινόταν για την ευγένεια και το ήθος, όχι μόνο στην πλούσια επαγγελματική του δραστηριότητα, αλλά και στη ζωή του. Σεμνός, γενναιόδωρος, ευγενικός, λένε όσοι τον γνώρισαν από κοντά, ταλαντούχος, ευρηματικός, με θερμή ακτινοβολία υποστηρίζουν οι θαυμαστές του έργου του και όχι τυχαία.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1928 και σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού θεάτρου. Η πρώτη θεατρική του εμφάνιση ήταν το 1949, με το θίασο της Κατερίνας Ανδρεάδη, στο έργο «Φθινοπωρινή παλίρροια». Στο θέατρο συνεργάστηκε με όλους τους σπουδαίους ηθοποιούς, Κοτοπούλη, Μυράτ, Ζαβιτσιάνου, Βαλάκου, Συνοδινού, Φέρτη, Καλογεροπούλου, σε μια μεγάλη γκάμα έργων από Ευριπίδη, Σοφοκλή και Αισχύλο, μέχρι Σαίξπηρ, Τσέχωφ, Πιραντέλο, Μίλερ, Κοκτώ, Γκολντόνι, Ανούιγ, Αλμπυ, αλλά και Γιαλαμά – Πρετεντέρη, κ.ά. Από το 1971 μέχρι το 1992 συγκροτεί θίασο με την Νόνικα Γαληνέα και παρουσιάζουν έργα όπως «Ο γλάρος» του Τσέχωφ, «Παράξενο ιντερμέντζο» του Ο’ Νιλ, «Η επίσκεψη της γηραιάς κυρίας» του Σιλλ, κ.ά. Το 1993 με τον Δάνη Κατρανίδη παρουσίασαν τη «Γυναίκα με τα μαύρα», το 1996 με τον Παπαμιχαήλ έπαιξαν το «Θείο Βάνια», κ.ά. Κορυφαία στιγμή του για πολλούς ήταν στο «Εγκλημα και τιμωρία» που παρουσίασε το 1965, στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά σε σκηνοθεσία Γιώργου Σεβαστίκογλου.

Η αφοσίωσή του στο θέατρο και οι αξιοθαύμαστες ερμηνείες του σε κλασικά έργα που αφήνουν εποχή, συμβαδίζουν με τη μεγάλη επιτυχία των ταινιών που πρωταγωνιστεί. Στον κινηματογράφο πρωτοεμφανίστηκε το 1949 στην ταινία «Δύο κόσμοι» και ακολούθησαν «Οι ουρανοί είναι δικοί μας», «Το νησί των γενναίων», «Δάκρυα για την Ηλέκτρα», «Η Μαρία της σιωπής», «Λατέρνα φτώχεια και φιλότιμο», «Ο άνθρωπος με το γαρύφαλο», «Εύα», «Τα παιδιά της χελιδόνας» και πολλές άλλες. Ξεχώρισε στη «Στέλλα» δίπλα στην Μελίνα, ενώ εκπληκτικός ήταν και στις ταινίες «Δεσποινίς διευθυντής» και «Μια τρελή – τρελή οικογένεια» με την Τζένη Καρέζη, «Η σοφερίνα» και το «Δόλωμα» με την Αλίκη Βουγιουκλάκη, «Μια Ιταλίδα από την Κυψέλη» με την Μάρω Κοντού, «Η κόμισσα της Κέρκυρας» με την Ρένα Βλαχοπούλου.

Σκηνοθέτησε πολλά θεατρικά έργα και τις ταινίες «Θρίαμβος» (σε συνεργασία με τον Καρύδη – Φουκς, 1960) και «Συνοικία το όνειρο» δική του παραγωγή το 1961, για την οποία μάλιστα διακρίθηκε με το βραβείο ερμηνείας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Επαιζαν ο Μάνος Κατράκης και η Αλέκα Παΐζη.

Αλέκος Αλεξανδράκης
Ο Αλέκος Αλεξανδράκης και ο Μάνος Κατράκης στην ταινία «Συνοικία το όνειρο»

Ένα έργο σταθμός για τον ελληνικό κινηματογράφο, που συνάντησε τη μήνιν της αυταρχικής εξουσίας αλλά την αγάπη του κόσμου. Η μουσική της ταινίας ευτύχησε να είναι του Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος μαζί με τον Τάσο Λειβαδίτη έγραψαν μερικά από τα καλύτερα τραγούδια τους όπως το «Βρέχει στη φτωχογειτονιά» που με τα φτερά της φωνής του Γρηγόρη Μπιθικώτση και την παρουσία του Αλέκου Αλεξανδράκη ταξίδεψε και εξακολουθεί να ταξιδεύει στις καρδιές των ανθρώπων του μόχθου που έδωσαν και την έμπνευση στον Αλέκο Αλεξανδράκη .

Μαζί με την Αλίκη Γεωργούλη, ανέβασαν δεκάδες έργα, αλλά οι αριστερές και προοδευτικές για την εποχή ιδέες από τις οποίες εμπνέονταν τους δημιουργούσαν προβλήματα. Μια συνέντευξή του τα Χριστούγεννα του 1960 γίνεται αφορμή για να του κηρύξουν «πόλεμο». Τότε αποφασίζει να γυρίσει την ταινία «Συνοικία το όνειρο», μαζί με την Αλίκη Γεωργούλη, μια ταινία που δημιούργησε πολιτική θύελλα στην κυβέρνηση Καραμανλή και απαγορεύεται. Μόνο μετά από έντονες διαμαρτυρίες από τον Τύπο επιτράπηκε η προβολή και μόνο στα μεγάλα αστικά κέντρα, κόβοντας όμως κάποιες σκηνές. Παρ’ όλα αυτά, έξω από τους κινηματογράφους βρίσκεται η αστυνομία και σημειώνει κάθε θεατή. Άνθρωπος αριστερών πεποιθήσεων ο Αλέκος Αλεξανδράκης, ο οποίος συνυπέγραψε την Ιδρυτική Διακήρυξη της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη, ενώ στην περίοδο της χούντας στερήθηκε το διαβατήριό του, πεισμώνει με την κατάσταση και αποφασίζει να κάνει μια δεύτερη ταινία κωμωδία με Αυλωνίτη, τον Κατράκη, κ.ά. Το σενάριο φτάνει στα χέρια του Φίνου και λέει στον Αλεξανδράκη «δεν έβαλες μυαλό»; Εκείνος του απαντά «πρέπει να αγωνιστούμε». Ο Φίνος αμετάπειστος. Ο Αλεξανδράκης μαζί με την Γεωργούλη προσπαθούν τότε μέσα από το θέατρο, με έργα που περνούν πολιτικά μηνύματα να δώσουν τον αγώνα τους συναντώντας πάλι την αντίδραση της κυβέρνησης και με αφορμή τη συμμετοχή τους στην πορεία Ειρήνης τους συλλαμβάνουν. Αφήνουν ελεύθερο τον Αλεξανδράκη, αλλά κρατούν την Γεωργούλη, ώστε να μη συνεχιστεί η παράσταση.

2006

Πεθαίνει ο ελληνικής καταγωγής Αμερικανός συνθέτης Βασίλης Πολυδούρης.

Βασίλης Πολυδούρης
Ο Βασίλης Πολυδούρης

Έγραψε τα μουσικά θέματα για τις ταινίες «Η Γαλάζια Λίμνη» (1980), «Κόναν ο Βάρβαρος» (1982), «Κόναν ο Εξολοθρευτής» (1984), «Red Dawn» (1984), «RoboCop» (1987), «Το Κυνήγι του Κόκκινου Οκτώβρη» (1990), «Ελευθερώστε τον Γουίλι» (1993), «Στρατιώτες του Σύμπαντος» και «Στον Έρωτα του Παιχνιδιού» (1999).

2009

Πεθαίνει ο Σοβιετικός θεωρητικός φυσικός Βιτάλι Γκίνζμπουργκ. Βραβεύτηκε με Νόμπελ Φυσικής το 2003 και ήταν μέλος της Σοβιετικής και (μετά την καπιταλιστική παλινόρθωση) της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Είναι από τους «πατέρες» της σοβιετικής βόμβας υδρογόνου.

Βιτάλι Γκίνζμπουργκ
Ο Βιτάλι Γκίνζμπουργκ
Ετικέτες:

Δείτε ακόμα...